Utrecht wil staatlozen helpen
UTRECHT - De gemeente Utrecht gaat, samen met de gemeenten Amsterdam en Den Haag, inwoners zonder nationaliteit helpen om te worden erkend als 'staatloos'. De gemeenten gaan dit doen omdat het kabinet volgens hen niet opschiet met het maken van een wet waarmee aan te tonen valt dat iemand door geen enkel land als burger wordt erkend en dus staatloos is.
Dat melden Trouw en het KRO-NCRV-programma Reporter Radio. Zo'n 4.000 mensen zijn in Nederland officieel erkend als staatloos. Zij hebben op grond daarvan allerlei rechten en kunnen na drie jaar de Nederlandse nationaliteit krijgen. Maar volgens Laura van Waas van het Institute on Statelessness and Inclusion zijn er nog zo'n 8.000 inwoners die voor de status in aanmerking komen.
Doordat ze dat in de praktijk echter nauwelijks kunnen bewijzen, verblijven ze in feite rechteloos in Nederland. Ze kunnen hier bijvoorbeeld niet werken, niet studeren, geen bankrekening openen en niet naar het buitenland reizen. Ze kunnen ook niet emigreren, omdat alle landen hen terugsturen.
Gemeenten kunnen mensen in de basisadministratie opnemen als staatloos, maar in de praktijk gebeurt dit niet vaak, omdat de procedures ervoor onduidelijk zijn. De gemeenteraad van Utrecht nam onlangs een motie aan waarin het college van burgemeesters en wethouders werd gevraagd te onderzoeken hoe de bestaande mogelijkheden om mensen als staatloos op te nemen maximaal kunnen worden benut.
De Utrechtse wethouder Maarten van Ooijen van de ChristenUnie zegt dat het probleem is dat "we niet weten welke stappen we nu moeten zetten, omdat duidelijkheid vanuit Den Haag ontbreekt". Er zijn geen landelijke regels voor procedures waarmee bepaald wordt of mensen als staatloos kunnen worden aangemerkt.
In 2016 werd er wel een wetsvoorstel gepubliceerd, maar daar kwam veel kritiek op. De UNHCR vond het onvoldoende, omdat staatloosheid nog niet automatisch tot een verblijfsvergunning zou leiden. Sindsdien is er niets meer van het voorstel vernomen. Op Rijksoverheid.nl wordt slechts gemeld dat er gewerkt wordt aan een nieuw wetsvoorstel.
