Nieuwe onderwijsmethode in Bunschoten: "Hier wacht ik al tien jaar op"

Onderwijs voor een Nieuwe Tijd, afgekort tot O4NT, belooft kinderen met een iPad als hulpmiddel vaardigheden te leren die ze in de 21ste eeuw nodig hebben. Het gaat niet langer om parate kennis opdoen, maar om het leren toepassen van kennis door samenwerken, weten waar je relevante informatie kunt vinden, presenteren en communiceren. Maurice de Hond voorspelde enkele jaren geleden dat honderden scholen het concept zouden overnemen.

Anno 2017 blijken veertien scholen de methode te hebben geadopteerd, schreef

gisteren. Zeven nieuwe scholen worden na de zomervakantie verwacht. Volgens de krant haakte de afgelopen jaren meer dan de helft van alle geïnteresseerde scholen af, omdat de ondersteuning door sCoolSuite, het bedrijf van De Hond, te duur voor ze is of omdat O4NT een te knellend keurslijf voor ze zou zijn.

Directeur Mathilde Muijs van De Grondtoon ziet die bezwaren niet. In maart is haar school begonnen met proefdraaien, zodat de leerkrachten en leerlingen na de zomer volledig in het nieuwe systeem kunnen werken. Volgens Muijs sluit O4NT juist perfect aan bij de behoefte die haar onderwijsteam voelt om talenten te ontwikkelen binnen de hoge eisen die de overheid aan basisscholen stelt.

"Net als alle scholen moeten we passend onderwijs op drie niveaus geven", zegt Muijs. "Aan de basisgroep, aan de kinderen die wat sneller gaan en aan de kinderen die meer instructie nodig hebben. Als je bedenkt dat er in een groep van 32 leerlingen ook nog kinderen met andere zorg- of leerbehoeften zitten, dan kun je dat niet meer in vijftig minuten bieden. Dat zorgt voor die enorme werkdruk in het onderwijs, die zorgt dat mensen leeglopen en geen energie meer krijgen van hun werk. En we zien ook dat kinderen er heel gefrustreerd van raken."

Bovenbouwcoördinator Dirk-Jan de Graaf sluit zich daarbij aan. "Je kunt je voorstellen hoe het voor een leraar is als je elke dag een aantal lessen moet gaan geven, waarbij je van tevoren al weet dat een aantal kinderen het nooit gaat lukken en een aantal kinderen het makkelijk aan kan die je dan maar ergens aan wat extra werk zet. Die wil je wel bedienen, maar je hebt niet eens tijd om dat voor te bereiden."

Kinderen hebben recht op beter, besloot De Grondtoon drie jaar geleden. Muijs: "We vormden een visie en een missie. We willen talenten van kinderen tot uiting laten komen en niet alleen in cognitieve vakken als rekenen en taal."

De Graaf: "We hebben allerlei soorten onderwijs bekeken, tot we op een beurs met iemand van de Steve Jobsschool in aanraking kwamen. Die legde uit dat we niet langer in klassen hoefden te werken. Per vak zitten ze in een groep van hun eigen niveau. Je maakt dus geen jaargroepen, maar workshops van de ene keer vijftien kinderen en dan weer vijfentwintig."

Dat is volgens De Graaf ook de reden dat De Grondtoon, anders misschien dan de afhakers die de Volkskrant noemt, er vol voor gaat. "We zijn niet ingestapt omdat O4NT populair is. Onze visie en de kern van deze methode sloten voor 95 procent op elkaar aan." Muijs: "Toen we dit anderhalf jaar geleden aan het hele team presenteerden, slaakte een van de leerkrachten een zucht van verlichting en zei: Hier wacht ik al tien jaar op!"

De negatieve publiciteit over de iPadscholen treft De Graaf dan ook. Hij vindt dat het systeem een kans verdient. "De scholen die inmiddels zijn gestopt accepteerden niet dat er na de eerste opstartjaren geld werd gerekend voor professionele begeleiding. Andere scholen dachten dat onderwijs met iPads meer leerlingen zou trekken, zonder daarnaast ook goed over de organisatie na te denken. En er zijn scholen die er in de praktijk achter kwamen dat het voor hen gewoon niet werkt, want dat kan natuurlijk ook."

Voor directeur Muijs zijn die bezwaren niet aan de orde. "We weten niet anders. Wij hebben gezegd: dit sluit aan bij onze visie, hier willen we mee starten. sCoolSuite kon de begeleiding verzorgen en gaf aan dat daar kosten voor worden berekend. Op basis daarvan heb ik een begroting gemaakt."

De Grondtoon heeft lang nagedacht over de grote stap die de school zou nemen.""We hebben sinds februari vorig jaar dertien maanden gewerkt aan een traject, waarin we de medezeggenschap en het bestuur hebben betrokken", legt Muijs uit. "We hebben de ouders geïnformeerd en vragen laten stellen en een internetforum voor ze geopend. En aan het eind hebben we ze nog een keer gevraagd of we door moesten gaan. Toen zei 90 procent: we willen mee."

Na twee maanden zijn de eerste ervaringen met O4NT positief, zeggen de directeur en de bovenbouwcoördinator, al zijn er natuurlijk ook startproblemen. "Soms gaat iets niet zoals je verwacht", zegt De Graaf. "Dat was bij het oude onderwijs ook zo. Ook daar moest je vaak water bij de wijn doen."

Muijs maakt zich dan ook geen illusies. "We hebben honderd tot honderdvijftig jaar klassikaal onderwijs gehad en we kwamen bijna wekelijks nog zaken tegen die niet goed liepen. Ook in deze nieuwe vorm, die nog maar vier jaar bestaat, kan het niet anders dan dat we dingen ontdekken die we nog moeten oplossen."

Voor De Graaf is duidelijk dat Onderwijs voor een Nieuwe Tijd toekomst heeft. Hij merkt het sinds twee maanden elke dag. "We hebben over de werkdruk gezegd: genoeg is genoeg, zo gaat het gewoon niet langer. Nu zie ik dat mijn collega's in bepaalde vakgebieden meer tijd en aandacht kunnen besteden. En dat een kind van groep vijf naar je toekomt en vraagt: meester, ik moet meer weten over centimeters en meters, hoe kan ik dat leren? Dat heb ik nog nooit meegemaakt. Nu gebeurt dat dagelijks."