Eindrapport: Slachtoffers MH17 snel overleden

DEN HAAG - De slachtoffers van vlucht MH17 zijn heel snel na het inslaan van een BUK-raket al buiten bewustzijn geraakt en overleden. De bemanning van de cockpit was op slag dood. Dat blijkt uit het eindrapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV).
De cockpit van het toestel is na de raketinslag afgescheurd, is een belangrijke conclusie van het onderzoek. Het valt niet uit te sluiten dat sommige inzittenden van vlucht MH17 enige tijd bij bewustzijn zijn gebleven in de één tot anderhalve minuut waarin het vliegtuig neerstortte, maar waarschijnlijk hebben ze zich nauwelijks gerealiseerd wat er gebeurde.

RAKETDEELTJES

De inslag van raketdeeltjes was alleen voor de inzittenden van de cockpit meteen dodelijk, staat in het rapport. De andere inzittenden kregen te maken met extreme omstandigheden: "Het oorverdovende geluid van de raketinslag, abrupte afremming en versnelling, decompressie en daardoor mistvorming, teruglopend zuurstofgehalte, extreme kou, het snelle dalen van het vliegtuig en rondvliegende objecten."
Volgens de OVV heeft een deel van de passagiers hierdoor ernstig letsel opgelopen, waarschijnlijk met de dood tot gevolg. Anderen raakten hierdoor bewusteloos. Het is niet met zekerheid vast te stellen wanneer de verschillende passagiers precies zijn overleden. Maar de uiteindelijke val op de grond was niet te overleven.

RECONSTRUCTIE

In de hal op vliegbasis Gilze-Rijen waar de Onderzoeksraad voor Veiligheid het eindrapport naar de ramp met de MH17 presenteerde, was ook de reconstructie te zien van het verongelukte vliegtuig. Het is een stalen constructie van de romp, met daarop flarden van de rood-wit-blauwe buitenkant van het toestel van Malaysia Airlines.
De neus en grote delen van de buitenkant van het vliegtuig ontbreken. Een deel van de cockpit en de business class zijn binnen in de gereconstrueerde voorkant van de Boeing 777 te zien. In een van de ramen van de cockpit zijn nog glasscherven en een ruitenwisser te zien. De reconstructie laat goed zien in hoeveel stukken het toestel uiteen is gevallen toen het op 17 juli vorig jaar uit de lucht werd geschoten.

LUCHTRUIM

OVV-voorzitter Tjibbe Joustra voegde toe dat er rond de dag van de ramp voldoende aanleiding was om het luchtruim boven het oosten van Oekraïne uit voorzorg te sluiten. Op 17 juli vlogen 160 toestellen over het gebied. "Niemand dacht aan een bedreiging voor civiele vliegtuigen."
Joustra zei verder dat het verstrekken van informatie over de passagiers niet goed is verlopen. Volgens de Onderzoeksraad voor Veiligheid werkten betrokken partijen langs elkaar heen. "De Nederlandse crisisorganisatie heeft niet goed gefunctioneerd en bij de betrokken overheidsorganisaties ontbrak het aan regie."

RAKETTEN

Een van de nabestaanden noemt het rapport "niet echt bevredigend". Volgens hem had het luchtruim gesloten moeten worden en vlogen toestellen "onder eigen verantwoording". Wat volgens hem miste was de conclusie dat de Nederlandse regering niet op de hoogte was van de dreiging van raketten.
De OVV presenteerde de conclusies van hun onderzoek naar de oorzaak van de vliegramp dinsdagochtend eerst aan de nabestaanden van de slachtoffers. De Volkskrant meldde 's morgens vroeg al dat in het rapport staat dat het passagiersvliegtuig is neergehaald door een BUK-raket van Russische makelij. De krant baseerde zich op drie bronnen die bij de totstandkoming van het rapport betrokken waren.

REBELLEN

Al eerder werd gesuggereerd dat een BUK-raket de ramp met vlucht MH17 in Oost-Oekraïne veroorzaakte. Volgens de bronnen van de krant is het projectiel vanuit pro-Russisch rebellengebied in Oost-Oekraïne afgevuurd.
In het eindrapport staan kaarten met grote vierkanten om locaties te markeren waarvandaan de raket moet zijn afgeschoten. De Russische theorie dat een BUK-raket is afgevuurd vanuit een plaats waar het Oekraïense leger het destijds voor het zeggen had wordt door de onderzoeksraad verworpen.

MILITAIREN

De Volkskrant citeert twee bronnen die zeggen dat "de BUK hoe dan ook in Rusland ontwikkeld en geproduceerd is. Je kunt ervan uitgaan dat die rebellen zo'n BUK-apparaat niet zelf kunnen bedienen, ik vermoed hulp van Russische ex-militairen."
Het onderzoek van de OVV gaat niet over de mogelijke daders. Het afzonderlijke strafrechtelijk onderzoek onder leiding van het Openbaar Ministerie gaat daar wel over. Bij de crash van de MH17 kwamen alle 298 mensen aan boord om het leven, onder wie 196 Nederlanders. Onder de slachtoffers waren veel inwoners van de provincie Utrecht.

WAPENFABRIKANT

De Russische wapenfabrikant Almaz-Antej, maker van het BUK-luchtafweergeschut, ontkent betrokkenheid bij de ramp. Het bedrijf is naar het Europees Hof van Justitie gestapt vanwege Europese sancties. Almaz-Antej wil af van de straf en presenteert binnenkort een eigen onderzoek naar de ramp.

Advocaat van 160 slachtoffers Sander de Lang en advocaat Willem-Jan Ausma over het rapport.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.