Utrechtse verhalen van de Eerste Wereldoorlog op RTV Utrecht

Keizer Wilhelm II enkele dagen na zijn aankomst op kasteel Amerongen.
Keizer Wilhelm II enkele dagen na zijn aankomst op kasteel Amerongen. © Archiefbeeld (Bewerking door RTV Utrecht)
MAARN - RTV Utrecht zendt zondag de documentaire 'Utrechtse verhalen van de Eerste Wereldoorlog' uit. Het is die dag precies honderd jaar geleden dat de wapens werden neergelegd na een strijd waarbij meer dan 20 miljoen mensen om het leven kwamen. Nederland was weliswaar neutraal, maar dat betekende niet dat de oorlog ongemerkt aan ons voorbijging.
In Midden-Nederland waren de gevolgen van de 'grote oorlog' zichtbaar en voelbaar. Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren Nederlandse militairen gemobiliseerd bij de Nieuwe Hollandsche Waterlinie om indien nodig onze neutraliteit gewapend af te dwingen. Belgische vluchtelingen probeerden aan het vernietigende oorlogsgeweld te ontkomen en overspoelden ons land. Ze werden in kampen in onder meer de provincie Utrecht opgevangen.

WILHELM II

Ook de uitgeweken Duitse keizer Wilhelm II vond onderdak in onze regio. Ongeveer op de dag dat de wapenstilstand inging stapte hij over de drempel van kasteel Amerongen.
"De Duitse keizer en zijn hofhouding kwamen voorrijden, gingen via de bovenbrug door de voordeur naar binnen en het eerste wat hij wilde was een kopje Engelse thee", vertelt conservator Lodewijk Gerretsen. "Even was Kasteel Amerongen het middelpunt van de wereld."
De plek waar de troonsafstand werd getekend.
De plek waar de troonsafstand werd getekend. © RTV Utrecht

TROONSAFSTAND

Het kasteel in de uiterwaarden van de Nederrijn is historisch gezien om meerdere redenen een beladen plek voor Duitsland. In het kasteel werd namelijk op 28 november 1918 de troonafstand getekend door de keizer. Dit betekende het einde van het Duitse Keizerrijk.
Wilhelm II werd na het tekenen van de wapenstilstand gezien als een oorlogsmisdadiger. "We weten uit een aantal dagboeken dat een Fransman over de muur op hem heeft geschoten. Er gingen destijds ook verhalen dat er een Belg was die Amerongen wilde bombarderen."
Er gingen destijds ook verhalen dat er een Belg was die Amerongen wilde bombarderen
Conservator Lodewijk Gerretsen

HUIS DOORN

Toch verbleef Wilhelm II nog tot 1920 in het kasteel, om daarna intrek te nemen in Huis Doorn. "De keizer deed alsof de Eerste Wereldoorlog er niet was geweest. Hij deed alsof hij aan het eind van de 19e eeuw in Duitsland leefde", vertelt conservator Cornelis van der Bas van Huis Doorn.
Hoewel de keizer zinspeelde op een terugkeer naar Duitsland, bleef hij tot zijn dood in 1941 in Doorn wonen. In zijn testament liet hij vastleggen dat hij zijn laatste rustplaats in het park van Huis Doorn wilde hebben, tenzij de monarchie in zijn vaderland terugkeert. "Als dat ooit gebeurt, dan moet de kist dus terug naar Duitsland."
Keizer Wilhelm II is bijgezet in het mausoleum bij Huis Doorn.
Keizer Wilhelm II is bijgezet in het mausoleum bij Huis Doorn. © RTV Utrecht
De DocU: Utrechtse verhalen van de Eerste Wereldoorlog is op zondag 11 november vanaf 07.15 uur te zien op RTV Utrecht en wordt daarna ieder uur opnieuw getoond. De documentaire van Fatima Naumann is mede mogelijk gemaakt door Museum Huis Doorn, platform Eerstewereldoorlog.nu, de Gravin van Bylandt Stichting, het Prins Bernhard Cultuurfonds en de provincie Utrecht.
Documentairemaker Fatima Naumann over DoCU: Utrechtse verhalen van de Eerste Wereldoorlog

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.