Morgen belangrijke dag voor nabestaanden NL-Indië: "Ik ben de enige die de vlag uithangt"

Sera de Groot organiseert al jaren een herdenking bij het gemeentehuis in De Bilt. Ze komt zelf uit Nederlands-Indië en haar familie heeft ernstig geleden tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Groot (71) vindt het jammer dat weinig Nederlanders gedenken op 15 augustus. "In de buurt ben ik de enige die de vlag uithangt. Voor Dodenherdenking en Bevrijdingsdag worden twee dagen uitgetrokken. Wij moeten het in één dag proppen."

Cees Vos van de herdenking in Soest heeft hetzelfde gevoel. "Af en toe moet ik uitleggen aan mensen: 15 augustus zijn de Japanners pas op de knieën gegaan na de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki. Heel veel mensen weten dat niet."

Om de bekendheid van de herdenking te vergroten probeerde De Groot een keer iemand van het koninklijk huis naar de herdenking te laten komen. "Prinses Laurentien heeft Indische roots. Maar dat lukte niet. Beatrix woont natuurlijk om de hoek, maar dat moest over zo veel schijven gaan dat het niet lukte. Jammer, het zou zo'n enorme impuls kunnen geven."

Hoewel de Biltse zelf niets meekreeg van de oorlog, kampte ze in haar leven enorm met de naweeën van de strijd in Nederlands-Indië. Haar opa kwam om toen het schip waarop hij zat werd getorpedeerd. Haar oma moest het kamp in met jonge kinderen. "Mijn moeder moest Jappenkamp Lampersari in. Ze was getrouwd met iemand die in het leger zat. Ze kreeg hem terug in een loden kistje." Dat was gebruikelijk bij gefusilleerde soldaten. Vanwege de hitte konden hun lichamen niet worden begraven.

Toen Sera eenmaal in Nederland woonde en het gevaar geweken was, bleef de oorlog als een donkere wolk boven het gezin hangen. "Er werd thuis niet over gepraat. Als kind voel je dat je daar niet naar mag vragen. Mijn moeder werd soms 's nachts schreeuwend wakker. Mijn vader was altijd heel stil. Wat die mensen allemaal hebben gezien... Dat hebben ze nooit verteld."

In de eerste decennia na de Tweede Wereldoorlog was er weinig aandacht voor het leed van (naar Nederland verhuisde) mensen uit Nederlands-Indië. "Mensen hier waren hun eigen oorlogswonden aan het likken", zegt Sera. "Ze hadden er geen aandacht voor, geen interesse ook." Pas vanaf 1980 wordt de Japanse capitulatie jaarlijks herdacht.

Naast De Bilt is Soest één van de weinige plaatsen in onze provincie waar 15 augustus wordt stilgestaan bij de oorlog. Cees Vos: "Bij ons in het dorp is een woongroep van Indische Nederlanders. Zij zijn zelf begonnen met een herdenking bij het monument. In 2007 is de stichting Comité 4 en 5 mei Soest-Soesterberg opgericht. Toen hebben we de verbinding gemaakt."

Hoewel de jaarlijkse herdenking in De Bilt veel mensen trekt, is het voor Sera de Groot en de medeorganisatoren moeilijk om financieel de eindjes aan elkaar te knopen. "Ik ben niet zo van het bedelen, maar nu heb ik wel het gevoel dat dat moet. We zijn een particuliere organisatie en krijgen geen subsidie. We zijn geheel afhankelijk van giften en die lopen terug." Sera doet daarom een oproep om te doneren. Dat kan via rekeningnummer NL54ABNA0475910494 t.n.v. Comité Herdenking 1945.