Regeldruk leidt tot stress bij Oranjeverenigingen: "Willen we dit nog wel?"

Ereboog in Linschoten tijdens Koningsdag 2018
Ereboog in Linschoten tijdens Koningsdag 2018 © RTV Utrecht / Danique Smit
PROVINCIE UTRECHT - Oranjeverenigingen en andere organisatoren van feesten tijdens Koningsdag hebben last van steeds strengere regels en veiligheidseisen. Vrijwilligers haken soms af omdat ze bang zijn voor aansprakelijkheid. Ook zijn de kosten van voorbereidingen en de beveiliging nauwelijks op te brengen. Oranjeverenigingen in de regio pleiten voor maatwerk.
"Wij hebben ons binnen het bestuur wel afgevraagd: willen we dat nog wel", zegt voorzitter Patrick Simons van de Oranjevereniging IJsselstein. "We hebben dat naar de gemeente ook aangegeven. We hebben gezegd: kijk gemeente, als je wil dat wij als vrijwilligers een activiteit organiseren, dan moeten bepaalde kerntaken teruggegeven worden aan gemeente of politie. Dan gaan wij ons puur richten op het organiseren van de kinderbraderie en de basiszaken tijdens Koningsdag".
Die verantwoordelijkheid willen we als vrijwilligers niet dragen
Patrick Simons, Oranjevereniging IJsselstein
Het aanvragen van een vergunning en daarna het bewerken, schrijven en klaarmaken van die vergunning kan bijvoorbeeld heel veel tijd in beslag nemen. Dat is bijna niet te doen met vrijwilligers die het naast hun baan moeten doen, zegt Simons. Ook worden er verantwoordelijkheden bij de vereniging neergelegd die ze daar niet willen dragen: "Zoals, mocht een kind iets gebeuren bij een tramovergang, dan is dat jullie verantwoordelijkheid. En die verantwoordelijkheid willen we als vrijwilligers niet dragen."
Daarnaast kost het extra takenpakket ook gewoon geld, stelt Niek de la Haye, secretaris van Oranjevereniging Breukelen. "Op het moment dat je iets extra's wil doen, bijvoorbeeld een tentfeest, dan is dat eigenlijk niet haalbaar meer, omdat je aan zoveel voorwaarden moet voldoen. Dat beperkt je in je mogelijkheden."
De gemeente is ondertussen niet bereid om bij te springen als dat nodig is. De la Haye: "Wij zien de Oranjevereniging als verlengstuk van de gemeente, want die heeft de verantwoordelijkheid om Koningsdag te laten vieren of de Dodenherdenking te houden. Dat is gedelegeerd en dat hebben wij op ons genomen. Maar als daar kosten uit voort vloeien, dan is men niet bereid die kosten één op één te vergoeden".

RISICOTOLERANTIE

De regeldruk is inderdaad toegenomen, zegt burgemeester Pieter Verhoeve van Oudewater, tevens voorzitter van de Koninklijke Bond van Oranjeverenigingen. Maar die regeldruk hebben we deels ook aan onszelf te danken, omdat de tolerantie voor risico's in de maatschappij is afgenomen. "We accepteren met elkaar minder ongelukken, we worden strenger op veiligheid in auto's en we willen dat het veilig is op evenementen. Er zijn ook incidenten gebeurd de afgelopen jaren die ertoe hebben geleid dat organisatoren worden aangesproken op het ontwikkelen van scenario's."
In 2014 bijvoorbeeld vielen tijdens een evenement in Haaksbergen drie doden en 28 gewonden na een ernstig ongeluk met een monstertruck. In 2005 ging het mis op het Belgische festival Pukkelpop toen een feesttent instortte tijdens noodweer. Dit soort incidenten leiden steevast tot nieuwe maatregelen, stelt Verhoeve. "Ik vind het ook niet raar dat je strengere regels stelt aan evenementen waar heel veel mensen op af komen. Dat geldt dus ook voor Oranjefeesten. Daar komen veel mensen op af, vergeet dat niet. Maar waar je dat vijftig jaar geleden zonder enige vergunning of melding kon doen, kan dat niet meer".

DRONEAANVAL

Toch zou er meer maatwerk moeten komen, want nu moeten Oranjeverenigingen in kleine dorpen soms aan dezelfde eisen voldoen als organisatoren van grote evenementen als de Nijmeegse Vierdaagse of de Libelle Zomerweek. Het Adviescollege toetsing regeldruk concludeerde twee jaar geleden al na onderzoek dat kleine organisatoren daardoor "dreigen te verdrinken in eisen en procedures."
"Er zijn heel logische regels, bijvoorbeeld dat je voldoet aan de drank- en horecawet en dat je rekening houdt met voldoende EHBO-punten. Maar ik heb ook extremere voorbeelden meegemaakt, dat in veiligheidsplannen werd gevraagd: wat doet u tegen een droneaanval? Dat laatste is natuurlijk volstrekt doorgeslagen risico-denken. Of een terroristische aanslag. Dat is nou niet waar je rekening mee houdt als je een buurtbarbecue organiseert in Hekendorp."

MAATWERK

De gemeente Oudewater maakt nu al onderscheid tussen grotere en kleinere evenementen. Voor de kleintjes heb je geen vergunning meer nodig, maar moet je een melding doen. Dat is een veel lichtere toets. Voor grotere evenementen zijn er vanzelfsprekend meer regels, zegt burgemeester Verhoeve. "De binnenstad in Oudewater is ooit ontworpen voor zo'n 1500 mensen, om er te wonen. Als je dan twee- tot drieduizend feestvierders in het centrum hebt, mag je wel eisen stellen aan het aantal plaskruizen en dranghekken."
Ook in Breukelen is de gemeente de Oranjevereniging tegemoet gekomen door een vergunning voor meerdere jaren af te geven en in IJsselstein zoekt men het in "het gesprek met de gemeente". Het is volgens burgemeester Verhoeve van belang nu "toe te werken na een nieuw evenwicht": "Enerzijds de risico's die echt zijn voldoende onderkennen en daarop voorbereiden, maar anderzijds niet bang hoeven zijn voor het organiseren van een feest. Je kunt nou eenmaal niet een foutloos en risicoloos feest organiseren".
Blijft alleen nog de kwestie van de financiering, want gemeenten zouden wat dat betreft best wat meer waardering mogen tonen voor het werk van alle vrijwilligers tijdens Koningsdag, zegt secretaris De la Haye: "Als de gemeente het gaat oppakken kost het zeker vier keer zoveel. Wij zijn allemaal vrijwilligers en vragen geen arbeidsloon. Op het moment dat de gemeente het moet gaan organiseren, dan begint meteen de tikker te lopen."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.