Van tochthok naar pronkstuk, Utrechts monument uit de steigers

In het Utrechtse Oudwijk wordt vandaag een markant monument uit 1918 heropend na een grondige renovatie. De gemeente heeft er als eigenaar alles aan gedaan om het zo energieneutraal mogelijk te maken. Een uitdaging, want het mocht niet ten koste gaan van het karakter van het pand.

, een welzijnsorganisatie die mensen met een beperking helpt, is de huurder van het voormalige schoolgebouw aan de Mecklenburglaan. "Gekleurde tegels, glas-in-loodramen; het is een heel vrolijk pand waarbij heel veel aandacht is besteed aan details", zegt directeur De Jonge.

Helaas was er ook een schaduwzijde. "Het pand was een vergiet qua temperatuur. Als het buiten koud was, was het binnen koud en hetzelfde gebeurde bij warmte. Nu merk je dat de temperatuur veel aangenamer is en de energierekening is duizenden euro's lager. Het is dus zeker de moeite waard geweest."

Het complex is gebouwd naar ontwerp van architect Loeb in een stijl die verwant is aan het werk van Berlage. Er zit nu onder meer gevelisolatie, led-verlichting en een luchtbehandelingsinstallatie in. Hierdoor is het gebouw van energielabel G naar C gegaan. De CO2-uitstoot daalt met bijna dertig procent en de energiekosten liggen jaarlijks ruim vijfduizend euro lager dan voorheen, aldus de gemeente.

Toch gaat het verduurzamen van een monumentaal pand niet altijd makkelijk. Volgens consumentenorganisatie Milieu Centraal in Utrecht kunnen eigenaren tegen strenge regels aan lopen. "Je mag vaak geen dingen veranderen aan de buitenkant, vooral niet aan de voorkant. Zonnepanelen mag je ook niet zomaar op je dak leggen. Daarvoor moet je eerst goedkeuring hebben van de monumentencommissie", zegt woordvoerder Marlon Mintjes van Milieu Centraal.

Megamaatregelen zijn echter lang niet altijd nodig. Relatief kleine aanpassingen hebben al een positief effect op de energierekening, stelt Milieu Centraal. "Radiatorfolie, tochtstrips, een brievenbusborstel, dat zijn dingen waarmee je zo kan beginnen", aldus Mintjes.

Volgens de consumentenorganisatie is bij monumenten zelfs het hoogst mogelijke energielabel A haalbaar. "Je moet dan vooral heel goed isoleren en ook kijken naar andere manieren van energie opwekken. Denk bijvoorbeeld aan zonnepanelen of een warmtepomp."

De Wilg is in ieder geval in haar nopjes met het resultaat. Het duurzame karakter past helemaal bij de filosofie van de welzijnsorganisatie, vindt directeur De Jonge. "We willen heel graag dat iedereen mee kan doen in de maatschappij. Dat noemen wij duurzaam activeren en nu hebben we ook nog een duurzaam pand. Een plus een is twee. Zeker reden voor een feestje."

En dat feestje is vanmiddag. Wethouder Paulus Jansen verricht de officiële opening van het monumentale pand.