maandag 15 juli 2019, 16.59 uur

Samen Veilig verzwijgt klachten voor gemeente Utrecht

Een voorbeeld van een (niet) openbaar gemaakt stuk. Foto: RTV Utrecht

Geschreven door

Marc van Rossum du Chattel

UTRECHT - Samen Veilig Midden-Nederland heeft in het verleden de omvang van het aantal klachten verzwegen voor de gemeente Utrecht. Ook weigerde Samen Veilig om gemeentelijke formulieren over klachten in te vullen als de gemeente daarom vroeg. Dat blijkt uit stukken die RTV Utrecht via de Wet Openbaarheid van Bestuur in bezit heeft gekregen.

Samen Veilig Midden-Nederland is het bedrijf waar Veilig Thuis en SAVE onder vallen. Het bedrijf beheert onder meer het meldpunt kindermishandeling en huiselijk geweld.

KLACHTEN VERZWEGEN
Uit gespreksverslagen die RTV Utrecht opvroeg blijkt dat klachten worden verzwegen in jaarverslagen en -rapporten. Daarnaast blijkt dat als er wel cijfers worden genoemd, het alleen klachten zijn die bij een klachtencommissie terecht zijn gekomen. Klachten die dat stadium niet bereiken worden nooit genoemd.

Opvallend is dat Samen Veilig vermeldt dat de klachten naar tevredenheid van de cli�nten zijn opgelost. Dat staat in schril contrast met de vele honderden klachten die over het bedrijf zijn binnen gekomen bij RTV Utrecht.

GEEN FORMULIER
Als de gemeente rond januari 2017 een mail verstuurt met daarbij het verzoek om een "formulier rapportage klachten" in te vullen, dan wordt dat geweigerd. Directeur Paul Janssen van Samen Veilig schrijft op 5 januari 2017 dat hij dergelijke mailings niet wenst te ontvangen: "Ik heb al een paar pogingen gedaan om er uit te komen ;), aangezien wij geen zorgaanbieder zijn, maar in ieder geval meld ik jullie als onze accounthouder, voor de zekerheid even dat wij niets met deze mail zullen doen."

Op 22 februari is er een vergadering tussen de gemeente en Samen Veilig. In de notulen staat dat het bedrijf niet veel klachten krijgt. "Er zijn relatief gezien weinig klachten. Een aantal wordt in de beleving van cli�nten afdoende afgehandeld en processen aangepast waar men wat van een klacht heeft geleerd." Juist in die periode was er een groep boze vaders die bij de Utrechtse gemeenteraad aanklopten omdat ze zich niet gehoord voelden door Samen Veilig.

Ik meld jullie als onze accounthouder, voor de zekerheid even dat wij niets met deze mail zullen doen."
Paul Janssen - Directeur Samen Veilig Midden Nederland

GEEN CIJFERS
In dezelfde notulen staat dat de gemeente vaststelt dat de cijfers over klachten bij Veilig Thuis ontbreken. Veilig Thuis is het meldpunt voor huiselijk geweld en een onderdeel van Samen Veilig. In de notulen zijn de namen van personen onleesbaar gemaakt.

Er staat: "In de jaarrapportage SVMN voor Utrecht Stad - 2016 wordt niets gemeld over klachten bij Veilig Thuis. [ONLEESBAAR GEMAAKT] vraagt ernaar. Er zijn helaas wel klachten binnen gekomen in 2016. [ONLEESBAAR GEMAAKT] zegt toe deze toe te voegen in een nieuwe versie van de jaarrapportage." Uit de rest van de openbaar gemaakte stukken blijkt niet dat deze cijfers later alsnog zijn toegevoegd.

TEVREDENHEIDSONDERZOEK
Tussen de gemeente en Samen Veilig wordt ook gecorrespondeerd over een onderzoek naar de tevredenheid onder cli�nten. Dat onderzoek heeft in 2016 plaatsgevonden. De resultaten zijn niet best, maar de exacte uitkomst is in de openbaar gemaakte kopie�n onleesbaar gemaakt. Wat opvalt is dat Samen Veilig in hetzelfde stuk aankondigt om in de toekomst op een andere manier de tevredenheid te gaan toetsen.

Samen Veilig schrijft: "Daarbij gaat onze voorkeur uit naar een instrument waarmee al tijdens of bij afsluiting van de begeleiding aan de cli�nt wordt gevraagd hoe hij/zij deze ervaren heeft." De slechte cijfers worden toegeschreven aan de wijze van het onderzoek. Veel van de honderden klagers bij RTV Utrecht zeggen dat ze het idee hebben dat het hun zaak schaadt als ze kritiek hebben op Samen Veilig.

DINER PENSANT
Uit de documenten blijkt verder dat de directie van Samen Veilig hoge ambtenaren van de gemeente f�teert op dinertjes, die worden aangekondigd onder de titel 'diner pensant'. Dat is een variatie op een diner dansant, waarbij lekker eten wordt afgewisseld met een dansje. Het woord 'Pensant' zou kunnen duiden op het begrip 'nadenken'.

In een mail waarbij nieuwjaarswensen worden uitgewisseld peilt de directie van Samen Veilig bij de hoge ambtenaren of ze te porren zijn voor een dergelijk dinertje. Daarbij zou het jaar 'beschouwend' gestart moeten worden. Ook wethouder Everhardt ontving later in 2017 een uitnodiging voor zo'n diner pensant.

BRUSJES
Ook de terminologie in de stukken is opvallend. Het werk van Samen Veilig Midden Nederland en Veilig Thuis is volgens de organisatie zelf 'een product'. Het bedrijf zegt nadrukkelijk geen zorgaanbieder te zijn, maar levert producten. Verder worden broers en zussen van ontspoorde jongeren consequent aangeduid met het begrip 'brusjes', waarbij de criminele jongeren de aanduiding 'Top X-ers' krijgen.

Laten we ondertussen de zorg voor brusjes niet door regels en protocollen uit het oog verliezen"
Gespreksverslag politie, OM, gemeente Utrecht en Samen Veilig

De broers en zussen van ontspoorde jongeren komen zelf ook onder het vergrootglas van de opsporingsdiensten te liggen; niet omdat ze iets fout doen, maar omdat ze een criminele broer hebben. Dat blijkt uit een gespreksverslag waaraan Samen Veilig, de gemeente, politie en het Openbaar Ministerie deelnemen. Ze schrijven: "Brusjes van Top X-ers zijn per definitie zorgelijk tenzij leden casusoverleg gezamenlijk constateren dat dit niet zo is."

Deze benadering van de opsporingsdiensten lijkt in strijd met de het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens waarin staat dat iedereen onschuldig is tot het tegendeel wordt bewezen. De partners in het gesprek zien dergelijke regels niet als een belemmering om 'brusjes' toch te gaan onderzoeken, blijkt uit het verslag. "Wordt vervolgd, maar laten we ondertussen de zorg voor brusjes niet door regels en protocollen uit het oog verliezen."

WOB-VERZOEK
RTV Utrecht deed in december vorig jaar een WOB-verzoek, dat is een verzoek om stukken openbaar te maken. De gemeente is op basis van deze wet verplicht dat te doen. De redactie vroeg de correspondentie tussen Samen Veilig Midden Nederland en de gemeente op, over de jaren 2017 en 2018.

Aan dat verzoek werd afgelopen week voor slechts een klein deel voldaan. Alleen correspondentie van de eerste zes maanden van 2017 werd toegestuurd. Dat betekent dat driekwart van de informatie vooralsnog niet openbaar is gemaakt. Dit is juist de periode waarin Samen Veilig ernstig onder vuur kwam te liggen door een aanhoudende stroom klachten.

De gemeente gebruikt het argument dat het kopi�ren van de stukken veel tijd kost, en dat ze daarom nog niet alles openbaar kan maken. Opvallend is verder dat de gemeente chatgesprekken tussen wethouder Everhardt en de bestuurders van Samen Veilig Midden Nederland geheim houdt, terwijl daar wel heel nadrukkelijk naar is gevraagd. Waarom dat niet gebeurt wordt in de brief van de gemeente niet uitgelegd.

ONLEESBAAR
Wat verder opvalt is dat de gemeente tientallen pagina's geheel onleesbaar heeft gemaakt. Vooral stukken waarbij Samen Veilig verantwoording aflegt over de 'producten' en 'productie' die zijn geleverd, zijn onleesbaar. En ook mails waarin gesproken wordt over hoe er moet worden omgegaan met vragen van journalisten zijn zwart gemaakt.

In de begeleidende brief schrijft de gemeente aan de redactie van RTV Utrecht dat er uitgebreid contact geweest is met Samen Veilig over het WOB-verzoek, en dat Samen Veilig verzocht heeft om een deel van de documenten onleesbaar te maken.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.