woensdag 7 juni 2017, 10.00 uur

Alles over de kers: van boomgaard naar consument

Foto: Theo Vernooy

1/2

KROMME RIJNGEBIED -

De kersen kunnen bijna geplukt worden! Ieder jaar is de kersentijd een van de hoogtepunten in het Kromme Rijngebied. Het telen, pachten, plukken en verhandelen gebeurt al ruim een eeuw volgens vaste regels en tradities. Daarom speciaal voor u een kort lesje kersengeschiedenis.

KERSENVERKOOP

Net als vroeger worden ook vandaag de dag nog veel kersenboomgaarden verpacht. Dat is een overblijfsel uit het verleden. Het verpachten van kersenboomgaarden bracht boerenfamilies namelijk extra inkomsten. Ze hadden in hun gemengd bedrijf vaak geen tijd om naast het vee en de landbouwgrond ook nog eens de boomgaard te onderhouden. Om toch geld te verdienen besloten ze hun grond te verhuren. De boeren kregen per seizoen een vast bedrag van de pachter die op zijn beurt de opbrengst van de kersenboomgaard mocht houden.

De kersenteelt was, net als nu, een lucratieve handel. Toch kon een oogst ook compleet mislukken. Het pachten was dus een gok. Tijdens zogenoemde 'kersenverkopingen' in kroegen, werden de boomgaarden aan de man gebracht. Ieder dorp had wel een caf� waar die bijeenkomsten gehouden werden. Op die dagen was het een drukke bedoening aan de toog met notarissen, pachters en verpachters die allemaal een gouden deal wilden sluiten. Veel oude telers verlangen terug naar die tijd. Een sigaar, een borrel en de spanning. Een gouden combinatie. Vraag er eens naar als u een oude teler tegenkomt!

HOOGSTAM

Vroeger waren alle kersenboomgaarden zogenoemde hoogstamboomgaarden. Tegenwoordig werken de meeste telers met laagstambomen. Dat heeft voor- en nadelen. Het plukken van laagstamboomgaarden verloopt effici�nter en veiliger omdat de plukkers niet met lange ladders naar de toppen van de bomen hoeft te klimmen. Vroeger ging het namelijk regelmatig mis. Een nadeel van de lage bomen is dat ze gevoeliger zijn voor nachtvorst omdat de kersen dichter bij de grond hangen. Vandaar ook dat telers met late vorst in de weer moeten met vuurpotten en heteluchtkanonnen.

HEUEN TEGEN SPREEUWEN

In de aanloop naar de kersenpluk zijn telers met hoogstambomen druk met 'heuen'. Er wordt met ratels en rammelbussen herrie gemaakt in de boomgaard om spreeuwen weg te jagen. Het is aartsvijand nummer ��n voor de boomgaardeigenaren. In zwermen duiken ze op bij kersenbomen om in een mum van tijd de bomen kaal te vreten. Afschieten werkt niet want dan schiet je de kersen ook aan gort. Daarnaast zijn de spreeuwen vreselijk snel.

Heuen is op warme dagen zwaar werk. Van vroeg tot laat zijn de telers er mee bezig. Eigenaren van laagstamboomgaarden hebben daar geen last van. Die spannen netten over de bomen waardoor spreeuwen onmogelijk bij de vruchtjes kunnen komen.

KERSENMUSEUM

Wilt u nou eens �cht in de haarvaten van de kersenteelt duiken? In Cothen heeft de familie Vernooy naast duizenden kersenbomen ook een speciaal museum ingericht over de kersenteelt. Het filmpje op deze pagina geeft een beeld van de kersenteelt door de jaren heen en maakt deel uit van het museum. Door de familie Vernooy is het exclusief aan RTV Utrecht beschikbaar gesteld. Veel kijkplezier!

KERSENTIJD

In de kersentijd werkt RTV Utrecht samen met de lokale journalisten van 't Groentje. In juni en juli verschijnen verhalen op internet, tv en radio, die we bundelen in ons Dossier Kersentijd. Ook hebben we de kersenkramen in de Kromme Rijnstreek verzameld in een interactieve kaart.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.