2018: 'Gesloten' mariniers uit Doorn doen boekje open over verhuizing naar Vlissingen

Het begint in 2012 als een mooie belofte: er komt in 2017 een gloednieuwe kazerne in Vlissingen voor een kleine 200 miljoen euro. En daar zit alles op en aan. Maar in 2018 blijkt dat het een broze belofte is. Veel mariniers vrezen de verhuizing en zwaaien af. De kazerne voldoet niet en ze zijn bang voor wat ze het thuisfront aan moeten doen. Want de mannen zijn al een half jaar van huis voor oefeningen. De vrouwen hebben daar een heel sociaal netwerk omheen gebouwd. Naar Zeeland verhuizen betekent: opnieuw beginnen.

Daarom zegt 68 procent van de mariniers weg te gaan bij het Korps als de verhuizing doorgaat, blijkt uit een onderzoek dat RTV Utrecht via een WOB-verzoek heeft opgevraagd. Eerder noemde vakbond AFMP de verhuizing al "de doodsteek voor het Korps".

Arjen Rozendal van vakbond AFMP blikt terug: "Als ik kijk naar de marine an sich dan zijn mariniers het meest gesloten bolwerk. Ze zijn enorm gezagsgetrouw. En dat ze zich zo openlijk uiten, dat is ongekend. De jaren ervoor hebben we dat niet gezien, maar het bleek nodig". Rozendal is blij dat veel mensen nu weten wat de mariniers dwars zit: "Het is breed opgepakt", zegt hij trots.

In totaal schrijven we sinds begin dit jaar bijna 90 berichten over de mariniers en de aanstaande verhuizing naar Zeeland. De kwestie doet aan alle kanten veel stof opwaaien. Ook op de Heuvelrug schrikken ze van alle kritiek. De plannen voor een mogelijke woonwijk staan voorlopig in de ijskast.

Maar grote politieke besluiten over de kazerne blijven uit. Oud-minister Hans Hillen heeft zich erover uitgelaten. En ook oud-commissaris van de (toen nog) koningin in Zeeland Karla Peijs kan zich niet vinden in de kritiek. Maar in Den Haag weten we nog niet of alle partijen een ander besluit zouden maken, met de kritiek op tafel. Het uitblijven daarvan komt omdat de verhuizing formeel al is besloten in 2012. Er moeten dus grote feiten op tafel liggen, om de gang naar Zeeland te stoppen. Het besluit zou teruggedraaid moeten worden. En dat gebeurt weinig in de politiek.

Mariniers vertellen in mei zelf welke zorgen ze hebben tijdens een bezoek aan Tweede Kamerleden. En ook al zwaaien veel mannen af, is er een lijst van zestig punten waaruit zou blijken dat de kazerne niet "fit for purpose" wordt en zouden de kosten flink hoger worden. De meerderheid van de Kamer is nog niet overtuigd. Zij wachten nog lopende onderzoeken af.

REORGANISATIE OF NIET?
Een van die onderzoeken gaat over of de kazerne goed genoeg wordt. Gesprekken daarover lopen vast en een interne afdeling van defensie moet nu duidelijkheid geven. Eigenlijk is de vraag simpel: is het een reorganisatie? Mariniers vinden van wel, omdat het veel gevolgen heeft voor het personeel. Maar defensie ziet het tot dusver alleen als een verhuizing. Bij een reorganisatie hebben mariniers meer inspraak in die nieuwe kazerne. Iets dat een onafhankelijke commissie al eens adviseerde aan defensie. Tot dit duidelijk is ligt de bouw van de nieuwe kazerne stil.

Die lange slepende gang blijkt niet iedereen te kunnen waarderen, zegt Rozendal van de vakbond: "Mariniers zijn helemaal niet zo tevreden over hoe de politiek hier mee omgaat. Over de rug van de mannen wordt gesproken: bijvoorbeeld over de uitstroom. En die is niet van alle dag. Ze zien veel ervaren officieren de poort uitgaan. Ze voelen zich op dat vlak niet serieus genomen door de politiek. Ze hebben er geen begrip voor dat het zo lang moet duren", zegt Rozendal wijzend op politici die de kritiek wegwuiven.

De uitstroom van mariniers heeft nu al gevolgen. Ze zeggen vaak te vertrekken, met de verhuizing in het vooruitzicht. Maar ook de aantrekkende economie en het feit dat mariniers gewilde goed opgeleide mannen zijn, speelt mee. En daardoor moest er dit jaar al een eenheid stil gelegd worden.

Gelukkig worden er gedurende het jaar ook oplossingen aangedragen. Zo blijkt Kamp Zeist voor mariniers een gewilde tweede optie te zijn, mocht in Doorn blijven niet kunnen. En zou volgens de officierenvereniging een kazerne in Vlissingen en in de regio Utrecht een prima oplossing zijn, ook voor Zeeland. En ook in Doorn blijven zou nog kunnen.

Maar of het aandragen van die oplossingen zal helpen, is nog maar de vraag. Volgens Rozendal van vakbond AFMP doet de cultuur die binnen defensie heerst geen goed aan een snelle oplossing: "De beweging om kritiek te kunnen uiten zie ik nog niet. Er zijn goede intenties. Maar er is heel veel bureaucratie en achterkamertjespolitiek. Veel te veel zaken worden nog afgeschermd van de buitenwereld: omdat het het zoveelste incident zou kunnen zijn."

De bal ligt nu duidelijk bij de politiek. Ergens begin volgend jaar moet duidelijk zijn welke gevolgen een verhuizing zouden hebben en wat dat kost. Dan gaan Kamerleden in een debat bij zichzelf te rade of dat besluit uit 2012 nu nog steeds een goed besluit is. Vakbond AFMP hoopt nu vooral dat er snel duidelijkheid komt: "Uiteraard ben ik niet tevreden met de situatie nu. We hadden gehoopt dat we van de zomer helderheid zouden hebben. Maar dat is er nog steeds niet."

Al het nieuws over de mariniers hebben we verzameld in onze tijdlijn en wie echt alles wil lezen is uren zoet met ons dossier.