Rapport: MOA was hoe dan ook failliet gegaan

© RTV Utrecht
BUNNIK - Museum Oud Amelisweerd (MOA) had een te ambitieus ondernemingsplan, dat er mede voor gezorgd heeft dat de stichting failliet ging. Hoogstwaarschijnlijk had de organisatie vroeger of later "toch de handdoek in de ring moeten gooien", concluderen onderzoekers van Blueyard in een nieuw rapport over het faillissement.
Het investeringsplan van MOA had een sluitende begroting en realisatie, staat er in het rapport. Toch ging het vervolgens mis bij het ondernemingsplan. Zo werden de beperkingen voor het gebruik van het landhuis, dat door zijn monumentale status en conditie niet teveel bezoek kon ontvangen, niet voldoende meegenomen. En zelfs al zou het MOA deze hoog ingeschatte bezoekersaantallen halen, dan zou dat alsnog niet voldoende zijn geweest, zo luidt de conclusie.
Overigens nuanceert het rapport het beeld dat het museum geen grote publiekstrekker was. "Als relatief kleine museumorganisatie met een specifiek aanbod, wist MOA een goed publieksbereik te realiseren. Ten opzichte van de prognoses, waren de aantallen bezoekers echter structureel te laag."

ONVERANTWOORDE RISICO'S

Bovendien werd er teveel geleund op toekomstige financieringen, zoals subsidies. "Een continue vlucht naar voren", zo noemt onderzoeksteam Blueyard het. "Men nam voorschot op verwachte inkomsten of bijdragen, maar wist die niet volledig te dekken uit exploitatie, waardoor de schulden gaandeweg opliepen. Het MOA kwam financieel in steeds zwaarder weer en nam ten opzichte van de lange termijn onverantwoorde risico's."
Sinds 2014 was er elk jaar een verlies, het museum had geen eigen vermogen om de klappen op te vangen. De financiële problemen zorgden vervolgens voor grote druk op de organisatie. Er waren spanningen tussen bestuur en directie.
Het bestuur greep vervolgens te laat in toen de directeur ontslag nam, zo schrijft het rapport voor. "Het bestuur wist begin 2017 dat de directeur haar ontslag overwoog. Na het definitieve ontslag begin 2018 is er lang gewacht en is er niet niet gelijktijdig en breed geworven."

OVERGANSSCENARIO

Het harde faillissement was op deze manier niet nodig geweest, concludeert het onderzoeksteam ten slotte. Er had ook gekozen kunnen worden voor een zogeheten overgangsscenario, wat had kunnen leiden "tot een discussie over het kwijtschelden van schulden, het verstevigen van de liquiditeitspositie en voor enkele jaren meer zekerheid van inkomsten".
Maar hoe dan ook zou het MOA het niet hebben gered, denken de onderzoekers. "De oorzaak zit in een stichting die tegen beter weten in, start met een museum omdat ze er in willen geloven. In een organisatie die zichzelf heeft uitgehold door continu vooruit te vluchten, en hoogstwaarschijnlijk eerder of later de handdoek in de ring had moeten gooien."

NIEUWE EXPLOITANT

De gemeente Utrecht, eigenaar van het landhuis, is inmiddels gestart met de zoektocht naar een nieuwe "permanente invulling" van het landhuis, zo staat in een raadsbrief.
In het rapport staat dat "het bezit van Rijksmonument Oud Amelisweerd per definitie een kostenpost" is, zowel in beheer als exploitatie. Om die reden beraadt de gemeente zich nog over een verruiming van het bestemmingsplan, de verbreding van de exploitatiemogelijkheden (bijvoorbeeld met horeca) en de bepalingen met betrekking tot het beheer van het landhuis.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.