Heuen langs de Kromme Rijn: "Soms aten we spreeuw in de boomgaard"





De kersenpluktijd breekt aan voor het Kromme Rijngebied en dat betekent ook dat in een aantal boomgaarden weer wordt 'geheud'. Met lawaai verjagen kersentelers de vogels die zich tegoed komen doen aan bijna rijpe vruchten.
GOEDE OOGST
Vader Nieuwhoff was fruitteler. Hij pachtte elk jaar een aantal kersenboomgaarden met hoogstammen, soms bij Houten, soms rond Wijk bij Duurstede en later in de Betuwe. Ieder jaar was het spannend of het zou lukken om een goede oogst binnen te halen. Dat hing af van of het weer mee had gezeten en of je de vogels uit de boomgaard wist te houden."In de kersentijd deed het hele dorp deed mee", zegt Nieuwhoff. "De postbode ging na zijn ronde plukken, de schoenmaker was aan het plukken, iedereen was aan het plukken. Het dorp 't Waal was helemaal leeg. Het was de mooiste tijd die er was."
VOGELS VERJAGEN
Willem hield zich het liefst bezig met heuen, het verjagen van de vogels die het op de kersen hadden gemunt. Samen met zijn broer Dorus doet hij dat sinds zijn vijfde levensjaar en inmiddels dus al meer dan 55 jaar."Als de kersen begonnen te kleuren bouwden we in een centrale boomgaard een hut met slaapvertrekken", vertelt Dorus. "Er waren planken met stro waar we met tien man sliepen. We kwamen dan zes weken niet thuis. Bij een boer haalden we water om ons te wassen. De wrakkers (sorteerders, red.) zorgden voor het eten."
VEEL SPREEUWEN
De eerste twee weken waren de kersen nog niet rijp, maar de vogels hadden al wel interesse. "Bij zonsopkomst ging je aan het werk", zegt Dorus. "Dit duurde tot negen uur 's avonds. Het ging om spreeuwen, kraaien, gaaien, eksters en merels. Maar vooral spreeuwen, veel spreeuwen.""Je liep constant rondjes door de boomgaard met je klos en je ratel. Dat was het enige dat hielp", voegt Willem toe. Terwijl hij met een klos in zijn hand staat, draait hij soepel het touw rond en slingert dat 100 meter weg. De ratel die Willem vervolgens demonstreert maakt een zwaar, hard geluid. "Spreeuwen zijn nieuwsgierig en slim", zegt Willem. "Als ze in een boom zitten en je maakt met de ratel herrie, dan gaan ze luisteren. Dan eten ze niet. Maar ja, de spreeuwen wennen eraan."
VERSTERKING
Wanneer de plukkers kwamen, liepen de heuers al een paar weken door de boomgaard. Dorus: "Per boomgaard waren we met twee man. Mijn vader fietste constant tussen de boomgaarden. Als dan duidelijk was dat ergens te veel spreeuwen waren, werd er versterking gehaald. Je moest per se voorkomen dat een zwarte wolk spreeuwen zou landen, want dan kreeg je ze haast niet meer weg."De familie Nieuwhoff had ook een steigertoren. Eén persoon stond op de uitkijk en gaf aanwijzingen of er vogels aankwamen. "In het begin werkten we ook met touwen met blikjes waar je aan kon trekken. Maar vaak gebruikten we die niet. De spreeuwen wenden eraan. Hetzelfde geldt voor een gaskanon", zegt Dorus.
MENTALITEIT
"De hele dag lopen, dat was het enige dat werkte", zegt Willem. "We waren er altijd. Dagen liepen we in de regen. Je moest door. Het was een mentaliteit. Ik heb het altijd graag gedaan. Er was ook saamhorigheid."Tegenwoordig is schieten op spreeuwen verboden. Vroeger niet, vertelt Dorus. "Soms schoten we met hagel midden op een spreeuwenzwerm", zegt Dorus. "Dan aten we 's avonds spreeuw."
SAMENWERKING 'T GROENTJE
In de kersentijd werkt RTV Utrecht samen met de lokale journalisten van 't Groentje. Vanaf vandaag verschijnen verhalen op internet, tv en radio, die we bundelen in ons Dossier Kersentijd. Ook hebben we de kersenkramen in de Kromme Rijnstreek verzameld in een interactieve kaart.Dit verhaal over het plukken en heuen is een bewerking van een artikel door Frank Magdelyns. Mark van der Wel maakte een video-reportage over het heuen in de Kromme Rijnstreek.
Bezoek ook:
- Dossier Kersentijd
Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.
Nieuwsoverzicht

Deze 118 Utrechters willen dat je hun partij de Tweede Kamer in stemt
De meeste politieke partijen en hun kandidaten voeren vanwege de coronacrisis hun campagne onli...

Gesprongen waterleiding zorgt voor onnodig bezoekje brandweer aan zorginstelling Veenendaal
De brandweer moest vanavond uitrukken bij een woonzorgcentrum in Veenendaal. Gelukkig voor de b...

RIVM meldt 356 nieuwe coronabesmettingen, iets hoger dan weekgemiddelde
In de provincie Utrecht zijn het afgelopen etmaal 356 nieuwe besmettingen geregistreerd bij het...

Nederland stuurde honderdduizenden DE-punten naar Adrie en nu hebben we jouw hulp nodig
In november vorig jaar maakte Nederland kennis met de goedlachse Adrie uit Montfoort. Sinds het...

Kampong is uitgeput maar voldaan na succesvol weekend: 'Dit hadden we nodig'
Het dubbelweekend van Kampong in de hoofdklasse had haast niet succesvoller kunnen verlopen. Vo...

Veel geluidsoverlast in Amersfoort, politie neemt boxen in beslag
De politie in Amersfoort kreeg in de nacht van zaterdag op zondag opvallend veel meldingen over...

Kunstenaar Ruud Kuijer slaat nieuwe weg in met driedimensionale werken van staal
In zijn atelier in een enorme loods in de havenmonding van Lage Weide is kunstenaar Ruud Kuijer...

Opgroeiende kuikens en overspel, Vogelbescherming start met Beleef de Lente
Hebben de kerkuilen al gepaard? En wat heeft de zeearend gevangen? Vogelliefhebbers kunnen het ...

PODCAST: Montfoort naar de Topklasse, het sprookje van The Orange Machine
Het kenmerk van sprookjes is dat ze berusten op een fantasie die nooit werkelijkheid wordt. Zo ...

'Maart wordt droog en zonnig, maar niet altijd warm'
Na het vroege lenteweer in februari krijgen we ook in maart regelmatig droog en zonnig weer. Da...

Huiskamerfestival Jazz on the Sofa gaat door, maar dan online
In Zeist vindt elk jaar een jazzfestival met kamermuziek in huiskamers rond het slot Zeist plaa...

Middelbare scholen mogen weer open, maar de vraag is of dat overal lukt: 'Is een flinke puzzel'
Normaal gesproken houden roostermakers wel van een flinke puzzel. Maar de vraag hoe de middelba...

Grote kater voor onherkenbaar FC Utrecht: 'Het was slecht wat wij hebben getoond'
Na de 0-1 nederlaag tegen FC Emmen zijn de spelers van FC Utrecht hard voor zichzelf. Verdedige...

Pijnlijke nederlaag FC Utrecht tegen hekkensluiter FC Emmen
Een onherkenbaar FC Utrecht heeft in Stadion Galgenwaard een pijnlijke nederlaag geleden. Hekke...

Man met nepwapen aangehouden in Utrechts park
In het Utrechtse Majellapark is een man aangehouden met een nepwapen. "Hij is meegenomen naar h...

LIVEBLOG: FC Utrecht verliest in eigen huis van FC Emmen
FC Utrecht behaalde in de laatste zes wedstrijden maar liefst zestien punten. Sinds het debacle...

RIVM meldt 334 nieuwe coronabesmettingen in provincie Utrecht
In de provincie Utrecht zijn het afgelopen etmaal 334 nieuwe besmettingen geregistreerd bij het...

Gewonden bij ongeluk met scooter en auto in Kanaleneiland
In de Utrechtse wijk Kanaleneiland zijn vanmiddag twee personen op een scooter gewond geraakt b...

Sportscholen voeren actie voor heropening: 'Veiligheid staat voorop, maar ook het belang van lekker bewegen'
Honderden sportschoolhouders zijn van plan om vandaag sportlessen te geven in de buitenlucht. H...

Bewoners Amersfoortse woonvoorziening komen al jaar niet meer samen, hoop is gevestigd op nieuwe tuin
Een deel van de bewoners van de 'Otheense Kreek' in Amersfoort vormt een bijzondere groep. Ze w...

Beschonken automobilist botst tegen stoptrein op spoorwegovergang in Baarn
Een automobilist die op de Luitenant Generaal van Heutzlaan in Baarn een gesloten spoorwegoverg...

Jan-Jorch (19) jongste Tweede Kamer-kandidaat: 'Tijd voor meer frisse wind'
Met zijn 19 jaar zit hij ver onder de gemiddelde leeftijd van de huidige Tweede Kamerleden. Maa...

Mark van der Maarel tot 2023 bij FC Utrecht: 'Ik heb Ton de Kruyk nu in het vizier'
Ruim 300 wedstrijden speelde hij al voor FC Utrecht. En daar gaan er, mits hij fit blijft, nog ...

Willem Janssen verlengt contract en legt toekomst bij FC Utrecht vast
Aanvoerder Willem Janssen heeft zijn contract bij FC Utrecht met een jaar verlengd. Hij tekende...