LIVE: Nieuwe verdachte aangehouden, twee anderen vrijgelaten. Crowdfundingsactie voor Roos, "Utrecht, stay strong"

- In en bij een tram op het 24 Oktoberplein in Utrecht is maandagmorgen geschoten.
- Er vielen drie doden: een 19-jarige vrouw uit Vianen, een man van 28 jaar uit Utrecht en een man van 49 uit Utrecht.
- Drie mensen raakten ernstig gewond. Nog eens vier raakten lichtgewond in de hectiek die na het schietincident ontstond.
- Hoofdverdachte Gökmen Tanis (37), een bekende van de politie, is 's avonds gearresteerd in een huis aan de Oudenoord.
- Een relatie tussen Tanis en de slachtoffers is nog niet uit het onderzoek naar voren gekomen.
- Het OM heeft een briefje gevonden in de vluchtauto van Tanis en houdt ernstig rekening met een terreurdaad.
- Behalve Tanis zijn ook twee broers aangehouden.
- Lees ook ons liveblog van gisteren.

We sluiten het liveblog af. Volg voor verdere updates onze reguliere berichtgeving op de website en social media.

De politie heeft een nieuwe verdachte aangehouden in verband met het schietincident. Tegelijkertijd maakte het Openbaar Ministerie bekend dat de twee broers die gisteren zijn aangehouden, zijn vrijgelaten. Zijn worden niet meer verdacht. Hoofdverdachte Gökmen Tanis zit nog wel vast.

Nog steeds blijven mensen boeketten leggen op de plek van de aanslag. Een ooggetuige: "Mensen van alle leeftijden, wel en niet-moslims en ook veel jongeren, lopen af en aan met bloemen. Ze parkeren de auto in Oog in Al of komen met de fiets."

De 28-jarige man uit Utrecht die gisteren omkwam bij de aanslag in Utrecht, was geen bekende van hoofdverdachte Gökmen Tanis. Dat laat een familielid van het slachtoffer weten aan RTV Utrecht. De familie heeft verzocht de naam van de man niet te vermelden.

De buurvrouw van de gisteren omgekomen Roos Verschuur heeft vandaag een crowdfundingsactie opgezet, zodat zij een passend afscheid kan krijgen. De actie heeft een paar uur na de aftrap al een veelvoud van het streefbedrag opgehaald.

Bezoekers van de Dutch Comic Con in Utrecht mogen komend weekeinde geen nepwapen meenemen naar het evenement in De Jaarbeurs. Een populair onderdeel van het evenement is dat bezoekers zich verkleden als hun favoriete karakter uit een film, serie of videogame. Bij die uitdossing kan een nepwapen horen, maar vanwege de gebeurtenissen gisteren zijn die nu niet toegestaan, meldt de organisatie.

De organisatie treft extra veiligheidsmaatregelen na het schiet-incident. Zo is er een strikte toegangscontrole, mogen tassen niet mee naar binnen en zijn er meer beveiligers.

De schietpartij in Utrecht heeft de aanhang van Forum voor Democratie en de PVV vastberadener gemaakt om naar de stembus te gaan. Van hen zegt 41 procent nog meer van plan te zijn om op hun partij te gaan stemmen, blijkt volgens Maurice de Hond van Peil.nl uit onderzoek onder 3000 kiezers.

Op kiezers van andere partijen heeft het drama dat effect nauwelijks. Daar kunnen de partijen op de rechterflank van profiteren, denkt De Hond. PVV-kiezers bleven volgens kiezersonderzoek bij eerdere verkiezingen juist vaker thuis dan die van andere partijen.

De Hond voorspelt dat VVD en nieuwkomer FVD strijden om de titel van grootste partij en uitkomen op ieder elf zetels in de Eerste Kamer. De regeringscoalitie zou met 28 zetels liefst tien zetels tekortkomen voor een meerderheid.

Koning Carl Gustaf van Zweden en zijn vrouw koningin Silvia leven mee met de slachtoffers en nabestaanden van de fatale schietpartij in Utrecht. Het Zweedse koningspaar heeft een telegram met hun condoleances gestuurd naar koning Willem-Alexander.

"De koningin en ik hebben met diepe droefheid het nieuws gevolgd van de brute tramschietpartij gisteren in Utrecht. We betuigen onze oprechte deelneming en ons oprechte medeleven aan de families van de slachtoffers en aan de bevolking van Nederland", staat in het telegram.

Op de plek van de aanslag ligt inmiddels een imposante bloemenzee. Onder meer premier Rutte en burgemeester Jan van Zanen legden er vandaag een boeket neer.

Tientallen mensen hebben vandaag in Utrecht hun hart gelucht over de gebeurtenissen in de stad. Ze konden terecht in buurthuizen in de nabijheid van het 24 Oktoberplein waar gisteren het schiet-incident in de tram plaatsvond.

De aanslag, de aanwezigheid van gewapende politiemensen in de buurt, ouders die hun kind niet konden zien, helikopters die boven de huizen hingen en de aanhouding van de verdachte: het gaf de mensen die het van nabij meemaakten een gevoel van onveiligheid, zegt Jytte Reichert van Slachtofferhulp Nederland, dat in de buurthuizen aanwezig was.

Omwonenden konden hun verhaal kwijt en ze konden de gebeurtenissen van zich af praten. "Je merkt dat het mensen bezighoudt", aldus Reichert. "We zien gevoelens van angst en onrust. Het is goed dat mensen ergens binnen konden stappen en andere mensen konden zien en spreken. Dat is toch laagdrempeliger dan eenzelfde gesprek via de telefoon voeren."

Gökmen Tanis, hoofdverdachte het schiet-incident in Utrecht, wordt uiterlijk vrijdagochtend voorgeleid aan de rechter-commissaris. Dat zegt het Openbaar Ministerie (OM). Exacter dan dat kan het OM vanmiddag nog niet zijn.

Tanis is na zijn arrestatie in verzekering gesteld. Bij de rechter-commissaris (de onderzoeksrechter) zal de officier van justitie bewaring vorderen, voor maximaal twee weken. De onderzoeksrechter toetst of de arrestatie volgens de regels is geschied en of de verdenking hard genoeg is om de verdachte in voorarrest te houden. Ook kijkt deze rechter naar de zogeheten gronden. Die zijn onder meer vluchtgevaar en gevaar voor herhaling.

Na de bewaring wordt Tanis voor het eerst aan een meervoudige kamer (drie rechters) voorgeleid. Dit is een zogeheten raadkamer. Deze zitting is niet openbaar. Het OM zal de raadkamer om verlenging van het voorarrest vragen, in het geval van Tanis de maximale negentig dagen. Na het verstrijken van die termijn vindt de eerste openbare zitting plaats. In grote zaken is het onderzoek op dat moment doorgaans nog in volle gang. Daarom kan op zo'n zitting nog geen inhoudelijke behandeling van de zaak plaatsvinden. Een dergelijke zitting wordt een pro-formazitting genoemd.

In zware zaken vinden meerdere zogeheten pro forma's plaats, telkens na maximaal drie maanden. Het OM geeft een toelichting op de stand van het onderzoek. Bij voldoende verdenking en aanwezigheid van gronden zal de rechtbank de voorlopige hechtenis verlengen.

Het tv-programma Opsporing Verzocht besteedt vanavond aandacht aan het schiet-incident op het 24 Oktoberplein. Dat meldt omroep AVROTROS. Er wordt stilgestaan bij de gebeurtenissen en tijdens de uitzending is er contact met het team dat onderzoek doet naar de aanslag.

Premier Mark Rutte heeft vanmiddag namens het kabinet bloemen gelegd op het 24 Oktoberplein in Utrecht als blijk van medeleven met de slachtoffers van de schietpartij. Hij werd daarbij vergezeld door minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid).

Na het leggen van de bloemen en een kort moment van stilte gingen beiden in gesprek met enkele agenten. Eerder bezochten zij ook het hoofdbureau van politie, waar ze met hulpverleners spraken.

De Tweede Kamer gaat pas debatteren over de aanslag in Utrecht als er meer informatie is over de gebeurtenissen. De PVV en Forum voor Democratie wilden nu al discussiëren, maar alle andere partijen zeggen dat het beeld nog te onvolledig is.

Politieagent Dwight van de Vijver heeft zich door middel van 'spoken word' uitgesproken over het drama in zijn eigen geboortestad.

Over de rechtszaak waarin Gökmen Tanis werd beschuldigd van poging tot doodslag: De Utrechter werd ervan beschuldigd dat hij op 7 december 2013 schoten loste richting een flat in Kanaleneiland. Hij deed dat met een semi-automatisch pistool van het merk Beretta, kaliber 9 mm.

"Er zijn proefschoten met het pistool gelost", staat in het vonnis van de rechtbank Midden-Nederland. Tanis, die samen met een andere verdachte in dronken toestand verkeerde, werd uiteindelijk vrijgesproken van poging tot doodslag. Er was onvoldoende bewijs dat hij gericht had geschoten en dat de kans aanwezig was dat iemand het leven zou laten.

De Utrechter werd wel veroordeeld voor illegaal wapenbezit. Hij kreeg een gevangenisstraf van 150 dagen, waarvan 49 voorwaardelijk.

Burgemeester Jan van Zanen stond kort de pers te woord over zijn bezoek aan het calamiteitenhospitaal eerder vandaag. Hij sprak onder meer met een van de gewonden, een jonge vrouw, en haar vader. "Zij maakte een dappere indruk."

Premier Mark Rutte en minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) gaan vandaag op bezoek in Utrecht. Volgens Rutte is het de bedoeling dat zij daar vertrouwelijk met betrokkenen gaan praten, 'liefst zonder media'.

Ze spreken op een politiebureau met agenten, hulpverleners en ambulancebroeders. Ze gaan vermoedelijk ook nog langs de locatie waar de schietpartij heeft plaatsgevonden.

Een woordvoerder van de gemeente Utrecht laat aan RTV Utrecht weten dat er morgen geen extra veiligheidsmaatregelen zullen worden getroffen bij de Provinciale Statenverkiezingen. "De gemeente heeft geen indicatie dat er een verhoogd risico is."

Burgemeester Jan van Zanen heeft zojuist een bezoek gebracht aan een van de gewonden van het schietincident, meldt de gemeente. Daarnaast sprak hij onder meer met artsen en verpleegkundigen in het calamiteitenhospitaal van het UMC Utrecht. "Het was aangrijpend en indrukwekkend. Met het slachtoffer gaat het naar omstandigheden goed. Ik heb zeer veel respect voor de inzet van de hulpverleners. U zult begrijpen dat het incident diepe indruk heeft gemaakt."

De andere slachtoffers konden nog niet worden bezocht vanwege de ernst van hun verwondingen.

Ondertussen in de Tweede Kamer: Thierry Baudet (Forum voor Democratie) wil van Grapperhaus weten waarom er gisteren niet sneller informatie werd gedeeld over de slachtoffers. Volgens de minister is de gebruikelijke procedure gevolgd, waarbij eerst de nabestaanden van slachtoffers op de hoogte worden gebracht. "Het belang van de slachtoffers weegt daarbij vele malen zwaarder dan het belang van nieuwsgaring." Baudet lijkt met dat antwoord geen genoegen te nemen.

Marianne Thieme van de PvdD vindt dat premier Mark Rutte zich gisteren op de vlakte had moeten houden over het motief van de dader. Door terrorisme als mogelijkheid te noemen liet het kabinet 'de samenleving in angstige onwetendheid verblijven', vindt Thieme.

De Utrechtse politie heeft op haar website een overzicht van veelgesteelde vragen met hun antwoorden daarop gedeeld.

Via social media blijven foto's langskomen van vlaggen die halfstok hangen in Utrecht.

Het kabinet gaat zijn volle verantwoordelijkheid afleggen over de schietpartij in Utrecht. Minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) zegde dat vanmiddag toe in het wekelijkse vragenuurtje in de Tweede Kamer, maar benadrukte wel dat hij eerst de politie en het Openbaar Ministerie alle ruimte wil geven om onderzoek te doen. Veel nieuwe informatie kon Grapperhaus de Kamer naar eigen zeggen niet bieden.

De minister beloofde transparantie over de zaak, en 'nog meer alertheid'. Hij bestreed het verwijt van PVV-leider Geert Wilders dat het kabinet de zaak 'onder het tapijt probeert te vegen'.

Wilders eiste het aftreden van Grapperhaus, omdat die verantwoordelijk is voor het Openbaar Ministerie. Dat heeft zich niet verzet tegen vrijlating van de verdachte, die een lang strafblad heeft. Wilders vindt dat Grapperhaus 'zich moet schamen' voor zijn 'schandelijke verklaring' in de Tweede Kamer over de toedracht van de aanslag. Grapperhaus riep juist op om rustig te blijven en politie en OM hun werk te laten doen.

In de Tweede Kamer is vanmiddag stilgestaan bij het schiet-incident in Utrecht. Premier Mark Rutte en Kamervoorzitter Khadija Arib namen daarbij het woord.

"Vandaag hangen de vlaggen halfstok", begon Rutte. "De nachtmerrie van gisteren is geen droom, maar de harde realiteit waarmee we wakker werden. Heel Nederland leeft intens mee."

"Gisteren bleek haat en geweld nog dichterbij te zijn dan we dachten", vervolgde Arib over de schietpartij in de Utrechtse tram. "Veel is nog onduidelijk, maar wat we wél weten is dat Nederland diep, diep getroffen is. Het had eenieder van ons kunnen zijn, daar in die tram, op weg naar school of werk. Het maakt ons boos en bang."

De Kamer stond ook stil bij de aanslag in het Nieuw-Zeelandse Christchurch van vorige week. Hoewel Nederland en Nieuw-Zeeland ver uit elkaar liggen, zijn ze nu toch verbonden, aldus de minister-president. "Vanwege het verdriet door de volkomen zinloosheid van het geweld. Ondanks de afstand zijn we verenigd, in een gevoel van afschuw."

De Telegraaf meldt dat Gökmen Tanis is opgepakt omdat hij kort na de aanslag geld overmaakte via een van een vriend geleende telefoon. Het apparaat kon worden getraceerd, wat leidde tot de aanhouding van de verdachte in een woning aan de Oudenoord.

Een woordvoerder van de politie geeft aan nog niet in te kunnen gaan op het verhaal van de krant. Het is onduidelijk naar wie hij het geld overmaakte of waarom. Ook is niet bekend hoe hoog het bedrag was.

Hoofdverdachte Gökmen Tanis was sinds 1 maart op vrije voeten. Hij wordt verdacht van een verkrachting in 2017 en mocht het proces thuis afwachten. De rechtbank legt in een verklaring uit dat hij eerder al eens onder voorwaarden was vrijgelaten. Toen hij zich daar niet aan hield, werd hij weer vastgezet. De rechtbank wilde hem niet nog eens onder voorwaarden vrijlaten, maar in hoger beroep kreeg hij het toch voor elkaar.

Gildemeester Onno Koster van het Utrechts Stadsdichtersgilde schreef een gedicht over de tragische gebeurtenissen in de stad:

Klaarlichte dag, 18 maart en de zon,
en de wereld staat stil, barst dan los.

Ze zeggen dat we niet zullen buigen,
maar laten we buigen naar wie na vandaag
niet meer onder ons is; een van ons was
met alle gebreken van dien: mens.

Ze zeggen dat we niet zullen zwichten,
Maar laten we zwichten voor wat ons mens maakt
Met alle gebreken van dien:
medeleven, rede.

Laten we buigen en zwichten voor wat het waard is
om voor te zwichten, te buigen.
Laten we stilstaan, niet oordelen.
Ze zeggen zoveel, maar laten we nu

voor de helderheid zwijgen.

Het overlijden van Roos Verschuur bij het schietincident in Utrecht is in Vianen hard aangekomen. Het slachtoffer werkte bij snackbar Kwalitaria en groothandel Makro. De schok bij haar collega's is groot.

"Als een van onze inwoners wordt getroffen, dan worden wij allemaal getroffen", stelt burgemeester Jan Pieter Lokker van Vijfheerenlanden. "Dat blijkt ook uit de vele blijken van medeleven. Dit onderstreept wat dit betekent in onze gemeenschap."

In het stadskantoor van Utrecht en in het wijkservicecentrum van Vleuten-De Meern krijgen inwoners van de gemeente de gelegenheid om hun deelneming te betuigen aan de slachtoffers en hun nabestaanden.Om 13.00 uur worden de condoleanceregisters geopend.

Bij het schietincident op het 24 Oktoberplein zijn een 19-jarige vrouw uit Vianen en twee mannen van 28 en 49 jaar uit Utrecht om het leven gekomen. De drie zwaargewonden zijn een 20-jarige vrouw uit Utrecht, een 74-jarige man uit De Meern en een 21-jarige vrouw uit Nieuwegein. Voor zover bekend raakten in de hectiek daarna vier mensen lichtgewond. Dat meldt het Openbaar Ministerie.

Tot nu toe heeft het onderzoek nog geen enkele relatie tussen de verdachte en de slachtoffers opgeleverd. Het OM houdt ernstig rekening met een terroristisch motief, ook omdat in de vluchtauto een briefje werd gevonden. Andere motieven worden niet echter uitgesloten.

Advocaat Anis Boumanjal vertegenwoordigt de twee medeverdachten van Gökmen Tanis. Het gaat om twee broers van 23 en 27 jaar. Wat hun relatie tot Tanis is, wil hij in het belang van het onderzoek niet zeggen. Volgens de advocaat heeft burgemeester Van Zanen zijn excuses aangeboden voor de incorrecte melding dat het tweetal vrijgelaten was.

Burgemeester Jan van Zanen en wethouder Linda Voortman hebben bloemen gelegd op het 24 Oktoberplein.

Een andere bloemenlegger stapte vanmorgen exact 24 uur na de slachtoffers in de tram naar de plaats van het schietincident om zijn steun te betuigen aan iedereen die daar behoefte aan heeft.

Op scholen in Utrecht gaat vandaag alle aandacht uit naar ondersteuning en zorg voor kinderen, na de schietpartij maandag. "Het heeft heel veel indruk gemaakt op kinderen. In klassen wordt er met ze gesproken over wat er is gebeurd", zegt een woordvoerster van de Stichting PCOU en de Willibrord Stichting, die in Utrecht en omgeving meer dan veertig basisscholen en scholen in het voortgezet onderwijs besturen.

Op het Christelijk Gymnasium (CGU), waar twee kinderen zitten van een vader die om het leven kwam bij de schietpartij, wordt gerouwd. Voor het opvangen van kinderen en om ze te helpen bij de verwerking zijn er interne begeleiders. "Het is keihard naar binnen geslagen", zegt rector Ilse van Eekelen. "Het was al een bijzondere dag omdat we de leerlingen hebben binnengehouden. Ondanks de helikopters en sirenes was het binnen best gezellig en veilig. Toen we de kinderen naar huis lieten gaan hoorden we dat er een heel akelig staartje aan zou zitten."

Ook op openbare basisschool Waterrijk in Leidsche Rijn wordt gerouwd. Een derde kind van de man die gisteren om het leven kwam krijgt daar onderwijs.

De politieke partijen hebben met elkaar afgesproken dat ze de campagne voor de verkiezingen morgen weer opnemen, zij het ingetogen. Het werven van kiezers werd gisteren stilgelegd vanwege de schietpartij. Niet elke partij hield zich daar overigens aan.

De PVV wil een Kamerdebat over de gebeurtenissen in Utrecht. Als de andere partijen daarmee instemmen komt het lijsttrekkersdebat van de NOS vanavond in de knel.

De politie en de burgemeester spreken elkaar tegen.

Medewerkers van ov-bedrijf Qbuzz in Utrecht praten veel over wat er op het 24 Oktoberplein in een van hun trams is gebeurd. Wie behoefte heeft aan geestelijke bijstand krijgt die, zegt een woordvoerder. Twijfel om weer op de bestuurdersplaats te gaan zitten was er niet en Qbuzz rekent erop dat de reiziger ook niet zal aarzelen om tram en bus weer te nemen. "We rijden op volle sterkte. De tijd moet uitwijzen of het rustiger wordt dan normaal."

De zogenoemde 'derde verdachte' die gisteren aangehouden is, heeft niets te maken met het schietincident op het 24 Oktoberplein. Alleen Gökmen Tanis wordt nog verdacht. Dat zegt burgemeester Jan van Zanen op Radio M Utrecht. Hij zei dat bij de gezochte Renault Clio twee mannen zijn aangehouden die niets met de zaak te maken bleken te hebben. Ook bij een andere politieactie werd een verdachte gearresteerd, zo werd gisteravond laat bekend, en ook hij is volgens Van Zanen niet bij het schietincident betrokken. Nieuwe arrestaties sluit hij echter niet uit.

"We moeten toch weer verder", sprak Van Zanen aan het begin van de dag na de tumultueuze dag in zijn stad. "Gisteren begon als een lichte dag en ik hoop dat we die vandaag alsnog beleven, dat we het gewone leven kunnen hernemen. Onze kracht is dat we elkaar vasthouden, het verdriet delen en tegelijk ook veerkracht tonen."

ProRail, de werkgever van een slachtoffer dat het schietincident niet heeft overleefd, reageert bedroefd op het overlijden van de ICT-medewerker. "Dit is een grote nachtmerrie", zegt een woordvoerder tegen RTV Utrecht. "We hangen de vlag op ons hoofdkantoor in Utrecht vandaag halfstok. Ook richten we een herdenkingsplek in."

Op de plek waar gisteren de schoten vielen zijn bloemen gelegd. Een van de Utrechters die een blijk van medeleven wilde achterlaten zegt tegen Radio M Utrecht dat hij hoopt dat veel meer mensen dat zullen doen.

Op overheidsgebouwen in heel Nederland en bij diplomatieke posten in het buitenland hangen vandaag de vlaggen halfstok. De koninklijke standaard op de paleizen van het Koninklijk Huis wordt voorzien van een zwarte wimpel. Het rouwbetoon is een teken van verbondenheid met de slachtoffers.

Ook bij andere instellingen en bedrijven en bij mensen thuis hangt de vlag halfstok.

Alle Nederlandse kranten staan bol van de gebeurtenissen die Utrecht gisteren lamlegden. Ook in het buitenland stond Utrecht in het centrum van de belangstelling.