Utrecht wil met Keti Koti-festival en monument meer stilstaan bij slavernijverleden

Herdenking van de afschaffing van de slavernij in Amsterdam
Herdenking van de afschaffing van de slavernij in Amsterdam © ANP
UTRECHT - Utrecht staat dit weekend voor het eerst gemeente-breed stil bij het slavernijverleden. Met het Keti Koti-festival wordt gevierd dat er deze zondag 155 jaar geleden formeel een einde kwam aan slavernij in Suriname en op de Antillen.
Tijdens het festival worden op verschillende plekken in de stad activiteiten georganiseerd. Zo is er in de Stadschouwburg een ceremonie met verschillende sprekers, een minuut stilte en muziek.

NAAR DE TOEKOMST KIJKEN

"We willen terugkijken, stilstaan bij wat er is gebeurd, maar ook naar de toekomst kijken", zegt Leroy Lucas. Hij is één van de initiatiefnemers.
"Voor mij persoonlijk is het belangrijk omdat ik heilig geloof dat zulke momenten mensen bij elkaar brengt. Laten we uit iets verschrikkelijks als slavernij iets moois laten voortkomen, waarbij we met z'n allen samenkomen om vrijheid te vieren. Dat mensen bij elkaar brengen kan alleen maar goed zijn, zeker in deze gepolariseerde tijden."

MONUMENT

In bijvoorbeeld Amsterdam is al jaren een grote herdenking, waar de gemeente ook aan bijdraagt. Utrecht staat voor het eerst op deze manier stil bij het slavernijverleden, zegt Lucas. "We hebben hier in de stad wel Surinamers en Antillianen die zelf Keti Koti hebben gevierd. Maar de connectie met de gemeente is nooit gemaakt. Misschien was het een stap te ver of hadden ze die ingangen niet."
Lucas zelf kwam in gesprek met de gemeente, toen hij samen met Bouchra Dibi van de PvdA pleitte voor de komst van een monument ter nagedachtenis aan slavernij. Aan zo'n monument wordt nu gewerkt. Het Keti Koti-evenement is daar een aanvulling op. "Alleen een monument is niet genoeg. Daar moet iets omheen, anders heb je alleen een object. Daarom is het belangrijk dat daaromheen ook iets is wat mensen educatief en cultureel iets bijbrengt."

SLAVERNIJROUTE

Dat bijbrengen is wat bijvoorbeeld Nancy Jouwe doet. Zij organiseert zaterdagochtend een themawandeling; de slavernijroute. Ze laat daarbij de vergeten geschiedenis zien van de connectie die Utrecht had met slavernij.
"We zijn in Nederland niet heel erg gewend om over het onderwerp na te denken", zegt Nancy Jouwe. "En als we het doen dan associëren we het meestal met Amsterdam. Maar Utrecht en andere steden hebben eigenlijk ook heel veel sporen die verwijzen naar die geschiedenis, als je er echt naar gaat zoeken."

ZOEKEN

En dat zoeken is dus ook wat stadsgids Jouwe met de deelnemers van de themawandeling doet. "Als je bijvoorbeeld bij Janskerkhof 12 kijkt, dan zie je op de eerste verdieping twee wapenschilden. En in het rechtse wapenschild, en daar moet je wel een beetje een geoefend oog voor hebben, herken je drie Morenhoofden."
En zo zijn er talloze voorbeelden te noemen door Jouwe. "Je hebt bijvoorbeeld ook in de Jacobikerk een graf waar een familiewapen opstaat dat verwijst naar het slavernijverleden. En een pand aan de Oudegracht heeft bijvoorbeeld een gevelsteen met een schip. Dat heette de Spaanse Zee en dat verwijst dus ook naar zo'n koloniale vaart."
Het slavernijverleden is volop aanwezig in de stad, wil Jouwe er maar mee zeggen. "Het moment dat je het gaat koppelen aan plekken in je stad, dan wordt het ook echt tastbaar", zegt Jouwe.

TOEKOMST

Ook wat Leroy Lucas betreft blijft het slavernijverleden tastbaar in Utrecht. Wanneer het monument gerealiseerd wordt, is nog niet duidelijk, maar er wordt aan gewerkt.
Het Keti Koti-festival keert volgend jaar in elk geval weer terug. En Lucas hoopt dat het evenement dan nog groter wordt dan dit jaar.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.