Orgelbouwers zoeken in Amersfoort naar 400 jaar oud geluid dat Monteverdi in vervoering bracht
AMERSFOORT - Een delicate en 'suave' klank die zo mooi is dat muziekliefhebbers er 400 jaar later nog steeds naar zoeken. Dat is wat de testers van een uniek orgel in Amersfoort vandaag hopen te horen. Het instrument is een replica van een orgel dat in de 17e eeuw het hart stal van de Italiaanse barok-componist Claudio Monteverdi.
Het instrument met open houten pijpen is nagebouwd door een orgel en klavecimbelbouwer in Garderen. In de werkplaats van de instrumentenmaker in Gelderland sprak RTV Utrecht-verslaggever Robert Jan Booij vanochtend Krijn Koetsveld. Hij is initiatiefnemer van de bouw van het instrument dat ingezet gaat worden bij opnames van enkele werken van Monteverdi. Koetsveld: "Daarvoor hadden we een orgel nodig. En een orgel dat volgens de overlevering zo geklonken zal hebben."
De replica van het orgel wordt bespeeld
De bouw van het orgel was ingewikkeld, want er zijn alleen beschrijvingen van het instrument bekend en niemand weet dus precies hoe het klonk. Koetsveld: "Monteverdi spreekt in zijn brieven heel enthousiast over een houten orgel dat hij gehoord heeft in de San Marco in Venetië. En hij zegt daarover dat hij de klank zo mooi vindt omdat het zo 'suave' klinkt, en dat betekent zoiets als lieflijk of zacht."
Krijn Koetsveld over bouw van uniek Monteverdi-orgel
Krijnsveld legt uit hoe de orgelbouwer de klank die zo in de smaak viel bij de Italiaanse componist heeft geprobeerd te reproduceren. "Monteverdi heeft gezegd: 'Ik houd van houten orgels. Dus geen metalen pijpen. Want juist die houten orgels hebben zo'n prachtige lieflijke klank. En naar die klank zijn wij op zoek.'"
Het instrument ter grootte van een dressoir wordt vanmiddag in de Sint Aegtenkapel in Amersfoort getest. Koetsveld legt uit hoe dat in zijn werk gaat: "We gaan luisteren hoe de verschillende soorten pijpen klinken, hoe het orgel zich verhoudt qua sterkte tussen orgel en stemmen en met name hoe de kleur aanvult op de stemmen."
Hoe klinkt een test van een uniek Monteverdi-orgel?
Koetsveld: "De grote opdracht is dat het orgel niet weggestopt is, dat het een achtergrondje is. Maar het is ook niet de bedoeling dat het overstemt. Het is de bedoeling dat het stemmen en instrumenten versterkt en dat is een zoektocht."
De bouw van het Monteverdi-orgel werd mogelijk gemaakt door het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds. Eerder zorgde dat voor de bouw van de Réus 49, de grootste concertharp van Nederland.
Koetsveld over test Monteverdi-orgel: "Het is een zoektocht"
