Rechtszaak over homodiscriminatie bij sociale dienst: "Zou goed zijn dat jij lekker uit Bunschoten verdwijnt"

Jaap Koelewijn werd in 2016 beschuldigd van fraude met zijn bijstandsuitkering. In het verhoor van de sociale dienst wordt hij, naar eigen zeggen, onder druk gezet om zijn uitkering stop te zetten.

Op de bandopname van het gesprek is te horen: "Maar het zou ook goed zijn hè, gezien de situatie, dat jij lekker uit Bunschoten verdwijnt. Want het is nog steeds een issue als je homo bent, snap je?"

Voor Jaap is het moment dat zijn seksuele geaardheid erbij wordt gehaald het breekpunt. Op dat moment luistert hij al bijna een uur naar beschuldigingen van de sociale dienst. De rechercheurs denken dat Jaap samenwoont met zijn vriend in Huizen.

"We kwamen bij elkaar en sliepen ook wel eens samen, maar voor samenwonen was het nog veel te vroeg", legt Jaap uit. Toch geloven de ambtenaren zijn verhaal niet. "Ze luisterden helemaal niet naar mij." Volgens Jaaps advocaat, Dewi Deijle, stond hun oordeel al vast voordat het gesprek begon.

Uiteindelijk tekent de zwaar geëmotioneerde Jaap een document waarin hij afziet van zijn bijstandsuitkering. "Ik wilde gewoon weg", legt hij uit. "Op dat moment dacht ik: ik eet nog liever droog brood dan dat ik van deze mensen geld aanneem."

Maar omdat Jaap wel afhankelijk is van zijn uitkering verliest hij zijn woning. Hij moet noodgedwongen weer bij zijn ouders intrekken.

Later blijkt dat hij niet alleen zijn uitkering verliest, de gemeente wil ook dat hij een deel terugbetaalt. In totaal gaat dat om meer dan 5000 euro, maar daar wil Jaap een stokje voor steken.

Eerder oordeelde een bezwaarcommissie van de gemeente en de rechter dat Jaap zijn uitkering vrijwillig heeft opgezegd, maar tegen die uitspraak gaat Jaap in beroep. Zijn vorige advocaat heeft de bandopname van het gesprek namelijk niet ingebracht als bewijs.

Morgen zal de Centrale Raad van Beroep zich over de zaak buigen. Jaap en zijn advocaat hopen dat hij het geld niet hoeft terug te betalen, maar ook dat de rechter zich zal uitspreken over de discriminatie. "Daar hebben we de rechter expliciet om gevraagd", legt Deijle uit.

Jaap hoopt dat de gemeente en de sociale dienst iets van de uitspraak van de rechter zullen leren. Tot nu toe heeft Jaap namelijk nog geen reactie of excuses gehad. De sociale dienst laat aan RTV Utrecht weten niet te willen reageren zolang de zaak nog bij de rechter ligt.

Deijle vindt de houding van de gemeente Bunschoten en de sociale dienst te afwachtend. "Zelfs als de bijstandsuitkering terecht is opgezegd, dan nog zou op z'n minst een goed gesprek met de rechercheur op zijn plaats zijn." En daar is Jaap het mee eens. "Dit mag nooit meer gebeuren."