zondag 25 augustus 2019, 07.00 uur

Documentaire Buurkerk - kerk van het volk

Foto: RTV Utrecht

De broodtafel van het Sint Eloyen Gasthuis. Foto: RTV Utrecht

Museum Speelklok zit tegenwoordig in de Buurkerk. Foto: RTV Utrecht

Mevrouw De Jongh heeft goede herinneringen aan de Buurkerk. Foto: RTV Utrecht

De broodtafel van het Sint Eloyen Gasthuis.

Museum Speelklok zit tegenwoordig in de Buurkerk.

Mevrouw De Jongh heeft goede herinneringen aan de Buurkerk.

1/5

UTRECHT - RTV Utrecht zendt vandaag de documentaire 'Buurkerk - kerk van het volk' uit. Daarin komen de geschiedenis van de Buurkerk aan bod, maar ook persoonlijke verhalen van mensen uit de regio.

De Buurkerk is zo'n duizend jaar geleden gebouwd aan de Steenweg in Utrecht. Het bijzondere aan deze kerk is, dat het letterlijk een kerk voor het volk is. De Domkerk en andere kerken in de stad werden voor geestelijken gebouwd. De burgers hadden behoefte aan een eigen kerk. Daarom zamelden ze geld in en startten de bouw.

BROODTAFEL
De Buurkerk was er niet alleen voor kerkdiensten. Ze deed ook dienst als gemeenschapshuis. Het gemeentehuis bestond nog niet. Daarom kwamen handelslieden en politici in de Buurkerk bijeen om afspraken te maken.

De broodtafel van het Sint Eloyen Gasthuis. | Foto: RTV Utrecht

Ook alle gilden waren vertegenwoordigd in de kerk. Dat is te zien aan de zogenoemde 'broodtafel' van het Smedengilde die nu nog in de Buurkerk hangt. Op deze tafel werd in de middeleeuwen iedere zondag brood neergelegd. Het brood was bestemd voor twintig arme leden van het Smedengilde.

BEELDENSTORM
De van oorsprong katholieke Buurkerk kreeg in de 16e eeuw net als de Dom te maken met de Reformatie en de Beeldenstorm. De kerk werd protestants. De protestanten waren niet gediend van een rijkversierde kerk en verfden alle muren wit. Op sommige plekken zijn de oude fresco's vandaag de dag weer zichtbaar.

De klokkentoren van de kerk was van groot belang voor de stad. Deze klokken waarschuwden de mensen wanneer de stadspoort open- of dichtging of wanneer de kooplieden moesten stoppen met handelen. Tegenwoordig worden de klokken nog geluid voor aanvang van de gemeenteraadsvergadering.

MUSEUM SPEELKLOK
Tegenwoordig is Museum Speelklok gehuisvest in de Buurkerk. De komende maanden heeft het museum een tentoonstelling ingericht over de geschiedenis van deze kerk. Te zien is hoe de Buurkerk door de jaren heen groeide. Ook is het kamertje waar Suster Bertken zich liet inmetselen nagebouwd. Suster Bertken leefde 57 jaar in deze afgesloten ruimte. De kamer had twee ramen. Door de ene kon ze de mis volgen en door de andere konden de burgers Suster Bertken om raad vragen.

Museum Speelklok zit tegenwoordig in de Buurkerk. | Foto: RTV Utrecht

KERK ALS HUIS
In de documentaire 'Buurkerk - kerk van het volk' komt onder andere Ria de Jongh aan het woord. Zij groeide op aan het Buurkerkhof als dochter van de koster. Zij heeft goede herinneringen aan de kerk. "Wij beschouwden de kerk eigenlijk niet als kerk. Het hoorde bij ons huis. Wij leerden hier lopen, leerden hier fietsen, wij deden hier alles."

Mevrouw De Jongh heeft goede herinneringen aan de Buurkerk. | Foto: RTV Utrecht

Tijdens de Tweede Wereldoorlog verborg haar vader onderduikers in de kerk. En hielp hij twee Joodse broers. "De mensen hadden een stoffenzaak aan de Elisabethstraat. Ze moesten onderduiken. Al hun spullen hebben ze bij mijn vader ondergebracht", alsdus mevrouw De Jongh. Ria's vader verstopte de spullen in de grafkelders van de Buurkerk. Na de oorlog kregen de broers hun spullen weer terug. Uit dankbaarheid hebben ze later nog een boom voor de vader gepland in Isra�l.

Deze en meer verhalen komen terug in 'Buurkerk - kerk van het volk', die hieronder te bekijken is.

DocU: De Buurkerk, kerk van het volk

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.