donderdag 18 juli 2019, 20.49 uur

Waarom het stikstofbeleid tientallen bouwplannen in onze provincie dwarsboomt

Foto: Pixabay

Geschreven door
Hester Ramaker

PROVINCIE UTRECHT - Het was groot nieuws in de provincie Utrecht eerder deze week: de verbreding van de A12/A27 bij Utrecht (Amelisweerd) gaat voorlopig niet door. Dat had alles te maken met het stikstofbeleid, oftewel de PAS, waar de Raad van State vorige maand een streep door zette. Hoe zit het nu allemaal precies? En wat zijn de gevolgen van dat besluit?

Wat houdt de PAS in?
PAS staat voor Programma Aanpak Stikstof. In 2015 is de Nederlandse overheid dit programma begonnen om de uitstoot van stikstof terug te dringen. Het wordt ook gebruikt als een soort van leidraad waardoor bepaald kan worden of bedrijven een vergunning mogen krijgen voor het bouwen in de buurt van een natuurgebied. Voldoet een bestemmingsplan aan de PAS en aan andere eisen? Dan wordt een vergunning uitgedeeld.

Raad van State heeft dit besluit nu vernietigd omdat het niet meer voldoet aan de Europese regels. Volgens de Raad klopt het plan namelijk niet en zouden zogenaamde 'toekomstige besparingen' helemaal niet zeker blijken te zijn. De beschermde natuurgebieden in Nederland, die samengaan onder de noemer 'Natura 2000', zijn onvoldoende beschermd tegen de overheid en het is niet duidelijk hoeveel schadelijke stikstof er nu daadwerkelijk in terecht komt.

Wat zijn 'Natura 2000'-gebieden?
Dit is een netwerk van beschermde gebieden in de hele Europese Unie. Ze zijn van internationaal belang, bijvoorbeeld omdat het overwinterplaatsen voor vogels kunnen zijn. In heel Nederland tellen we 162 van die gebieden en tien daarvan liggen (gedeeltelijk) in de provincie Utrecht. Hoe er met die gebieden moet worden omgegaan is vastgesteld in de Wet Natuurbescherming. Het is aan de overheid, en in dit geval de provincie, om de gebieden in Utrecht te bewaken.

Hoe zit dat met dat stikstof?
Door te bouwen, maar ook door onder meer landbouw en verkeer, komt stikstof vrij. Het verspreidt zich door de lucht en slaat neer op de bodem. Door dichtbij natuurgebieden te bouwen, komt het stikstof dus ook daar terecht. En die overdaad aan stikstof is een groot probleem voor de natuur. Het verrijkt namelijk de bodem waardoor zeldzame planten, die het goed doen op een voedselarme grond, het niet overleven en overwoekerd raken door planten die w�l goed gedijen op een voedselrijke grond. Zo krijgt bijvoorbeeld brandnetel de kans om een gebied te overwoekeren. Dieren en insecten die leven van zeldzame planten verdwijnen dan ook.

In de woningbouw is de uitstoot in twee fases te meten. Allereerst heb je de bouw zelf waarbij je te maken hebt met bouwmaterieel, zoals heipalen die worden geslagen maar ook vrachtwagens die af en aan rijden. Dat veroorzaakt een gedeelte van het stikstof. Daarna komen er mensen in het huis te wonen en die rijden ook met auto's op en neer. Daardoor komt ook stikstof vrij. In beide gevallen is het schadelijk voor de natuur.

Welke gevolgen heeft het PAS-verbod nu?
Simpelweg betekent het dat alle plannen waar een akkoord voor is gegeven op basis van de PAS, nu moeten worden herzien. En tot dat is gebeurd, ligt de bouw van boerderijen, huizen, wegen en andere industrie stil. In de provincie Utrecht zijn 40 vergunningaanvragen momenteel op pauze gezet.

Welke gevolgen heeft dit voor de woningbouw?
In de provincie liggen meerdere woningbouwprojecten stil. Het is lastig om te zeggen hoeveel dat er zijn. Deels omdat het nog niet duidelijk in kaart is gebracht maar ook omdat bedrijven niet echt staan te springen om het nieuws te melden dat ze vast lopen. De Provincie moet in de aankomende weken inventariseren hoeveel Utrechtse bedrijven zijn getroffen.

Heel simpel gezegd: de projecten die nu stil liggen, kunnen niets anders doen dan afwachten. Het gaat hierbij om bedrijven die nog geen bouwvergunning hebben gekregen. Projecten die wel een vergunning hebben, en dan specifiek een onherroepelijke vergunning, mogen gewoon doorgaan met bouwen. Zelfs als ze dat doen in de buurt van een Natura 2000-gebied.

Het hoeft niet te betekenen dat een bouw helemaal niet meer door kan gaan. Het kan ook zo zijn dat er alleen extra onderzoek nodig is voor de bouw hervat kan worden.

Wat gaat er nu gebeuren?
De overheid wordt nu gedwongen om beter na te denken over de bescherming van de Nederlandse natuur. Dat betekent dat er een nieuw plan moet komen waarin er meer rekening moet worden gehouden met de daadwerkelijke uitstoot van stikstof.

Zoals gezegd gaat de provincie de komende tijd inventariseren welke projecten stil liggen en dan wordt ook duidelijk wat er gaat gebeuren met lopende vergunningaanvragen. Er is kort geleden een adviescommissie ingesteld die in snel tempo onderzoek moet doen. Verwacht wordt dat zij ergens half september met een eerste advies/bericht naar buiten treedt. Tot die tijd is het afwachten.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.