In beeld: hoe het Merwedekanaal van verkeersader veranderde in een roeiwalhalla
Het Merwedekanaal in de jaren 50 vanaf de Utrechtse Spinozabrug. Foto: Utrechts Archief
Roeiers van Triton voeren al in 1905 door het Merwedekanaal. Foto: Utrechts Archief
Bij Nieuwersluis werd rond 1910 een voetgangersbrug over het kanaal gebouwd. Foto: Utrechts Archief
Het pand van de Koninklijke Nederlandse Munt in de jaren 30. Foto: Utrechts Archief
De Demka-fabriek anno 1921, één van de belangrijkste economische pijlers langs het kanaal. Foto: Utrechts Archief
Zicht op de Merwedekade rond 1970. Foto: Utrechts Archief
In de winter van 1981 vroor het Merwedekanaal bij de Muntbrug helemaal dicht. Foto: Utrechts Archief
Ook in 1996 werd er geschaatst op het kanaal. Foto: Utrechts Archief
Want Utrechters kennen het Merwedekanaal anno 2017 vooral van de roeiende studenten en prachtige sluizen en bruggetjes. Maar vroeger was de waterweg in logistiek opzicht net zo belangrijk als de A2 tussen Amsterdam en Utrecht nu is.
ONTSTAAN MERWEDEKANAAL
In het begin van de negentiende eeuw was het regelmatig filevaren op de Vecht. De route van Amsterdam richting Duitsland was populair, bovendien werden boten steeds groter en slibden de bochten van de rivier dicht.Daarom werd besloten dat er een nieuw kanaal moest komen: het Merwedekanaal. Dat werd drie meter diep, 33 meter breed en ruim 71 kilometer lang (van Amsterdam door Utrecht, Nieuwegein en Vianen richting Gorinchem).
BOUWVERTRAGING
De aanleg van het kanaal zou vier jaar moeten duren. Maar net als bij veel hedendaagse bouwprojecten ontstond ook hier enorme vertraging. Uiteindelijk waren honderden mannen tussen 1881 en 1892 bezig het kanaal met hun blote handen uit te graven.GRAVERS
De gravende mannen kwamen uit alle delen van Nederland, van Friesland tot Zeeuws-Vlaanderen, en vestigden zich tussen Amsterdam en Breukelen in 57 bouwketen. Ze hadden loodzware en lange werkdagen, maar drukten daarnaast ook hun stempel op hun omgeving. In sommige dorpen werden extra agenten aangesteld om de mannen in toom te houden.BOOST VOOR ECONOMIE
Als het Merwedekanaal eind negentiende eeuw dan eindelijk af is, plukt Utrecht en omgeving daar de vruchten van. De eerste grote fabriek die zich langs de oever vestigt is de Cereolfabriek, daarna verhuist de Munt vanuit de binnenstad naar de Leidseweg.De Fabrique op bedrijventerrein Lage Weide is nu een evenementenlocatie, maar was destijds één van de eerste fabrieken die zich langs het kanaal vestigde: een graanmaalderij en een veevoerbedrijf.
NIEUWE WIJKEN
Al het personeel van dat bedrijf kwam uit Friesland. Het wijkje Friezenbuurt in Maarssen dankt daaraan zijn naam. En dankzij de Demka-staalfabrieken en machinefabriek Werkspoor kon in Zuilen de wijk Elinkwijk worden gebouwd.In de beginjaren moesten schippers op het Merwedekanaal verplicht hun schuit laten voorttrekken door nonnen. Voor de vrouwen was dat een interessante bron van inkomsten.
SUCCES
Het Merwedekanaal was direct zo populair dat er twintig jaar na de opening al twee keer zo veel schepen voeren als verwacht. Dus werd besloten in het noorden van de provincie een gedeelte twee keer zo breed en diep te maken: dat werd het Amsterdam-Rijnkanaal.TOEKOMST
De gemeente Utrecht heeft ambitieuze plannen in de toekomst met het gebied rond het Merwedekanaal. Onderzocht wordt momenteel of er tot 2030 zo'n 6.000 tot 10.000 nieuwe woningen gebouwd kunnen worden. Het gaat dan om het gebied tussen Oog in Al en Westraven.VERJAARDAG
De verjaardag van het Merwedekanaal gaat niet onopgemerkt voorbij. Vandaag en morgen zijn bij de Socratesbrug en de Veilinghaven festiviteiten. Wethouder Paulus Jansen komt een stukje roeien, op het water is een zogenoemde Drijf-Inn bioscoop en er zijn gratis rondvaarten waarbij wordt verteld over de historie en de gebouwen rond het kanaal.Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.
Nieuwsoverzicht
Draaideurcrimineel pleegt twee gewapende overvallen en straatroof binnen een week
Een 43-jarige Utrechter is door de rechtbank vandaag schuldig bevonden aan twee gewapende winke...
Politie pakt twee tieners op voor mishandeling in Vleuten
De politie heeft twee jongeren van 14 en 15 jaar van hun bed gelicht die worden verdacht van mi...
Romy maakte verzwaringsdeken voor haar eigen zoon en opent nu atelier
De Vleutense Romy Aikema opent volgende week een atelier waar ze verzwaringsdekens maakt en ver...
'Verdozing' van de provincie Utrecht neemt toe: 'Dit is het effect van ons online koopgedrag'
De provincie Utrecht heeft er in de afgelopen vier jaar zeventien distributiecentra bijgekregen...
Kampong wacht inhaalrace om play-offs te halen: 'We weten wat daarvoor nodig is'
Voor de hockeyers van Kampong wacht een spannende tweede seizoenshelft. De Utrechters staan met...
Zorgen over coronavirus in Nederland, telefoon bij GGD roodgloeiend
De GGD regio Utrecht in Zeist krijgt veel vragen binnen over het coronavirus. De afgelopen twee...
Advocaten kroongetuige Nabil B. voor hun veiligheid afgeschermd bij rechtszittingen
De nieuwe advocaten van de Utrechtse kroongetuige Nabil B. zullen hem anoniem en afgeschermd bi...
Halve finale FC Utrecht - Ajax in uitverkochte Galgenwaard
De halve finale in de KNVB Beker tussen FC Utrecht en Ajax wordt gespeeld in een uitverkocht St...
Vluchtende autokraker Overvecht verdacht van poging tot doodslag op agent
De autokraker die gisteren op de vlucht sloeg voor de politie in Overvecht, wordt verdacht van ...
Reconstructie van zaak te water geraakte en overleden Utrechtse peuter in Ubbena
In het Drentse Ubbena wordt vanmiddag en vanavond extra onderzoek gedaan naar het drama waardoo...
Gemeente Barneveld ziet voorlopig af van windmolens bij Achterveld
De gemeente Barneveld ziet voorlopig af van windmolenlocaties in de buurt van Achterveld. Dat l...
Utrecht wil nieuw depot voor Centraal Museum op industrieterrein Lage Weide
Industrieterrein Lage Weide moet de nieuwe plek worden voor het nieuwe depot van het Utrechtse ...
Babbeltrucs over coronavirus: 'Trap er niet in, doe zo snel mogelijk de deur dicht'
De politie en ouderenbond ANBO waarschuwen voor een nieuwe babbeltruc. Dieven bellen aan bij be...
Nepbericht coronavirus gaat rond: er is dus geen besmetting in Overvecht
In appgroepen en op sociale media gaat een nep-screenshot rond van het NOS liveblog, waarin sta...
Kopstaartbotsing op Koningsweg Utrecht, weg afgesloten
De Koningsweg in Utrecht was deels afgesloten na een ongeluk. Een auto botste hard op een voorl...
OM: 16 miljoen euro aan crystal meth in drugslab Eemnes
In het drugslab dat anderhalve week geleden werd ontdekt in Eemnes, werd inderdaad crystal meth...
Bestuurder rijdt op middengeleider en ramt lantaarnpaal in Soest
Op de Koningsweg in Soest is een bestuurder tegen een middengeleider en daarna tegen een lanta...
Auto klemgereden na achtervolging, verdachte springt in de Vecht
De politie heeft aan het begin van de nacht in Maarssen een auto klemgereden na een achtervolgi...
Verzender bombrieven ondertekent met naam fictief bedrijf
De verzender van de meest recente bombrieven naar Nederlandse bedrijven heeft als fictieve afze...
'Vluchtende cokedealer reed in op agent bij aanhouding in Overvecht'
Een Utrechter die in december is aangehouden voor het dealen van drugs zou tijdens zijn vluchtp...
Kinderen uit Zeist vluchten voor coronavirus: 'Leerlingen best in paniek'
De Stichtse Vrije School in Zeist heeft een uitwisselingsproject in Florence vroegtijdig afgebr...
Slachtoffer steekpartij Amersfoort zweefde op rand van de dood; OM eist zes jaar cel
Het OM eist zes jaar gevangenisstraf tegen een man die tijdens een drugsruzie een kennis neerst...
Deze maand al veertien inbraken in Woerden: 'Mijn vertrouwen is weg, ze waren in mijn slaapkamer'
"Ik kwam binnen, keek de kamer in en zag de gordijnen opbollen. Toen deed ik de deur open,...
Door agenten beschoten autokrakers inmiddels allebei ingerekend door politie
Bij winkelcentrum Overvecht in Utrecht zijn einde van de vanmiddag meerdere schoten gelost door...
'Doodgeschoten man Leersum is vader van in Max-flat omgebrachte Dunja'
De man die vanmiddag is doodgeschoten bij een huis aan de Vredeoordlaan in Leersum, is de vader...
Seksistische opmerkingen en snotjes schieten: Utrechtse 'terrorambtenaar' terecht ontslagen
Een ambtenaar die jarenlang zijn collega's het leven zuur maakte, is terecht ontslagen door de ...
Dode bij schietpartij aan de Vredeoordlaan in Leersum
In Leersum is vanmiddag iemand doodgeschoten. De politie heeft een verdachte aangehouden. Het s...
Ontvoering had te maken met conflict in criminele circuit
De twee mannen die vannacht in Overvecht zijn aangehouden voor ontvoering zijn twee inwoners va...
Ja-ja-sticker voor gratis kranten in Utrecht voorlopig van de baan
De gemeente Utrecht mag inwoners voorlopig niet verplichten een ja-ja-sticker op hun brievenbus...
Statenleden Forum voor Democratie en CDA stoppen door drukte
Twee Statenleden leggen per volgende week hun werk in de provinciepolitiek neer. Van Forum voo...
Lenteweer nog ver weg: winterse buien en kans op gladheid
Het wordt kouder en komende nachten kan het glad zijn door hagel en natte sneeuw. "Dit is ...
Politie lost waarschuwingsschoten in Overvecht na mogelijke ontvoering
De politie heeft bij de aanhouding van twee verdachten in Utrecht waarschuwingsschoten gelost. ...
Jong FC Utrecht lijkt onoverwinnelijk op Zoudenbalch met 2-1 winst
Jong FC Utrecht lijkt onoverwinnelijk op het eigen veld van Sportcomplex Zoudenbalch. Ook Volen...
