Jeugd begint later aan seks, sexting neemt toe

Met 18,6 jaar heeft de helft van de jongeren tussen de 12 en 25 jaar geslachtsgemeenschap gehad. In 2012 was dat met 17,1 jaar. "Mogelijk hanteren jongeren nu een andere norm ten aanzien van de leeftijd waarop jongeren seks horen te hebben", aldus de onderzoekers, die geen eenduidige verklaring kunnen geven voor de verschuiving. Het zou ook kunnen dat de jeugd tegenwoordig te veel zijn afgeleid zijn door internet en social media, maar dat is niet vastgesteld.

De opvattingen over seks zonder relatie of liefde zijn wel toleranter geworden, blijkt uit de peiling. aan andere vormen van seks begint de jeugd later dan vijf jaar geleden. Anno 2017 heeft de helft van de jongeren met 15,8 jaar getongzoend. Bijna een jaar later (met 16,5 jaar) heeft de helft wel eens gevoeld en gestreeld. Weer ruim een jaar later (met 17,6 jaar) heeft de helft van de jongeren ervaring met vingeren of aftrekken en met 18,2 jaar heeft de helft van de jongeren ervaring met orale seks.

De groep jongeren die al heel jong, tussen de 12 en 14 jaar, de eerste seksuele ervaring heeft, is kleiner geworden. Dit is volgens de onderzoekers gunstig, want jongeren die heel vroeg beginnen met seks worden vaker gedwongen of overgehaald en doen het vaker onbeschermd.

Het aantal jongeren dat wel eens een naaktfoto of seksfilmpje van zichzelf heeft verstuurd, is flink gestegen. In het afgelopen halfjaar heeft 12 procent van de meisjes en 13 procent van de jongens dit gedaan. Dat is veel meer dan in 2012, met respectievelijk 4 procent van de meisjes en 6 procent van de jongens. Verder blijkt dat 24 procent van de jongens en 19 procent van de meisjes een persoonlijke naaktfoto of seksfilmpje heeft ontvangen.

Van de jongeren van wie een naaktfoto of seksfilmpje werd doorgestuurd naar anderen (2 procent van de jongens en 1 procent van de meisjes), geeft ruim de helft van de jongens en driekwart van de meisjes aan dat ze dit vervelend vonden.

De onderzoekers zien een heel positief punt, want zowel jongens als meisjes blijken te genieten van de seks: 94 procent van de jongens en 90 procent van de meisjes vindt het fijn.

Ondanks dat het aantal jongeren dat te maken krijgt met seksuele grensoverschrijding iets is afgenomen, blijft seksuele grensoverschrijding een punt van zorg, vinden de onderzoekers. Drie procent van de jongens en 14 procent van de meisjes heeft ermee te maken gehad. In veel gevallen werd er geweld gebruikt.

Bij de eerste keer seks gebruikt 70 procent van de jongeren een condoom. Daarna neemt het gebruik sterk af. Bij een onenightstand doet ruim 40 procent van de jongeren het zonder. Als jongeren met een sekspartner stoppen met het gebruik van condooms, zegt 75 procent van de jongens en 66 procent van de meisjes zich niet te hebben laten testen op soa's.

In vergelijking met 2012 gebruiken meer jongeren bij de eerste keer seks een vorm van anticonceptie. Hoewel de pil nog steeds de meest gebruikte anticonceptiemethode is, neemt het gebruik ervan sterk af: van 61 procent naar 50 procent onder meisjes met ervaring met geslachtsgemeenschap. In plaats van de pil kiezen meisjes vaker voor andere anticonceptiemiddelen, met name voor het spiraaltje (11 procent). "Omdat je de pil elke dag moet slikken en dit makkelijk kunt vergeten, kan een spiraaltje voor meiden een goed alternatief zijn", schrijven de onderzoekers.

Zestien van de duizend jongens en 24 van de duizend meisjes in dit onderzoek kregen ooit in hun leven te maken met een ongeplande zwangerschap. Bij negen op de duizend jongens onderging een meisje dat zwanger van hen was een abortus en elf op de duizend meisjes ondergingen ooit zelf een abortus. Dit is laag in vergelijking met andere landen. Toch verdient dit thema volgens de onderzoekers extra aandacht, omdat er een taboe lijkt te rusten op het ondergaan van een abortus.

Het aantal jongeren dat uitingen van homoseksualiteit afkeurt is sterk gedaald. In 2012 keurde de helft van jongens en een kwart van de meisjes het af als twee jongens elkaar zoenen op straat. In 2017 is dat percentage vrijwel gehalveerd naar 27 procent van de jongens en 13 procent van de meisjes.

Jongeren met een Turkse of Marokkaanse achtergrond zijn conservatiever in hun opvattingen over seks en dit vertaalt zich in hun gedrag, zien de onderzoekers. Binnen de groep 12- tot en met 17-jarigen hebben jongens én meisjes van Turkse en Marokkaanse afkomst minder ervaring met relaties en vrijwel alle vormen van seks. Mede hierdoor lijkt het risico op soa/hiv onder Turkse en Marokkaanse jongeren iets lager dan bij andere jongeren.

Deze groepen praten weinig over seks met hun omgeving. Ook bij vragen over seksualiteit gaan ze minder vaak naar familie, vrienden of zoeken op internet. De kennis over seks, soa's en anticonceptie is in deze groepen dan ook relatief laag, stellen de onderzoekers. Jongeren met een Turkse of Marokkaanse achtergrond hebben ook minder positieve gevoelens over seks, hoewel ze wel iets meer seksueel zelfvertrouwen hebben en een positiever lichaamsbeeld dan andere jongeren. Turkse en Marokkaanse meisjes geven vaker aan dat ze de eerste keer werden overgehaald.

Voor zeer christelijke en islamitische jongeren geldt volgens de onderzoekers vrijwel hetzelfde als voor jongeren van Marokkaanse en Turkse afkomst. Deze jongeren zijn vergeleken met andere jongeren conservatiever in hun opvattingen over seks voor het huwelijk of seks zonder verliefdheid.

Binnen de groep Antillianen en Surinamers zien de onderzoekers een minder eenduidig beeld over opvattingen en gedrag. Jongens van Surinaamse afkomst denken bijvoorbeeld relatief positief over seks zonder verliefdheid, terwijl meisjes van Surinaamse en Antilliaanse afkomst juist relatief conservatief zijn in hun opvattingen. Onder jongens van Surinaamse of Antilliaanse afkomst komt het hanteren van een dubbele moraal (het sterker afkeuren van veel sekspartners voor meisjes dan voor jongens) opvallend veel voor.

De onderzoekers zien, naast de vele positieve ontwikkelingen, nog behoorlijk wat punten van zorg. Genoemd worden onder meer: seksuele grensoverschrijding, seksueel zelfbeeld, voorlichting aan jongeren tussen 12-14 jaar en laagopgeleiden en het niet laten testen op soa's.