"Op huidige tempo met sint-juttemis pas energieneutraal"

© RTV Utrecht
PROVINCIE UTRECHT - De provincie moet meer doen om in 2040 energieneutraal te zijn. Dat zeggen politieke partijen. Uit een rondgang blijkt dat de meerderheid meer bemoeienis in de energietransitie verwacht van een volgend college van gedeputeerden. In maart zijn er verkiezingen. 
Ook professor Robert Harmsen van de Universiteit Utrecht is kritisch. "In 2020 wil de provincie 65 megawatt windenergie maken. Dat is één procent van wat het hele land moet draaien. Je maakt mij niet wijs dat er niet nog een drietal plekken zijn waar we windenergie kunnen ontwikkelen."

RONDGANG

RTV Utrecht heeft de politieke partijen in de provincie meerdere vragen voorgelegd. Eén daarvan is: heeft u vertrouwen dat de provincie in 2040 energieneutraal is? Alleen coalitiepartijen D66 en GroenLinks antwoorden met ja. De andere partijen (uitgezonderd van SP, PVDD en 50Plus die geen reactie gaven) vinden dat er een tandje bij moet. Alle partijen, behalve de PVV, vinden dat de provincie zich meer moet bemoeien met de energietransitie.
Met het huidige beleid zijn we met St. Juttemis pas energieneutraal
PvdA, de grootste oppositiepartij
Nu ligt de bal vooral bij gemeenten. Die maken plannen en de provincie schiet te hulp, legt gedeputeerde Pim van den Berg uit: "Het is een rol die past bij de moderne overheid. Gemeenten maken bestemmingsplannen en praten dus met de bevolking en creëren draagvlak." De partijen in de Staten vinden dat niet genoeg.
De VVD, D66 en ChristenUnie willen bijvoorbeeld dat gemeenten meer worden geholpen met kennis en mankracht, omdat er lokaal te weinig ambtenaren zijn die dit project kunnen trekken. CDA, PvdA en SGP zouden graag zien dat er meer coöperatievormen komen, zodat inwoners vanaf het begin meedenken en profiteren van de windmolens. GroenLinks en D66 vinden dat de provincie in nood zelf moet gaan beslissen. Partijen als VVD, CDA en SGP willen dat niet: er moet overal voldoende draagvlak zijn.

ONVOLDOENDE

Gedeputeerde van den Berg reageert gelaten op de rondgang. Wat vindt hij van het gebrek aan vertrouwen voor een energieneutrale provincie in 2040 bijvoorbeeld? "Dat moet u aan de partijen vragen. Het college heeft er vertrouwen in. Ik ben alleen maar blij dat ze ongeduldig zijn en dat het een tandje harder moet. Het besef is er dus: we staan voor een belangrijke opgave."
Toch zijn ook coalitiepartijen kritisch. GroenLinks vindt de uitvoering "onvoldoende". Het CDA wijst erop dat het Rijk ingrijpt, als de provincie niet opschiet: "Mouwen moeten opgestroopt worden". Ook D66 vindt dat het huidige beleid te weinig oplevert: "op alle vlakken ambitieuzer". De VVD hoopt dat ook nieuwe technieken gaan bijdragen: "Geothermie, warmte uit oppervlaktewater".
Provinciebestuurder Van den Berg: "Ik hoor graag als ik meer instrumenten krijg van de partijen, om meer op te treden. Maar ik denk dat het belangrijker is dat partijen met elkaar in gesprek gaan. Dan zijn ze prima in staat om het te organiseren."
"Provincie Utrecht moet ambitieuzer worden"

NIEUW COLLEGE

2020 zou een soort tussenstap voor de provincie zijn; dan zou er 14% windenergie opgewekt moeten worden. Maar al eerder werd bekend: dat haalt de provincie niet. Toch blijkt de politiek harder te willen rennen om 2040 wel te halen. Dat zeggen ze tenminste, voor de verkiezingen van maart.
Het is 5 voor 12
Robert Harmsen
Harmsen van de Universiteit Utrecht hoopt dat het lukt. "De provincie moet vooral starten met een ambitieuzere visie. Niet voor 2020, maar voor erna. Binnen de provincie moeten logische plekken aangewezen worden waar windenergie ontwikkeld kan worden." Niet bij bebouwing, maar bij industrieterreinen en infrastructuur. "Het is 5 voor 12. Die aanwijsrol kan, maar daarmee worden democratische processen wel omzeild. Dus inwoners moeten wel kunnen participeren."
De provincie heeft een visie voor de lange termijn gemaakt. Daarin staat dat gemeente eigenlijk alleen molens van 60 meter en hoger kunnen neerzetten. Volgens Harmsen moet een nieuw college ook daar naar kijken. "Daarmee worden gemeenten gedwongen om grote molens neer te zetten. Ook subsidies zijn er alleen voor grote molens, die zijn goedkoper. Terwijl die juist voor veel onrust zorgen. Ik zie wel dat kleinere windmolens duurder zijn. Maar ik denk dat er veel meer meters gemaakt zouden zijn, met die kleine."

COLLEGEPROGRAMMA

Gemeenten zijn ambitieus: velen hebben in het collegeprogramma staan dat ze in 2030 energieneutraal willen zijn. Maar er komen weinig windmolens van de grond om dat kracht bij te zetten. In Bunnik werd vorige week een verkenning naar buiten gebracht voor 10 tot 18 windmolens. "Onderdeel van een groter geheel", reageert Bunnik. Maar het leidde tot veel reacties, bijvoorbeeld op de Heuvelrug. Als het doorgaat, staan er molens dicht aan de grens met die gemeente. Er zijn inmiddels gesprekken geweest, laat wethouder Jorg van de Heuvelrug weten: "De verkenning deed geen enkele uitspraak over de wenselijkheid waar molens zouden moeten komen".
Ook in Polder Rijnenburg en Reijerscop zijn er plannen. Utrecht werkt aan scenario's die eind dit jaar worden gepresenteerd. Maar IJsselstein en Nieuwegein zitten niet te wachten op torenhoge molens. Gisteravond werd nog over de windmolens gesproken, tijdens een bijeenkomst in de Meern. Lokaal klinkt er vrijwel altijd bezwaar, met als hoogtepunt Houten. Een mogelijk tweede windpark leidt daar tot nieuwe kritiek.
Binnenkort gaan gemeenten een regiosamenwerking aan met elkaar, vanuit het klimaatakkoord. Nederland is dan opgedeeld in 30 regio's. Elke groep gemeenten moet met een energiestrategie komen. Zo moet er over gemeentegrenzen heen gekeken worden. Ook daar schuift de provincie aan om te begeleiden.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.