Geschiedenis Zwarte Piet in lespakket voor kinderen

Historicus Roelof Jan Minneboo schreef de lessen voor leerlingen in de bovenbouw van de basisschool, nadat over de figuur van Zwarte Piet maatschappelijke onrust was ontstaan. "Veel volwassenen zitten totaal vast in hun emoties, die kunnen er niet meer met een nuchtere blik naar kijken. De jeugd heeft de toekomst en het is ook een kinderfeest. We beginnen dus met kinderen in de niet-gelovige leeftijd."

Minneboo kreeg drie jaar geleden van een moeder het verzoek om mee te denken over de viering van Sinterklaas op de school van haar kind. Ze was daarover in gesprek met de schoolleiding. "Ik heb toen met beide partijen gesproken en we hebben besloten om de pijnpunten in lessen uit te leggen."

In het lespakket wordt onder meer uitgelegd dat Sint Nicolaas van Myra uit het oostelijk deel van het Romeinse Rijk komt. "In heel Europa heeft hij al eeuwen zijn heiligendag op 6 december. We vieren het feest sinds 1200 in Nederland."

"Zwarte Piet verscheen in 1850 ten tonele", zegt Minneboo. "Hij werd in begin nog niet uitgebeeld door mensen, alleen afgebeeld. De man in het pietenpak kwam pas rond 1870. Er wordt wel gewezen op een veel oudere traditie van Krampus, een duivelachtig figuur in de entourage van Sint Nicolaas. Die komt echter voor in de Alpen, die kennen we niet in Nederland. Hij lijkt in de verste verte ook niet op onze Zwarte Piet."

Het huidige beeld van Zwarte Piet vindt volgens Minneboo zijn oorsprong in afbeeldingen die sinds 1600 in Europa werden gemaakt. "Daarop zijn zwarte jongetjes te zien, die als een soort bijvangst van de slavernij in huishoudens als knechtjes werden opgevoerd. Die afbeeldingstraditie is de basis voor het mannetje dat in 1850 heeft bedacht."

De lesstof bestaat uit vier onderdelen die elk ongeveer 20 minuten duren. De stichting wil bewustwording over het feest creëren. Door het lespakket aan iedereen beschikbaar te stellen wil Nederland Wordt Beter de bewustwording over de noodzaak van verandering stimuleren. Zodra de docentenhandleiding gereed is wordt de lesstof gratis te downloaden.