Waar zijn de Nederlanders bij de taalles: 15% is laaggeletterd

Al tien jaar komen vrouwen uit Irak, Syrië, Sri Lanka en nog vele andere landen samen in Rhenen. Op woensdagmorgen komen de garen, breinaalden en het haakgerei tevoorschijn. Vervolgens wordt er een paar uur lang geknutseld en vooral gepraat. Vrijwilligers vertellen over hun vakanties en de cursisten over waar zij tegenaan lopen. "Oooh, heb je je rijbewijs niet gehaald? Wat jammer!", klinkt het luid over tafel.

De vrouwen maken spullen voor in tassen die naar kleuterklassen gaan. Daaruit geven juffen en meesters les over bijvoorbeeld autorijden, wonen en het water. Maar tijdens het maken is het ook een start voor gesprekken met de cursisten. Bedenker Lea Kessels vertelt met een grote glimlach hoe het uitpakt: "Een vrouw zei eens altijd met hoofd naar beneden door de stad te wandelen, maar nu met opgeheven hoofd over de straten te gaan. Misschien kom ik wel iemand tegen die ik ken, zei zij. Dat is prachtig!"

Deze les valt sinds kort onder het pakket van het Taalhuis. Dat verzorgt sinds ruim een jaar taallessen in Rhenen en op de Heuvelrug. Vrijwilligers geven de lessen en er komen steeds meer cursussen bij. "In Rhenen zijn het vrouwen die jaren achter de geraniums bleven, maar nu een steentje bijdragen", vertelt coördinator Femke Reijnen. Maar Nederlanders zien ze weinig bij de lessen.

"De Nederlanders die laaggeletterd zijn kunnen zich makkelijk verstoppen. Ze kunnen makkelijk zeggen: ik ben m'n bril vergeten, kan jij dit even voor me opschrijven", vertelt Lea Kessels. Volgens Reijnen is het een probleem dat al lang teruggaat: "Het was ook zo in de jaren '80. Maar door de digitalisering vallen nu opnieuw veel mensen tussen wal en schip. De schaamte is groot".

Door de lessen dichtbij in de dorpen te geven, hoopt het Taalhuis de drempel flink te verlagen. Dat gebeurde eerder niet in Rhenen. En voor de nieuwe Nederlanders werken de lessen al lang heel goed. Mays Alhalabi kwam vier jaar geleden uit Syrië en is al jaren bij de taalles in Rhenen te vinden. "Ik spreek Engels, dus dat maakt het een beetje makkelijker. Maar Nederlands is heel moeilijk", lacht ze. "Ik probeer te zoeken naar plekken waar ik met mensen kan praten. Het is beter als je de taal hebt om je uit te drukken".

Elke dag is er wel een les op de Heuvelrug of in Rhenen waar je aan kunt sluiten. En de les waarin de vrouwen breien en haken zal voorlopig niet verdwijnen: "Wij gaan nog niet met pensioen", zegt Lea Kessels lachend richting alle vrijwilligers die helpen. En daar is Mays blij mee: "Elke woensdag leer ik iets nieuws", zegt ze met een 'big smile'; een grote lach.