"We zullen ervoor zorgen dat je vandaag ook niet bang hoeft te zijn"

UTRECHT - "Ik was vandaag bang, maar gisteren niet", zegt een jongetje tegen burgemeester Annie Brouwer. Ze streelt hem over zijn schouder en antwoordt: "We zullen ervoor zorgen dat je vandaag ook niet bang hoeft te zijn." Volgens veel Utrechters liet de gisteravond overleden Brouwer tien jaar geleden tijdens de rellen in Ondiep zien wat ze als burgemeester waard was voor de stad.
Op een zondagavond in maart 2007 wordt burgemeester Annie Brouwer van Utrecht gebeld door de districtschef van de politie. In de wijk Ondiep is een man gedood door een politiekogel. Voor het huis van Rinie Mulder, het slachtoffer, verzamelt zich een menigte boze mensen. Mulder had het aan de stok gekregen met hangjongeren en om de politie geroepen. Toen hij met een bebloed gezicht op een motoragent afliep, schoot die hem neer omdat hij zich bedreigd voelde.

DIT WORDT INGEWIKKELD

"Er was een Utrechter om het leven gekomen en nog wel door een politiekogel", zegt Brouwer er jaren later over tegen
. "Dat is ook niet wat een agent wil. Dan weet je als burgemeester: dit wordt ingewikkeld."
Brouwer belt direct haar rechterhand op het gebied van openbare orde en veiligheid en zegt: "Ik weet niet hoe dit verder gaat, maar begin met mij na te denken wat we moeten doen en wat er kan gebeuren." De medewerkers van de gemeente houden in hun achterhoofd dat jaren eerder in Den Bosch een soortgelijk drama heeft geleid tot dagenlange ongeregeldheden. Brouwer heeft daarom ook contact met haar ambtsgenoot in die stad.

VECHTPARTIJEN

Ook de gebeurtenissen in Ondiep lopen snel uit de hand. De sfeer op straat wordt grimmig en relschoppers keren zich tegen de politie. Er volgen gevechten met de politie en brandstichtingen, en de rellen gaan de volgende dag door. De politie pakt in de wijk mensen uit alle delen van het land op. Brouwer is verbijsterd. "Veel van hen behoorden tot de harde kern van verschillende voetbalclubs. Er werden mensen uit Katwijk, Den Haag en Breda gearresteerd. Maar er waren ook arrestanten uit de wijk, laten we dat niet onderschatten."
Hoe de emoties zo hoog konden oplopen is op dat moment geen vraag waar een bestuurder tijd voor heeft. "Je moet vooruit denken", zegt Brouwer. "We moeten iets verzinnen waardoor het voor de bewoners weer veilig wordt en de wijk niet opnieuw bestormd wordt."

DOODENG

Brouwer wordt in die gedachte gesterkt als ze na een ongemakkelijk bezoek aan de nabestaanden van Rinie Mulder op straat met andere wijkbewoners in gesprek raakt. Een jongetje vertelt haar dat de gebeurtenissen hem bang hebben gemaakt. "Je bent burgemeester, je hebt een functie bij de politie, je bent verantwoordelijk voor de veiligheid", zegt Brouwer. "Maar je bent ook moeder, dus je kunt je voorstellen dat zo'n kind het doodeng vindt. Ik denk dat ik het als volwassene in die straat ook wel even eng gevonden zou hebben."
"Zonder maatregelen hou je de relschoppers niet buiten de wijk", zegt Brouwer. Ze neemt de drastische stap om met hulp van honderden politieagenten Ondiep volledig af te sluiten. Bewoners moeten zich in hun eigen straat legitimeren bij agenten die uit alle hoeken van het land zijn opgetrommeld. Het is geen eenvoudige beslissing en ook de uitvoering roept de nodige vragen op, zegt Brouwer. "Een hek om de wijk. Mag de gezinsverzorger naar binnen? Mag je oma naar binnen?"

MEDEWERKING

Het kordate optreden werpt na verloop van tijd zijn vruchten af. Brouwer: "Toen mensen in de wijk eenmaal zagen dat een man een man, een woord een woord was - al kwam het in dit geval van een vrouw - kregen we veel medewerking. Vrijwilligers boden aan om achter de hekken brieven van de gemeente te bezorgen."
Brouwer bespreekt ook met de bewoners welke gevolgen de massale toeloop van landelijke media heeft voor het imago van Ondiep. "Mensen die nog nooit voor de camera hadden gestaan kwamen ineens op tv. Die kwamen daarna hun excuses aanbieden, omdat ze daar in hun emotie dingen hadden gezegd die ze helemaal niet zo hadden bedoeld."

STILLE TOCHT

Een lastige hobbel dient zich aan als vrienden van Rinie Mulder op donderdag een stille tocht door de wijk willen houden. Korpsbeheerder Brouwer geeft direct toestemming, maar realiseert zich ook dat de organisatie ervan voor de politie een zware opgave is. "Voor de agenten die meeleven met degene die de kogel had afgevuurd, maar ook omdat de spandoeken kwetsend kunnen zijn voor de politie."
Op een van de spandoeken staat: Zinloos geweld op vijf meter afstand, waarom. "Niet iedereen bij de politie was daar gelukkig mee", zegt Brouwer. "Maar ik vond dat het kon. Je moet geven en nemen. Men voelde het zo en dat moet je respecteren."

NIET VERVOLGD

Over de juridische gevolgen van de dood van Rinie Mulder is nog jarenlang gesproken. Uiteindelijk is de motoragent die het schot loste niet vervolgd. Annie Brouwer had de zaak nog wel op afstand gevolgd, maar was allang geen burgemeester meer toen die beslissing viel. Wel toonde ze begrip voor de nabestaanden van Mulder, die de uitkomst onbegrijpelijk vinden.
Voor Annie Brouwer stond voorop dat de inwoners van Ondiep zich weer veilig en thuis konden voelen. "Ik vind Ondiep een aardige wijk. Die werd afgeschilderd als een plek waar het niet deugt, en dat is absoluut niet waar."

Na het nieuws: rellen in Ondiep
Fragment: "We zullen ervoor zorgen dat je vandaag ook niet bang hoeft te zijn"

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.