DocU: Onrecht en jaren procederen, het leven na de moord op Nadia van de Ven
Hoe is het om nabestaande te zijn van iemand die is vermoord? Verslaggever Richard Grootbod hield jarenlang contact met de familie Van de Ven en volgde hen met de camera. Rechtszaal in, rechtszaal uit. Het resultaat is 'Overleven', een documentaire over jarenlang onrecht en slopende procedures. De documentaire is bij dit bericht te zien en wordt zondag uitgezonden op RTV Utrecht.
"Op de ochtend van haar dood hebben we nog heen en weer tekstberichtjes gestuurd", zegt zus Lucinda van de Ven. "Het laatste bericht was: 'Ik bel je vanavond'. En dat gebeurde niet." Nadia van de Ven woont op de dag van haar dood amper zes weken in haar studentenkamer aan de Weersingel. Pascal F. (29) is de zoon van haar huisbaas en woont op de begane grond. Ze hebben onenigheid over de wasmachine en het houden van een huisdier. Op de ochtend van 1 oktober 2002 schiet Pascal F. met een pistoolmitrailleur Nadia dood. Hij vlucht naar het buitenland, maar na drie maanden weet een arrestatieteam hem aan te houden.
Als ik van tevoren had geweten dat de rechtszaken zo lang zouden duren, was ik er niet aan begonnen."
RECHTSZAAK
Er volgt een slepende rechtszaak, waarbij Pascal F. alles ontkent. Tijdens een psychiatrisch onderzoek in het Pieter Baan-centrum trekt hij de dekens van zijn bed over zich heen, weigert te eten en geeft geen antwoord op vragen. Technisch bewijs tegen hem maakt overduidelijk dat hij de dader is, maar ook tijdens het hoger beroep houdt hij nog steeds zijn onschuld vol. Hij schrijft een brief aan de rechter, waarin hij stelt dat hij het slachtoffer is van een persoonsverwisseling. Hij schrijft: "Tweeënhalf jaar onschuldig in de cel was in een beschaafd land als Nederland onmogelijk, was altijd mijn gedachte. Ik heb me vergist." Pascal F. wordt uiteindelijk veroordeeld tot twintig jaar cel en tbs.
PROBLEMEN
De nabestaanden van Nadia komen intussen diep in de financiële problemen. Allereerst lopen de begrafeniskosten hoog op. "Het lichaam van iemand die vermoord is, moet onderzocht worden door het NFI, weer terug naar het politiebureau, naar het rouwcentrum", vertelt zus Lucinda. "Dat gebeurt allemaal met rouwauto's en die kosten moet de familie betalen." De rekening voor de begrafenis bedraagt daardoor ?18.000,- En er zijn meer problemen. Moeder Minke houdt aan de dood van haar oudste dochter PTSS over, een spanningsstoornis als gevolg van het drama dat ze meemaakte. Ze kan haar werk niet meer doen en valt in inkomen terug op nog geen vijfde deel van wat ze eerder verdiende.
De rechter veroordeelt Pascal F. tot het betalen van de begrafeniskosten, maar hij stelt dat hij geen geld heeft. Maar de advocaat van Minke ontdekt dat Pascal F. eigenaar is van een appartement in Utrecht. Op de eerste dag van de rechtszaak tegen hem, beweert Pascal F. voor de rechter dat hij onschuldig is en slachtoffer van een persoonsverwisseling. Diezelfde dag verkopen zijn ouders het appartement en laten de opbrengst van bijna twee ton op hun rekening storten. Op papier heeft Pascal F. geen cent meer.
Minke en Lucinda besluiten, als één van de eersten in Nederland, een eis tot schadevergoeding in te dienen bij de ouders van de dader. Het wordt een lange zaak die tien jaar zal slepen. "Als ik van tevoren had geweten dat het zo lang zou duren, was ik er niet aan begonnen", zegt Minke van de Ven. Ze eisen dat onder meer de gemiste inkomsten van Minke worden vergoed door de ouders van de dader.

DOCUMENTAIRE
RTV Utrecht-verslaggever Richard Grootbod ontmoette Minke en Lucinda voor het eerst tien jaar na de dood van Nadia. "Ze waren op dat moment nog vrijwel elke dag bezig met haar dood", vertelt Richard. "Het verdriet was nog heel vers, terwijl hun vrienden en familieleden verwachten dat ze de dood van Nadia verwerkt zouden hebben". In de zes jaar die volgden, mocht Richard overal met de camera bij zijn. "Ze gaven op alle vragen antwoord. Ik mocht zelfs hun dagboeken lezen. De documentaire 'OverLeven' is daarmee een uniek programma geworden." Ook zag Richard hoe de rechtszaak om schadevergoeding soms opmerkelijke situaties opleverde.
Zo mogen de ouders van de dader tijdens de rechtszaak hun gemaakte onkosten opvoeren. De rechtszitting erop komt hun advocaat met een eindeloze lijst onkosten. Zelfs de ? 900,- die de ouders aan de dader geven tijdens zijn vlucht, voert hun advocaat op als aftrekpost. Ook gemiste huurinkomsten staan op de lijst: doordat Nadia is overleden en hun zoon is opgepakt, staan hun kamers leeg. Huisgenoten van Nadia willen niet meer in het huis wonen waar Nadia is vermoord en ook hun kamers leveren geen huur meer op. "Ze wilden dat wij dat allemaal zouden gaan betalen", zegt Lucinda hoofdschuddend, terwijl ze de lijst bekijkt. "Hoe respectloos is dat?"
TWEEDE KAMER
Tweede Kamerleden die van de eindeloze rechtszaak vernemen, dienen een voorstel in tot een wetswijziging. Wie voortaan een eis tot schadevergoeding wil indienen tegen een dader, kan zijn eis meteen in de strafzaak door de rechter laten behandelen. Maar het blijkt een twijfelachtige overwinning: maar al te vaak besluit een rechter dat het bepalen van het schadebedrag of het vaststellen van verwijtbaarheid te lang duurt. Het gevolg is dat nog altijd veel nabestaanden zelf een burgerlijke rechtszaak moeten beginnen, met alle vertraging en oplopende kosten van dien.
Justitie zou nabestaanden veel meer moeten helpen. Niemand moet op zo'n moment alleen staan."
"Onze zaak heeft zeker meer dan een ton euro aan advocatenkosten opgeleverd", zegt Lucinda. "Veel mensen denken dat een rechtshulpverzekering die kosten dekt, maar kijk maar eens in de kleine lettertjes. Bij ons verklaarde de verzekering dat de zaak te ingewikkeld was en teveel kostte." Ook de start van de zaak was al kostbaar. "We moesten zomaar even vijfduizend euro betalen voordat de zaak op de rol kwam", zegt moeder Minke. "En toen moest een psychiater bevestigen dat ik iets had overgehouden aan de dood van Nadia. Ook weer bijna vijfduizend euro die ik op moest hoesten." Achteraf waren er veel brieven nodig om te regelen dat Minke en Lucinda niet zelf voor de enorme kosten van de rechtszaak zouden opdraaien. Ze zouden in dat geval vrijwel weinig of niets van hun schadevergoeding hebben overgehouden.
Intussen hoefde Pascal F. geen advocatenkosten te betalen. Daarvoor is een regeling: de overheid wijst gedetineerden een advocaat aan als ze die niet kunnen betalen. En op Pascals rekening stond geen geld. "Pascal had een heel instituut dat onderzocht hoe het psychisch met hem ging", zegt Minke. "Wij moesten dat zelf betalen. Voor nabestaanden is er wel een regeling die advocatenkosten dekt, maar die is minimaal". In 2018 doet de rechter na vele zittingen uitspraak: Minke en Lucinda krijgen eindelijk een schadevergoeding toegewezen.
MEER AANDACHT NABESTAANDEN
"Justitie zou nabestaanden veel meer moeten helpen", zegt Alwin Dam, officier van justitie en aanklager in de zaak rond de moord op Nadia van de Ven. "Er zouden deskundige advocaten moeten zijn, die na een moordzaak de nabestaanden bijstaan. Die weten wat op zo'n moment belangrijk is, en die als het moet een juridische procedure kunnen opstarten. Op die manier voorkom je dat nabestaanden niet aan rouwen toekomen omdat ze in eindeloos lange rechtszaken verzeild raken". Dam wil dat binnen justitie zo'n groep juridisch medewerkers klaarstaat om nabestaanden bij te staan. "Niemand moet op zo'n moment alleen staan".

Vrijdag 11 oktober is in het Louis Hartlooper Complex in Utrecht een congres, waarbij tweehonderd professionals uit de wereld van politie, justitie en slachtofferhulp de documentaire 'OverLeven' als eerste bekijken. Burgemeester Jan van Zanen van Utrecht opent het congres. Na afloop leidt journalist Cees Grimbergen een paneldiscussie over de situatie van nabestaanden. Zondag 13 oktober wordt de documentaire uitgezonden in DocU bij RTV Utrecht.
REACTIE DADER
RTV Utrecht heeft Pascal F. en zijn ouders diverse keren gevraagd hun kant van de zaak toe te lichten. Ze hebben ervoor gekozen om op geen enkele manier aan de documentaire of aan dit artikel mee te willen werken. "Pascal F. wil zich nu helemaal richten op zijn herstel", vertelde zijn advocaat mr. A. Ytsma.
Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.
Nieuwsoverzicht

Ravage door plofkraak bij juwelier in binnenstad Utrecht, één verdachte opgepakt
Bij een juwelier aan de Choorstraat in Utrecht is vanmorgen een plofkraak geweest. Een verdacht...

Utrechtse Marieke wil met partij Volt meer Europa in Nederland
Het is de enige partij die in elk Europees land actief is: partij Volt. De Utrechtse Marieke Ko...

Man uit IJsselstein opgepakt na vondst van honderden kilo's drugs
In Houten is vanavond een man uit IJsselstein opgepakt in verband met een grote drugsvangst afg...

Leusdens campingconflict loopt verder op tijdens zitting: 'We voelen ons genaaid'
De soap tussen de gemeente Leusden en de omwonenden van het kampeerterrein aan de Doornseweg is...

Utrechtse raad ontstemd over ruzie sportpark Overvecht Noord
Diverse partijen in de Utrechtse gemeenteraad zijn niet blij met de rechtszaak die voetbalveren...

Amersfoort stapt toch weer naar rechter in miljoenenruzie met Vahstal
De gemeente Amersfoort stapt opnieuw naar de rechter in haar strijd met vastgoedontwikkelaar Va...

Eva van Esch (PvdD) wil ecologische groei, Dennis Wiersma (VVD) gaat voor strengere straffen
Over twee weken sluiten de stemlokalen en kan het tellen beginnen. Weet jij al welke partij het...

Utrecht treedt harder op tegen illegale motorcrossers Haarrijnse Plas
De politie treedt wel degelijk op tegen de motorcrossers die soms met wel vijftig man tegelijk ...

Aantal demonstraties in Utrecht vorig jaar verder toegenomen
Het aantal demonstraties in de stad Utrecht is vorig jaar toegenomen. In 2020 waren er in totaa...

Wethouder gunt Utrechts restaurant De Pomp permanente vergunning: 'Wel een biertje op gedronken'
Het Utrechtse restaurant De Pomp heeft zicht op een permanente vergunning. Dat blijkt uit de an...

Onderzoek wijst uit: chimpansees ontsnapten omdat verblijf niet goed dichtzat
De twee chimpansees Mike en Karibuna uit Dierenpark Amersfoort hebben in november vorig jaar ku...

'Lang zullen we leven': deze veertien broers en zussen blazen vanavond 1000 kaarsjes uit
Paradise by the Dashboard Light van Meatloaf schalt uit de telefoon van Anneke (80). Het is het...

Mbo'ers leren prikken, meer Nederlanders 'klaar met corona' en veel nieuwe besmettingen gemeld
Studenten leren beter prikken, minder Nederlanders zien de lockdown nog zitten en relatief veel...

Pistolen en munitie in het plafond van Ramazan in Abcoude: 'De vorige bewoners zaten in het verzet'
Tussen de gipsplaten op zolder vond Ramazan Corumlu twee oude pistolen en ammunitie. Waarschijn...

Personeel glasbedrijf Leerdam staakt: 'Misbruik gemaakt van coronapandemie'
Sinds vanochtend vroeg rollen er tijdelijk geen bierflesjes uit glasfabriek Owens-Illinois (O-I...

Tientallen spandoeken en borden tegen windmolenplannen De Ronde Venen
Stichting Red de Plassen heeft vanochtend tientallen spandoeken en borden opgehangen in De Rond...

Selma Poutsma, Utrechts shorttracktalent dat door vrijheid uitgegroeid is tot WK-favoriet
De kans bestaat dat we dit weekend een Utrechtse wereldkampioen rijker zijn. Selma Poutsma maak...

'Gouden handdruk van 1,1 miljoen voor topvrouw FrieslandCampina'
Financieel directeur Jaska de Bakker van FrieslandCampina krijgt bij haar vertrek 1,1 miljoen e...

Hommeles om hoogbouw in Houten: 'Het past niet in ons DNA'
De gemeente Houten heeft plannen voor nieuwe woningen en die mogen flink hoger worden dan de me...

Vergeer ook chef de mission bij Paralympische Spelen Peking 2022
Esther Vergeer fungeert ook volgend jaar bij de Winterspelen van volgend jaar in Peking als che...

Verkiezingsbord van Utrechts kandidaat-Kamerlid beklad met complotteksten
Een groot campagnebord langs de A2, met daarop kandidaat-Kamerlid Derk Boswijk van het CDA, is ...

Overval op tankstation in Lunetten, verdachte (17) aangehouden
In de Utrechtse wijk Lunetten is vanmorgen een tankstation van BP overvallen. De dader dreigde ...

Ellen van Dijk kijkt uit naar Strade Bianche: 'Super gave koers'
Voor Ellen van Dijk is de Italiaanse klassieker Strade Bianche de volgende wedstrijd op haar pr...

Recordaantal zonnepanelen in provincie Utrecht: 'Ze worden steeds goedkoper'
Ruim 25.000 inwoners van de provincie Utrecht lieten afgelopen jaar zonnepanelen op het dak ins...

Terrassen moeten open, vinden zes op de tien Nederlanders
De steun voor het coronabeleid van de regering is gedaald van 75 procent eind januari naar 62 ...

Avondvierdaagse in Utrecht weer afgelast vanwege corona
Ook dit jaar wordt de grootste avondvierdaagse in de stad Utrecht niet gelopen. De organisatie ...

VVD-kandidaat Dennis Wiersma wil minder taakstraffen: 'Daar kijken criminelen niet van op'
Iedere dag stellen we hier een kandidaat-Kamerlid aan je voor uit onze provincie. Vandaag Denni...

Utrecht wil bij start bouw Merwedekanaalzone meteen nieuwe bruggen aanleggen
De bruggen over het Merwedekanaal zullen al bij de start van de bouw van de nieuwe wijk Merwede...

Personeel glasbedrijf Leerdam wil meer loon en gaat staken
Personeel van glasbedrijf O-I (Owens-Illinois) legt morgen voor 24 uur het werk neer. Dat gebeu...

Nepwimpers, hoekbank of nieuwe schoenen: winkeliers én klanten blij met coronaversoepelingen
Wie vandaag een rondje door zijn eigen stad of dorp maakte, die heeft het wellicht gemerkt. Er ...

Gert-Jan Segers (CU) beantwoordt vragen en SPLINTER op de radio
Over twee weken zijn de stemhokjes alweer geopend en dus komt er elke dag een boel verkiezingsn...

Celstraffen geëist tegen jonge Utrechtse straatdealers
Het Openbaar Ministerie heeft vandaag onvoorwaardelijke celstraffen van een jaar en zes maanden...

Geharrewar over coronaboete voor Bunschotense sportschool
Sportschool Loods of Fitness uit Bunschoten krijgt een coronaboete van de gemeente. Althans, da...

Archeologen onderzoeken tweede grafveld in Vianen via bodemscans
Met geavanceerde apparaten onderzoeken archeologen het tweede grafveld in Vianen. In het weilan...

Politie doet invallen in Baarn, twee drugsdealers opgepakt
De politie in Baarn heeft twee vermoedelijke drugsdealers van 24 en 22 jaar oud gearresteerd. A...

22 jaar cel voor liquidatie Samir Erraghib in IJsselstein
Abdelghani el H. en Bowy T. zijn in hoger beroep veroordeeld tot 22 jaar cel voor de liquidatie...

Vijf sterfgevallen gemeld in Zeist, gedoe bij winkelen op afspraak en meer drugsgebruik studenten
De coronacrisis is nog lang niet voorbij, en dus word je nog elke dag overstelpt met verhalen o...

Verdriet om dood Jeroen van Merwijk: 'Ik hoef je niet te zien, ik kan je dromen'
Familie, vrienden en collega's rouwen om Jeroen van Merwijk (65). De Utrechtse cabaretier en be...

PvdA'er Bart (28) wil van het eigen risico af: 'Ordinaire boete op ziek zijn'
"De coronacrisis heeft blootgelegd hoe ongelofelijk belangrijk de gezondheidszorg is"...

De schaar erin, Utrecht! 'Dat mensen zichzelf hebben geknipt is wel te zien'
Utrecht heeft massaal een afspraak bij de kapsalon geboekt voor vandaag en de komende dagen. Me...

OM: bende met 'martelcontainers' had plannen voor reeks liquidaties
De vermoedelijke bende rond de 'martelcontainers' in het Brabantse Wouwse Plantage had plannen ...

Tbs van man die Sybine Jansons doodde verlengd zonder verlof
Martin C. blijft voorlopig nog vast zitten, dat heeft de rechtbank beslist. De tbs-maatregel me...

Gebrek aan vertrouwen bij herstel Utrechts wervenstelsel: 'Gemeente heeft afhoudende opstelling'
Eigenaren van werfkelders hebben een gebrek aan vertrouwen in de gemeente Utrecht en haar "...

Utrechtse gemeenten (U16) willen uitstel voor grote zon- en windenergieplannen
Zestien Utrechtse gemeenten, onderdeel van samenwerkingsverband U16, willen uitstel van de ener...

Theatermaker en beeldend kunstenaar Jeroen van Merwijk (65) overleden
De Utrechtse cabaretier, tekstschrijver en beeldend kunstenaar Jeroen van Merwijk is overleden....

Speelgoedbank Amersfoort blij met versoepeling: 'Speelgoed is nodig om je te ontwikkelen'
Niet-essentiële winkels mogen vanaf vandaag weer open op afspraak. Dat betekent dat ook de...

Podcast Stadhuisplein: Dimitri Gilissen (VVD) wil wethouder worden
Eerder deze week maakte Dimitri Gilissen bekend niet langer door te willen gaan in de Utrechtse...

Utrechtse kandidaat voor de SP strijdt voor een hoger minimumloon
Nog precies twee weken en dan mag je stemmen. Daarom stellen we vanaf vandaag iedere dag een ka...

Jong FC Utrecht-topscorer Hilterman verbaasd over keuzes Hake
Spits Jeredy Hilterman van Jong FC Utrecht maakte dit seizoen al vijftien doelpunten in de eers...

PODCAST: Montfoort naar de Topklasse, het sprookje van The Orange Machine
Het kenmerk van sprookjes is dat ze berusten op een fantasie die nooit werkelijkheid wordt. Zo ...

Grote kater voor onherkenbaar FC Utrecht: 'Het was slecht wat wij hebben getoond'
Na de 0-1 nederlaag tegen FC Emmen zijn de spelers van FC Utrecht hard voor zichzelf. Verdedige...

Pijnlijke nederlaag FC Utrecht tegen hekkensluiter FC Emmen
Een onherkenbaar FC Utrecht heeft in Stadion Galgenwaard een pijnlijke nederlaag geleden. Hekke...