Trimbos Utrecht: Meer drugsgebruikers, minder rokers
UTRECHT - Onder volwassenen is het gebruik van drugs als xtc, cocaïne en amfetamine populairder geworden. Volgens het Trimbosinstituut in Utrecht blijkt dat uit cijfers uit de periode 2014-2016. Het percentage rokers daalde. De meerderheid van de volwassenen drinkt teveel.
Het Trimbos stelde met het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) de Nationale Drug Monitor op. In het zogenoemde Jaarbericht 2017 staan de nieuwste cijfers over het gebruik van alcohol, tabak, drugs en slaap- en kalmeringsmiddelen. Ook beschrijven het Trimbos en het WODC ontwikkelingen in wetgeving, beleid en alcohol- en drugsgerelateerde criminaliteit en overlast.
XTC POPULAIRST
Opvallend is de toename van stimulerende middelen als xtc, amfetamine en cocaïne. Xtc-gebruik steeg al langer en blijft het populairst in het uitgaansleven. In 2016 had volgens onderzoekers 2,9 procent van de volwassen Nederlanders de drug geslikt. Bij cocaïne en amfetamine zijn percentages 1,7 en 1,4. Bij mensen tussen 18 en 24 jaar is een gebruikerspiek voor xtc en amfetamine te zien. Coke-gebruikers zijn vaak wat ouder; daar ligt de piek tussen 24 en 29 jaar.
In de jaarlijkse monitor wordt gewaarschuwd dat uitgaansdrugs langdurige klachten kunnen geven, zoals geheugenproblemen, verstoorde concentratie en stemmingswisselingen. Ook worden er visuele stoornissen gemeld, als het zien van 'zwevende vormpjes' en 'spikkeltjes'. Jaarlijks verwijst justitie zo'n 20.000 mensen naar de verslavingsreclassering. De meesten van hen gebruiken cannabis (62 procent), maar ook cocaïne (44 procent) en amfetamine (18 procent) scoren hoog. 44 procent gebruikte meerdere soorten drugs.
DRUGSDODEN
Met het toenemen van het drugsgebruik steeg ook het aantal doden door een drugsoverdosis van 123 naar 235. Het instituut benadrukt overigens dat er geen direct verband hoeft te zijn. Mogelijk zijn er ook meer drugsdoden geteld omdat de registratie verbeterd is, zegt Trimbossocioloog Daan van der Gouwe. "Voorheen schreef een arts bijvoorbeeld dat iemand aan een hartaanval was overleden. Nu zoekt hij langer door en dan blijkt misschien dat een cocaïneoverdosis de onderliggende oorzaak is."
Hoewel het aantal drugsdoden bijna verdubbelde, doet Nederland het in Europees verband nog steeds erg goed, zegt Van der Gouwe. "We staan hier bekend om ons drugsgebruik, maar ook om ons flankerend beleid. Mensen kunnen hun drugs laten testen, dat kan vrijwel nergens anders. Er zijn veel maatregelen ingesteld om incidenten te voorkomen. Maar goed, dan gaat het nog wel eens fout. Mensen hebben ook hun eigen verantwoordelijkheid."
CRIMINALITEIT
Drugs en de handel erin brengen ook criminaliteit met zich mee. Het aantal moorden dat in de georganiseerde drugshandel werd gepleegd ligt sinds 2000 al vrij stabiel op twintig tot dertig per jaar.
In 2016 werden 84 opslaggplaatsen en 177 afvaldumpplaatsen voor synthetische drugs gevonden, een stijging lijn die al enige tijd zichtbaar is. De meeste van die plaatsen liggen in Noord-Brabant en Limburg. Het aantal ontmantelde hennepkwekerijen daalde, maar lag in 2016 nog altijd op 5500.
ROKERS
Verder staat in de drugsmonitor dat tegenover het stijgende gebruik van 'stimulantia' een daling in het percentage rokers staat. In 2016 rookte minder dan een kwart (24,1 procent) van de volwassenen tabak.
Blowers gebruiken vaker wiet (64,5 procent) dan hasj (24,9 procent). Een tiende van de ondervraagden (10.6 procent) gebruikt beide cannabisvarianten even vaak. 18 procent zegt cannabis te gebruiken als medicijn.
ALCOHOL
Drank blijft populair. De Gezondheidsraad schrijft als norm geen of maximaal één glas alcohol per dag voor. Liefst 60,6 procent van de volwassen Nederlanders hield zich daar niet aan. Vooral mannen (72 procent) lijken zich eraan te bezondigen. Zwaar drinken komt het meest voor onder jongvolwassenen. Een op de vijf mensen van 20 tot 24 jaar (19 procent) drinken minstens een keer per week meer dan vier (vrouwen) of zes (mannen) glazen per dag.
Waar mannen eerder naar de fles lijken te grijpen scoren vrouwen hoog op gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen, al dan niet op recept. Het precentage vrouwen is met 13,4 procent bijna twee keer zo hoor als dat van mannen (7,5 procent).