DocU: Onrecht en jaren procederen, het leven na de moord op Nadia van de Ven
Hoe is het om nabestaande te zijn van iemand die is vermoord? Verslaggever Richard Grootbod hield jarenlang contact met de familie Van de Ven en volgde hen met de camera. Rechtszaal in, rechtszaal uit. Het resultaat is 'Overleven', een documentaire over jarenlang onrecht en slopende procedures. De documentaire is bij dit bericht te zien en wordt zondag uitgezonden op RTV Utrecht.
"Op de ochtend van haar dood hebben we nog heen en weer tekstberichtjes gestuurd", zegt zus Lucinda van de Ven. "Het laatste bericht was: 'Ik bel je vanavond'. En dat gebeurde niet." Nadia van de Ven woont op de dag van haar dood amper zes weken in haar studentenkamer aan de Weersingel. Pascal F. (29) is de zoon van haar huisbaas en woont op de begane grond. Ze hebben onenigheid over de wasmachine en het houden van een huisdier. Op de ochtend van 1 oktober 2002 schiet Pascal F. met een pistoolmitrailleur Nadia dood. Hij vlucht naar het buitenland, maar na drie maanden weet een arrestatieteam hem aan te houden.
Als ik van tevoren had geweten dat de rechtszaken zo lang zouden duren, was ik er niet aan begonnen."
RECHTSZAAK
Er volgt een slepende rechtszaak, waarbij Pascal F. alles ontkent. Tijdens een psychiatrisch onderzoek in het Pieter Baan-centrum trekt hij de dekens van zijn bed over zich heen, weigert te eten en geeft geen antwoord op vragen. Technisch bewijs tegen hem maakt overduidelijk dat hij de dader is, maar ook tijdens het hoger beroep houdt hij nog steeds zijn onschuld vol. Hij schrijft een brief aan de rechter, waarin hij stelt dat hij het slachtoffer is van een persoonsverwisseling. Hij schrijft: "Tweeënhalf jaar onschuldig in de cel was in een beschaafd land als Nederland onmogelijk, was altijd mijn gedachte. Ik heb me vergist." Pascal F. wordt uiteindelijk veroordeeld tot twintig jaar cel en tbs.
PROBLEMEN
De nabestaanden van Nadia komen intussen diep in de financiële problemen. Allereerst lopen de begrafeniskosten hoog op. "Het lichaam van iemand die vermoord is, moet onderzocht worden door het NFI, weer terug naar het politiebureau, naar het rouwcentrum", vertelt zus Lucinda. "Dat gebeurt allemaal met rouwauto's en die kosten moet de familie betalen." De rekening voor de begrafenis bedraagt daardoor ?18.000,- En er zijn meer problemen. Moeder Minke houdt aan de dood van haar oudste dochter PTSS over, een spanningsstoornis als gevolg van het drama dat ze meemaakte. Ze kan haar werk niet meer doen en valt in inkomen terug op nog geen vijfde deel van wat ze eerder verdiende.
De rechter veroordeelt Pascal F. tot het betalen van de begrafeniskosten, maar hij stelt dat hij geen geld heeft. Maar de advocaat van Minke ontdekt dat Pascal F. eigenaar is van een appartement in Utrecht. Op de eerste dag van de rechtszaak tegen hem, beweert Pascal F. voor de rechter dat hij onschuldig is en slachtoffer van een persoonsverwisseling. Diezelfde dag verkopen zijn ouders het appartement en laten de opbrengst van bijna twee ton op hun rekening storten. Op papier heeft Pascal F. geen cent meer.
Minke en Lucinda besluiten, als één van de eersten in Nederland, een eis tot schadevergoeding in te dienen bij de ouders van de dader. Het wordt een lange zaak die tien jaar zal slepen. "Als ik van tevoren had geweten dat het zo lang zou duren, was ik er niet aan begonnen", zegt Minke van de Ven. Ze eisen dat onder meer de gemiste inkomsten van Minke worden vergoed door de ouders van de dader.

DOCUMENTAIRE
RTV Utrecht-verslaggever Richard Grootbod ontmoette Minke en Lucinda voor het eerst tien jaar na de dood van Nadia. "Ze waren op dat moment nog vrijwel elke dag bezig met haar dood", vertelt Richard. "Het verdriet was nog heel vers, terwijl hun vrienden en familieleden verwachten dat ze de dood van Nadia verwerkt zouden hebben". In de zes jaar die volgden, mocht Richard overal met de camera bij zijn. "Ze gaven op alle vragen antwoord. Ik mocht zelfs hun dagboeken lezen. De documentaire 'OverLeven' is daarmee een uniek programma geworden." Ook zag Richard hoe de rechtszaak om schadevergoeding soms opmerkelijke situaties opleverde.
Zo mogen de ouders van de dader tijdens de rechtszaak hun gemaakte onkosten opvoeren. De rechtszitting erop komt hun advocaat met een eindeloze lijst onkosten. Zelfs de ? 900,- die de ouders aan de dader geven tijdens zijn vlucht, voert hun advocaat op als aftrekpost. Ook gemiste huurinkomsten staan op de lijst: doordat Nadia is overleden en hun zoon is opgepakt, staan hun kamers leeg. Huisgenoten van Nadia willen niet meer in het huis wonen waar Nadia is vermoord en ook hun kamers leveren geen huur meer op. "Ze wilden dat wij dat allemaal zouden gaan betalen", zegt Lucinda hoofdschuddend, terwijl ze de lijst bekijkt. "Hoe respectloos is dat?"
TWEEDE KAMER
Tweede Kamerleden die van de eindeloze rechtszaak vernemen, dienen een voorstel in tot een wetswijziging. Wie voortaan een eis tot schadevergoeding wil indienen tegen een dader, kan zijn eis meteen in de strafzaak door de rechter laten behandelen. Maar het blijkt een twijfelachtige overwinning: maar al te vaak besluit een rechter dat het bepalen van het schadebedrag of het vaststellen van verwijtbaarheid te lang duurt. Het gevolg is dat nog altijd veel nabestaanden zelf een burgerlijke rechtszaak moeten beginnen, met alle vertraging en oplopende kosten van dien.
Justitie zou nabestaanden veel meer moeten helpen. Niemand moet op zo'n moment alleen staan."
"Onze zaak heeft zeker meer dan een ton euro aan advocatenkosten opgeleverd", zegt Lucinda. "Veel mensen denken dat een rechtshulpverzekering die kosten dekt, maar kijk maar eens in de kleine lettertjes. Bij ons verklaarde de verzekering dat de zaak te ingewikkeld was en teveel kostte." Ook de start van de zaak was al kostbaar. "We moesten zomaar even vijfduizend euro betalen voordat de zaak op de rol kwam", zegt moeder Minke. "En toen moest een psychiater bevestigen dat ik iets had overgehouden aan de dood van Nadia. Ook weer bijna vijfduizend euro die ik op moest hoesten." Achteraf waren er veel brieven nodig om te regelen dat Minke en Lucinda niet zelf voor de enorme kosten van de rechtszaak zouden opdraaien. Ze zouden in dat geval vrijwel weinig of niets van hun schadevergoeding hebben overgehouden.
Intussen hoefde Pascal F. geen advocatenkosten te betalen. Daarvoor is een regeling: de overheid wijst gedetineerden een advocaat aan als ze die niet kunnen betalen. En op Pascals rekening stond geen geld. "Pascal had een heel instituut dat onderzocht hoe het psychisch met hem ging", zegt Minke. "Wij moesten dat zelf betalen. Voor nabestaanden is er wel een regeling die advocatenkosten dekt, maar die is minimaal". In 2018 doet de rechter na vele zittingen uitspraak: Minke en Lucinda krijgen eindelijk een schadevergoeding toegewezen.
MEER AANDACHT NABESTAANDEN
"Justitie zou nabestaanden veel meer moeten helpen", zegt Alwin Dam, officier van justitie en aanklager in de zaak rond de moord op Nadia van de Ven. "Er zouden deskundige advocaten moeten zijn, die na een moordzaak de nabestaanden bijstaan. Die weten wat op zo'n moment belangrijk is, en die als het moet een juridische procedure kunnen opstarten. Op die manier voorkom je dat nabestaanden niet aan rouwen toekomen omdat ze in eindeloos lange rechtszaken verzeild raken". Dam wil dat binnen justitie zo'n groep juridisch medewerkers klaarstaat om nabestaanden bij te staan. "Niemand moet op zo'n moment alleen staan".

Vrijdag 11 oktober is in het Louis Hartlooper Complex in Utrecht een congres, waarbij tweehonderd professionals uit de wereld van politie, justitie en slachtofferhulp de documentaire 'OverLeven' als eerste bekijken. Burgemeester Jan van Zanen van Utrecht opent het congres. Na afloop leidt journalist Cees Grimbergen een paneldiscussie over de situatie van nabestaanden. Zondag 13 oktober wordt de documentaire uitgezonden in DocU bij RTV Utrecht.
REACTIE DADER
RTV Utrecht heeft Pascal F. en zijn ouders diverse keren gevraagd hun kant van de zaak toe te lichten. Ze hebben ervoor gekozen om op geen enkele manier aan de documentaire of aan dit artikel mee te willen werken. "Pascal F. wil zich nu helemaal richten op zijn herstel", vertelde zijn advocaat mr. A. Ytsma.
Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.
Nieuwsoverzicht

Definitief: avondklok vervalt vanaf 28 april, terrassen weer open en bezoekregeling verruimd
De avondklok vervalt vanaf woensdag 28 april. Ook mogen dan de terrassen weer open tussen 12.00...

Vermeend bendeleider Anouar T. uit Maarssen komt vrij, zaak jaar uitgesteld
Anouar T., verdacht van het leiden van een criminele organisatie, komt op vrije voeten. Omdat ...

Grote heidebrand Leusden veroorzaakt tijdens militaire oefening: 1 hectare natuur in de as
Een grote brand heeft vanmiddag een groot stuk van de Leusderheide in de as gelegd. Volgens de ...

Schadevergoeding voor Farmers Defence Force na tv-uitzending over branden Bilthoven
De Nederlandse staat moet Farmers Defence Force (FDF) een schadevergoeding betalen van 3000 eur...

Knallen in Utrecht veroorzaakt door zware explosieven, politie doet oproep aan dader en wil camerabeelden
Volgens de politie zijn de drie knallen die gisterochtend veel Utrechters wekten, veroorzaakt d...

Avondklok verdwijnt, maar corona-cijfers lopen op: 'Kabinet speelt Russisch roulette'
Op de dag dat het kabinet naar alle waarschijnlijkheid stap 1 van het zogenoemde openingsplan a...

In hoger beroep opnieuw jarenlange celstraffen geëist tegen leden plofkraakbende
In hoger beroep zijn opnieuw jarenlange celstraffen geëist tegen twee leden van een Utrech...

Koningsdagfeest Janskerkhof gaat online toch door: 'Nu kan heel Nederland kijken'
Van een dampend Koningsdagfeest op Janskerkhof naar een lege tuin bij Slot Zeist. In deze coron...

OM eist 6 jaar cel voor herhaaldelijk verkrachten van psychisch kwetsbare vrouw uit Oudewater
Het Openbaar Ministerie eist zes jaar gevangenisstraf voor een 64-jarige man uit Rhenen, die wo...

Doorbraak in onderzoek pincode-roof: 20-jarige Amersfoorter thuis aangehouden
Na maandenlang onderzoek is een 20-jarige man aangehouden voor een beroving op de Dorresteinses...

Twee Utrechtse zwemmers naar Paralympics: 'Een heel mooi geschenk'
Thijs van Hofweegen uit Maarn en Querijn Hensen uit Amersfoort gaan komende zomer namens Nederl...

Pas op voor teken in Utrechtse bossen: 'Het stikt er al van'
Het is lenteweer en zeker in coronatijd betekent dat dat we weer vaak de natuur intrekken. Dat...

Huisartsen uit Utrecht moesten dit jaar soms 'leuren' met hun patiënten
Voor een aantal mensen uit onze provincie die het afgelopen jaar naar het ziekenhuis moesten, w...

CBS stopt met begrippen 'westers' en 'niet-westers' na kritiek uit Utrecht
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zal de begrippen 'westers' en 'niet-westers' niet ...

Als de dag van gisteren: hoe FC Utrecht-supporters 40 jaar geleden hun stadion volledig sloopten
"Het mag dan wel zo lang geleden zijn, als ik dit weer zie lijkt het wel de dag van gister...

Kilometers omrijden voor brug in Vreeland die al 8 maanden dicht is: 'Dit is schrijnend en schandalig!'
Een brug in Vreeland die al acht maanden dicht is, zorgt voor grote irritatie in het dorp. Met ...

Mountainbiker slaat over de kop in natuurgebied Kwintelooijen, traumahelikopter opgeroepen
Een mountainbiker is gewond na een val in natuurgebied Kwintelooijen. De man sloeg over de kop ...

Bijzondere onderscheiding voor Kanaleneilander Karim: 'Nooit gedacht hiervoor in aanmerking te komen'
Het was een dag om nooit te vergeten voor Utrechter Karim Enahachi: uit handen van burgemeester...

Tweespalt bij Montfoortse fusieclub: bestuurslid stapt na 24 jaar op
Jos van Wijngaarden is met onmiddellijke ingang gestopt als bestuurslid technische zaken bij Mo...

Borstkankercontrole vertraagd door een gebrek aan personeel
Het lukt Bevolkingsonderzoek Nederland niet om vrouwen tussen de 50 en 75 elke twee jaar te scr...

Horecaroute Maarssen eindigt in boeteregen: 'Ik kan wel janken'
Het moest een steuntje in de rug van de horeca zijn, maar de georganiseerde horecaroute in Maar...

Mysterieus bloedspoor in Bilthoven blijkt gevolg van steekpartij
Een enorm bloedspoor op straat stelde agenten in Bilthoven gisteren voor een raadsel. Inmiddels...

Naschoolse opvang weer open, frustratie over naborrel Fieldlabcafé's en versoepelingen op komst
Het was gezellig dit weekend in de Utrechtse cafés die meededen aan de Fieldlabproef, ma...

Hekken bij tramhaltes om 'levensgevaarlijk' gedrag te voorkomen
De provincie Utrecht gaat de komende weken bij zes haltes in Nieuwegein en IJsselstein hekwerk ...

OM eist tbs voor Utrechter die vrouw en kinderen 13 jaar lang gruwelijk mishandelde en vernederde
Hij stak zijn echtgenote met een vleesmes in haar been, overgoot haar met heet water, dwong haa...

Overleden persoon gevonden in de Vecht bij Loenen, politie doet onderzoek
In Loenen aan de Vecht is vanmiddag een overleden persoon gevonden in het water. De politie hee...

Voormalig Utrechts toptalent Aissati duikt na jaren van de radar op bij Elinkwijk
Ooit een jong jochie uit Overvecht en groot voetbaltalent Ismaïl Aissati is opgedoken bij ...

Stacaravan krijgt klapband op provinciale weg in Baarn
Een trekker-stacaravancombinatie in Baarn is vanmorgen van de weg geraakt en in de middenberm t...

Politie doet onderzoek naar vluchtelingen die langs de A27 bij Meerkerk liepen
De politie doet onderzoek naar drie vluchtelingen die uit een vrachtwagen stapten bij een Meerk...

Utrechtse Fieldlab-cafés vieren zelf illegaal feest met 40 mensen, politie grijpt in
In een Utrechtse kroeg hebben afgelopen weekend meerdere horeca-ondernemers en personeelsleden ...

Premier Rutte opent nieuw museum tijdens herdenking Kamp Amersfoort
Demissionair minister-president Mark Rutte heeft het nieuwe ondergrondse museum van Kamp Amersf...

Conflict leidt tot steekincident op station Terwijde, politie zoekt filmer
Een sluimerende ruzie is uitgelopen op een steekincident in Utrecht. Bij station Terwijde kwam ...

Utrechters schrikken wakker van zware knallen: 'We stonden meteen naast ons bed'
In Utrecht, Vleuten en Maarssen zijn rond kwart over vijf vanmorgen drie zware knallen gehoord....

Erik Gras kiest na vijf jaar Taurus voor nieuwe uitdaging: 'Ik hoefde niet weg, maar miste de ambitie'
Volleybaleredivisionist Taurus uit Houten moet op zoek naar een nieuwe coach. Erik Gras maakte ...

Burgemeester Utrecht praat vandaag over openen terrassen en andere versoepelingen
Het Veiligheidsberaad van de 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio praa...

Nieuwegeinse kinderen in actie tegen pesten: 'Ik werd ziek van de nare opmerkingen'
Ongeveer één op de tien basisschoolleerlingen wordt gepest. En een groep kinderen...

Basketbalster Emese Hof delft het onderspit in finale Euro League
In Istanbul heeft basketbalster Emese Hof met haar team Perfumerias Avenida verloren van Jekate...

Jeroen Cavalje nieuwe coach ZPC Amersfoort: 'Snel geregeld'
De waterpoloërs van ZPC Amersfoort hebben een nieuwe coach: Jeroen Cavalje. De 41-jarige v...

PODCAST: De 2e divisietrainers over stofzuigen, een korte voorbereiding en persoonlijk coronaleed
Op een kleine opleving in de zomer na ligt het amateurvoetbal al ruim een jaar stil als gevolg ...

Kampong verliest bij doven van de lichten meer dan alleen punten tegen Bloemendaal
Het is de hockeymannen van Kampong niet gelukt om de topper tegen Bloemendaal winnend af te slu...

Prikken in de bowlinghal, veel vraag naar zelftests en minder besmettingen in verzorgingshuizen
In De Ronde Venen zijn huisartsen begonnen met vaccinatieprikken, de eerste zelftests liggen bi...