Fototentoonstelling over 50 jaar Marokkaanse migratie
UTRECHT - Het is vijftig jaar geleden dat de eerste Marokkaanse migranten naar Nederland kwamen. Ter ere van het jubileum wordt vanmiddag een fototentoonstelling in het Utrechtse stadhuis geopend, die het verhaal vertelt van de eerste generatie gastarbeiders in Nederland.
De rondreizende expositie in het stadhuis bestaat uit 25 portretten van Marokkaanse arbeidsmigranten en hun vrouwen, met daarnaast 25 foto's van autochtone Nederlanders. "Vrijwilligers of werkgevers, die betrokken waren bij het integratieproces", verklaart samensteller Sahin Yildirim van Atlas Cultureel Centrum. Eerder was de tentoonstelling te zien in Den Haag en Gouda.
Naast de vijftig foto's krijgen bezoekers ook waardevolle spullen van de migranten te zien, vertelt Yildirim. "Je kunt denken aan een houten koffer of een glazen fles van een man die bij een glazenfabriek in Rotterdam werkte. Maar ook werkdocumenten, zoals een contract of een NS-kaart om met de trein te kunnen reizen."
PIONIERS
In de jaren '60 kwamen de eerste Marokkanen naar Nederland om er te werken. Werkgevers gingen in die jaren actief op zoek naar 'gastwerknemers' uit het buitenland, omdat er te weinig mensen waren voor zwaar en ongeschoold werk. De immigratie kwam pas goed op gang na de ondertekening van een officieel wervingsverdrag tussen Nederland en Marokko op 14 mei 1969. Die overeenkomst liep door tot 1973.
"Het was in de jaren '60 niet zoals nu, dat je gaat solliciteren bij een werkgever. De werkgevers waren allemaal zelf op zoek. Nederlanders wilden niet in de ploegendienst gaan werken, omdat ze hun vrouw en kinderen hier hadden. Maar gastarbeiders hadden dat probleem niet. Bovendien dachten ze hier tijdelijk te zijn, ze wilden snel veel geld verdienen en dan terug gaan."
VAN GAST NAAR VAST
De eerste generatie Marokkanen die hierheen kwam wist niet eens waar Nederland op de wereldkaart lag, vertelt Yildirim, die zelf van Turkse komaf is en eerder over Turkse migranten schreef. "Ze hadden alleen maar gehoord over Europa, waar je in korte tijd veel geld kon verdienen. Maar uiteindelijk hebben ze zich hier allemaal permanent gevestigd."
Naast de tentoonstelling verschijnt er ook een boek, waarin de verhalen van de eerste lichting aan bod komen. "In de jaren '60 werden de Marokkanen hartelijk ontvangen, ze hebben bijgedragen aan de wederopbouw van Nederland, ze hebben zich rotgewerkt. Sindsdien is er heel veel over de migranten geschreven en zijn er een hoop onderzoeken geweest, maar ze zijn amper zelf aan het woord gekomen. Wij zijn daarom bij ze langs gegaan en hebben uren naar ze geluisterd."
NIEUWE GENERATIES
Volgens Yildirim heeft de eerste generatie zowel financieel als cultureel 'enorm' bijgedragen aan de Nederlandse economie. "We hebben het nu in Nederland over een derde en vierde generatie. Dat zijn mensen die hier geboren en getogen zijn, mensen die vrijwilligerswerk doen of lid zijn van een politieke partij. Ze doen volledig mee in de samenleving. Maar voor de eerste generatie is geen aandacht meer, terwijl zij de pioniers waren."
Het Atlas Cultureel Centrum wil niet dat verhalen uit die tijd verloren gaan. "Daarom hebben we het initiatief genomen om de verhalen vast te leggen en over te dragen aan de nieuwe generaties."
EXPOSITIE
De expositie wordt om 17.00 uur officieel geopend door wethouder Kees Diepeveen. De tentoonstelling is nog tot en met donderdag 28 december te zien in het stadhuis aan de Korte Minrebroederstraat. De entree is gratis. Na Utrecht reizen de portretten door naar onder meer Amsterdam en Rotterdam.