donderdag 19 december 2019, 13.15 uur

Inspectie: Veilig Thuis sloot zwijgcontract met ouders

Foto: Pixabay

Geschreven door

Marc van Rossum du Chattel

UTRECHT - Veilig Thuis Utrecht heeft een familie een zwijgcontract opgelegd. Dat heeft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) vastgesteld na een onderzoek, waarvan de resultaten vandaag openbaar zijn gemaakt. Veilig Thuis ontkende eerder het bestaan van het zwijgcontract in alle toonaarden, ook nadat onder andere de Utrechtse wethouder Everhardt er vragen over stelde. Onder druk van de IGJ heeft Veilig Thuis het contract aangepast, waardoor de getroffen familie nu wel met de media mag praten.

Het draait allemaal om een zwijgcontract dat is opgelegd aan de ouders van een jongetje. Het jongetje heeft een aangeboren darmafwijking en belandt een paar jaar geleden op de Intensive Care van het Willemina Kinderziekenhuis. De artsen kunnen in eerste instantie niet ontdekken waarom de zuigeling zo ziek is. Ze seinen Veilig Thuis in, omdat ze vermoeden dat de ouders verantwoordelijk zijn voor de slechte gezondheid van het kind. Ten onrechte, blijkt later.

LASTIGVALLEN
De vertrouwensarts van Veilig Thuis start een onderzoek maar kan niets ontdekken. Toch blijft ze de familie lastigvallen. Ze stopt ook niet als de artsen van het WKZ en een derde onafhankelijke arts de oorzaak van de darmklachten vaststellen, de jongen heeft een zeldzame aangeboren afwijking. Toch blijft het vermoeden van PCF, wat wil zeggen dat ouders hun kind expres ziek maken, in het dossier van Veilig Thuis staan.

De ouders beginnen civiele zaken bij de rechter en tuchtzaken bij het medisch tuchtcollege. Veilig Thuis blijft ondertussen het gezin onder druk zetten en lastig vallen door middel van zogenoemde 'monitoring'. Dit monitoren mag alleen als kindermishandeling is aangetoond, en dat is in deze zaak niet het geval. Als een zaak bij de tuchtrechter tegen een vertrouwensarts verloren dreigt te gaan start Veilig Thuis onderhandelingen met de ouders van het jochie.

ZWIJGCONTRACT
De ouders willen dolgraag dat hun dossier bij Veilig Thuis gewist wordt, immers er blijkt uit niets dat ze schuldig zijn aan kindermishandeling. Veilig Thuis weigert het dossier te vernietigen en maakt het onderdeel van de onderhandelingen. Die onderhandelingen leiden tot een contract, een zogenoemde �vaststellingsovereenkomst� of VSO.

Begin dit jaar krijgt RTV Utrecht via een anonieme bron de tip dat er sprake is van een zwijgcontract. De bron staat op afstand van de familie. Later krijgt RTV Utrecht via een andere bron een kopie van het contract in handen. Er staat in: "(...) zijn partijen overeengekomen dat elke partij gehouden is deze overeenkomst en al hetgeen is geschied tijdens de onderhandelingen dit tot deze overeenkomst hebben geleid, op geen enkele wijze (daaronder bedoeld doch niet beperkt de media in de meest ruime zin) te openbaren, (...) Onder de reikwijdte van deze afspraak valt tevens de plicht om in dit dossier niet verder de aandacht van de media te zoeken en geen medewerking te verlenen aan verzoeken hiertoe, (...)."

Het contract bevat nog een aantal andere componenten. Zo moeten de ouders beloven om alle procedures bij de civiele- en tuchtrechter te staken en geen nieuwe procedures te starten. Daardoor hoeft de vertrouwensarts niet voor de tuchtrechter te verschijnen voor het hoger beroep in haar zaak. De ouders verwijten haar tunnelvisie en zeggen dat ze grove fouten heeft gemaakt, die het leven van hun kind in ernstig gevaar hebben gebracht. Volgens Veilig Thuis werkt de arts niet meer bij het bedrijf, een reden voor vertrek wordt niet gegeven.

Verder staat in de VSO dat Veilig Thuis de dossiers vernietigt en dat Veilig Thuis een schadevergoeding voor juridische kosten betaalt. Die vergoeding bedraagt 2.500 euro, terwijl de ouders claimen dat de kosten die ze hebben moeten betalen aan advocaten en juristen ruim 125.000 euro bedraagt.

ONTKENNING
RTV Utrecht benadert Veilig Thuis met vragen over het zwijgcontract. Die ontkent dat er sprake is van een dergelijk contract. Die stelling herhaalt een woordvoerder van Veilig Thuis recent tegen RTV Utrecht. Begin van dit jaar benadert RTV Utrecht partijen in de Utrechtse gemeenteraad en bericht over het zwijgcontract. Voormalig wethouder Everhardt vraagt de inspectie vervolgens een onderzoek te starten.

De wethouder en de IGJ benaderen Veilig Thuis met de vraag of er sprake is van een zwijgcontract. Veilig Thuis ontkent tegen beiden. Toch stuurt Veilig Thuis een anonieme versie van het contract naar de inspectie. Die concludeert vrij snel daarna dat er sprake is van een zwijgcontract. In een brief aan de ouders bevestigen ze dat. Er staat: "Zoals gezegd in onze eerdere brief oordeelden wij dat de geanonimiseerde vaststellingsovereenkomst kenmerken bevatte van een zwijgcontract." De inspectie doelt dan met name op de paragraaf waarin de ouders verboden wordt met de pers te praten.

SCHRAPPEN
Veilig Thuis Utrecht voelt nattigheid. Zij sturen de ouders een brief waarin ze voorstellen de betreffende paragraaf te schrappen. Voormalig directeur Tanno Klijn schrijft: "(...) om elke schijn te vermijden dat wij jullie hebben willen opleggen om geen contact te hebben met derden over dit dossier, vervallen vanuit Samen Veilig Midden Nederland jullie verplichtingen die volgen vanuit artikel 2.E.1. uit de VSO." Dat is de paragraaf in het contract waarin de ouders opgelegd wordt te zwijgen tegen de pers.

Vervolgens schrijft Klijn: "Voor de toekomst hopen wij dat we in de geest van de eerst overeengekomen overeenkomst kunnen blijven handelen." De ouders reageren in een brief dat ze met name die laatste zin niet vertrouwen. Het ligt niet meer vast dat ze niet met de pers mogen praten, maar ze moeten er wel naar handelen, zo redeneren ze. In een brief aan de inspectie leggen ze uit dat ze bang zijn dat Veilig Thuis uit wraak een nieuw onderzoek zal starten. Ze noemen de periode die ze met Veilig Thuis hebben doorgemaakt extreem traumatiserend.

GROVE FOUTEN
Over Veilig Thuis zeggen de ouders: "Tot op de dag van vandaag zijn de door uw organisatie gemaakte grove fouten niet erkend, is er in ons dossier geen enkele oprechte poging tot waarheidsvinding gedaan en vrezen wij voor het lot van toekomstige onschuldige gezinnen waar u meent te moeten interveni�ren."

Als Veilig Thuis de zin over 'de geest van de overeenkomst' laat varen, gaan de ouders alsnog akkoord met het schrappen van de paragraaf. Daarna stelt de inspectie vast dat, nu die paragraaf geschrapt is, er niet langer sprake is van een zwijgcontract. De inspectie schrijft: "Daarmee hoeft de inspectie geen vervolg meer te geven aan deze vaststellingsovereenkomst in het kader van zwijgcontracten."

Veilig Thuis reageert vandaag op de inspectie. De organisatie is het niet eens met de vaststelling dat er sprake was van een zwijgcontract. Een woordvoerder: "Het is op verzoek van de rechter onze inzet geweest om met de betreffende familie tot goede afspraken te komen. Wij hebben daarbij uiteraard nooit de intentie gehad om een ongewenste formulering te gebruiken. Volgens ons was dit ook niet aan de orde, maar de Inspectie heeft op een eerder moment aangegeven dat deze alinea kenmerken bevatte van een zwijgcontract. Omdat wij niet geassocieerd willen worden met een zwijgcontract hebben wij de familie aangeboden om deze alinea te laten vervallen."

Bestuurder Paul Janssen biedt wel zijn excuses aan voor de gang van zaken: "Dat is uiteraard nooit onze bedoeling geweest en daar passen oprechte excuses bij. Wij hebben dat recht gezet door de alinea in overleg met de familie helemaal te schrappen. Het gaat hier om een eenmalige gebeurtenis waarvan we hebben geleerd, dit zal in de toekomst niet meer voorkomen."
Samen Veilig Midden Nederland is een bedrijf dat jeugdzorg en jeugdreclassering aanbiedt. Onderdeel van het bedrijf is Veilig Thuis Utrecht, het meldpunt voor huiselijk geweld. RTV Utrecht heeft grote delen van het dossier rond het zwijgcontract in bezit. De redactie hecht er aan te benadrukken dat ze dit via een derde bron in bezit gekregen heeft en niet van de ouders zelf. De naam van de familie is bij de redactie bekend. Vanwege de privacy van de ouders en het kind, publiceert RTV Utrecht die niet.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.