Ook Duitse kant van bevrijding centraal bij Nationaal Militair Museum

Dat ook het Duitse perspectief wordt getoond is volgens een woordvoerder van het NMM een logische keus. "Anders verzwijg je de helft van de betrokkenen bij de Tweede Wereldoorlog. We zetten in ons museum persoonlijke verhalen voorop en vinden dat we niet eenzijdig verslag kunnen doen van wat er is gebeurd."

De bevrijding in 1945 wordt tegenwoordig geassocieerd met beelden van feestende mensen met rood-wit-blauwe vlaggen. De strijd die aan de feestelijkheden vooraf ging was echter hard en rauw. Het NMM heeft de waargebeurde verhalen van Canadees Léo Major en Duitser Hans Kürten gevat in een tentoonstelling in de tijdelijke expositieruimte, waar nu nog het thema 75 jaar vrouwen in de krijgsmacht wordt uitgediept.

De Franstalige Major meldde zich in 1940 als 18-jarige als vrijwilliger bij het Canadese leger. Op 6 juni 1944 landde hij met duizenden andere landgenoten op Juno Beach in Normandië. Het NMM toont komend voorjaar zijn opmars langs belangrijke slagen en plekken waar hij gewond raakte, zijn beste vriend verloor en bij de bevrijding van Zwolle een haast mythische status verwierf. Major overleed in 2008.

Kürten was 14 jaar oud toen Hitler in 1939 Polen binnenviel. Eind 1942 werd hij verplicht tewerkgesteld in Venlo en een half jaar later moest hij in dienst. Zo kwam hij in Oekraïne aan het beruchte oostfront terecht, waar hem harde gevechten en zware ontberingen te wachten stonden. In mei 1944 werd hij naar Normandië overgeplaatst en in oktober van dat jaar was hij betrokken bij de gevechten om Arnhem. Ook Hans verloor zijn beste vrienden en raakte meerdere keren zwaargewond.

Hoewel Kürten aan de andere kant moest vechten zijn zijn ervaringen op vaak dezelfde locaties goed te vergelijken met die van Major. Dat de vergelijking gevoelig ligt, begrijpt het NMM, maar de keus om naar beide kanten te kijken is bewust gemaakt. "Uitleggen is nog geen verontschuldiging en begrijpen is nog niet vergeven, zei de Amerikaanse historicus Christopher R. Browning al", aldus de woordvoerder.

Behalve de strijd om Nederland door de ogen van de twee tegenover elkaar opgestelde militairen maakt het NMM ook ruimte voor wapentuig uit de Tweede Wereldoorlog. Een deel van het zogenoemde 'Arsenaal' op de begane grond van het museum maakt plaats voor onder meer voertuigen, vliegtuigen en vaartuigen die een rol hebben gespeeld bij de bevrijding van ons land.

Zo kan het publiek een Canadese Kangaroo-tank en een Duitse Tiger II van dichtbij bekijken. Topstuk is een V1 'Reichenberg', een vliegende bom die bemand werd door een piloot die geacht werd vlak voor de inslag met een parachute uit het toestel te springen. Van dit wapen zijn er wereldwijd nog maar vier over.

De tentoonstelling 'Hij of ik' is vanaf 14 februari 2020 te zien in het Nationaal Militair Museum in Soesterberg.

RTV Utrecht verzamelt alle artikelen rond 75 jaar vrijheid in een speciaal dossier.