maandag 11 juni 2018, 14.54 uur

Historicus stuit opnieuw op fout Joods Monument

Jim Terlingen bij het Joods Monument. Foto: RTV Utrecht / Martin de Wit

Geschreven door redactie

UTRECHT - Opnieuw heeft amateurhistoricus Jim Terlingen een fout ontdekt op het Joods Monument aan de Johan van Oldenbarneveltlaan in Utrecht. Oorlogsslachtoffer Albert Spanjer zou de oorlog volgens de gemeente niet hebben overleefd, maar uit onderzoek van Terlingen blijkt dat Spanjer pas in de jaren negentig stierf.

Dat schrijft de historicus op zijn blog. Hij ontdekte eerder,�door steekproeven te doen, dat er 31 onjuistheden op het monument stonden.

De gemeente stelde daarop een gemeentelijk rapport in om onderzoek te doen naar deze onjuistheden. Uiteindelijk bleken er 69 fouten op het monument te staan. De gemeente plaatste daarop�een nieuwe steen bij het monument, waarop staat dat er soms nieuwe feiten bekend worden over Joodse slachtoffers en dat de meest actuele gegevens online terug te vinden zijn.

ALBERT SPANJER

Terlingen werd door Erik-Jan Kreuze, vrijwilliger bij Kamp Westerbork, benaderd voor meer informatie over Albert Spanjer, een overlevende van de oorlog. "Dat verbaasde mij nogal, want ik herkende die naam van mijn eerdere onderzoek", vertelt Terlingen aan RTV Utrecht.�"Zijn vrouw, Ingeborg, stond namelijk onterecht als overledene op het monument - had ik ontdekt. Van Albert Spanjer had ik altijd gedacht dat hij de oorlog niet overleefd had."

Dat was namelijk wat de gemeente ook beweerde in het gemeentelijk rapport. Wel�zou er inderdaad een fout zou zijn gemaakt op het monument: in plaats van de eerder vermelde sterfplaats Sobibor (op 1 maart 1945) zou Spanjer in Utrecht op deze datum zijn overleden.

NAOORLOGSE SPOREN

Terlingen en Kreuze zijn vervolgens op zoek gegaan naar naoorlogse sporen van Spanjer. "Die zijn er volop", concludeerden zij. "Het is zeker dat niet alleen Ingeborg Spanjer-Leiser, maar ook haar man Albert Spanjer de oorlog heeft overleefd. Het is de vierde naam van een persoon op het monument die de oorlog overleefd heeft."

Zo heeft de arrondissementrechtsbank in Utrecht Albert Spanjer tot curator en zijn vrouw Ingeborg tot toeziend curator benoemd. Dat gebeurde in het jaar 1974. Bovendien zou een ver familielid aan Terlingen en Kreuze hebben laten weten dat Albert Spanjer in 1994 overleed. Zijn vrouw overleed twee jaar later, in 1996.

Je kunt het verleden niet goedmaken, maar wel zo zorgvuldig mogelijk een Joods monument maken", vindt Jim Terlingen.

DROEVIG

Terlingen begrijpt er niets van dat de gemeente niet in samenwerking met Kamp Westerbork het onderzoek heeft uitgevoerd. "Kamp Westerbork heeft op dit moment de beste lijsten en heeft een compleet boek uitgebracht met alle slachtoffernamen, voor zover bekend. Waarom is men daar niet naartoe gegaan? Dat is mij echt een raadsel. Het stemt mij droevig dat er zoveel fout gaat."

Het raakt hem, vertelt hij. "Je kunt het verleden niet goedmaken, maar je kunt wel zo zorgvuldig mogelijk en met alle eerbied een Joods monument maken. Dat keer op keer blijkt dat het niet zorgvuldig genoeg is, dat vind ik erg pijnlijk."

Reageren op dit bericht? Mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.