75 jaar na Dolle Dinsdag: de dag dat Utrecht dacht dat de oorlog voorbij was

Hoewel Utrecht uiteindelijk pas op 7 mei van het volgende jaar bevrijd zou worden, was de bevolking op Dolle Dinsdag al overtuigd van het einde van de oorlog. "We dachten dat het ieder ogenblik zo ver zou zijn, omdat Antwerpen die maandag bevrijd was", vertelt Van Liempt. "Die avond sprak onze minister-president Gerbrandy op Radio Oranje. Vlak voordat zijn speech begon, kreeg hij het bericht dat ze de grens al over waren. Toen heeft hij zijn tekst veranderd en de geallieerden op ons grondgebied verwelkomd."

Het bericht over de invasie in Nederland klopte niet, de geallieerden waren nog 30 kilometer van de grens. "Maar het werd overgenomen door de BBC en over de hele wereld uitgezonden. Want als de Nederlandse minister-president het zei, dan was het natuurlijk waar. Dat gerucht ging in een razend tempo door het land. Zeker bij wie naar de radio luisterde."

Ook de Duitsers luisterden natuurlijk mee, aldus Van Liempt. "Dus de hier aanwezige Duitsers en hun Nederlandse aanhangers, de NSB'ers, raakten in paniek. Er kwamen vluchtbewegingen op gang. De Duitsers en NSB'ers wilden uit de greep van de geallieerden blijven, ze wilden naar het noorden en het oosten. Naar Duitsland, om daar veilig te zijn, althans voorlopig."

"De top van de NSB kwam bij elkaar in het hoofdkantoor op Maliebaan 35 in Utrecht, in de kamer van leider Anton Mussert. Iedereen vroeg aan hem hoe hun vrouwen en kinderen weg konden komen. En toen bleek dat hij niets geregeld had. Uit verklaringen en verslagen blijkt dat Mussert toen enorm is aangevallen door zijn collega-NSB-leiders. Hij kreeg overal de schuld van en werd verweten dat hij een prutser van een leider was."

SS-voorman Henk Feldmeijer zou uiteindelijk bij de Duitsers regelen dat er de volgende dag toch treinen zouden klaarstaan voor de gezinnen van de NSB'ers, vervolgt Van Liempt. "Dat is ook gebeurd, maar het was een complete chaos. Mensen stonden langs de kant om ze uit te fluiten en uit te schelden. Iedereen dacht dat de oorlog zo'n beetje afgelopen was."

Ondertussen had Mussert wel geregeld dat zijn familie naar het oosten kon vluchten. Dat zorgde voor een opvallende scene in een auto, waarin zowel Musserts vrouw als zijn minnares zaten. "Een auto vol liet hij rijden naar een landhuis in Almelo. Ik heb altijd gedacht dat het mooi zou zijn geweest als we daar een verborgen camera bij hadden gehad. Hij was getrouwd met zijn nicht Rie, die 18 jaar ouder was dan hij. Maar hij had een geheime relatie met zijn achternichtje Miep, die 28 jaar jonger was dan hij. Je kunt wel zeggen dat het een 'family man' was", aldus Van Liempt.

Om zijn eigen imago te redden is Mussert na het afzetten van zijn vrouwen teruggekeerd naar Utrecht. "Hij heeft toen de hele dag rondjes gereden door Utrecht, zodat iedereen kon zien dat hij op zijn post was."