Bestuur maakt zooitje van boekhouding voedsel- en kledingbank Woudenberg

WOUDENBERG - Stichting Burgerinitiatief Woudenberg heeft gerommeld met financiële cijfers op de jaarrekening van 2018. Dat blijkt uit onderzoek van RTV Utrecht. Op de balans zijn veel hogere bedragen van donateurs opgevoerd dan daadwerkelijk gedoneerd is.
Zo blijkt na een rondvraag bij alle donateurs dat er in ieder geval vijf bedrijven te vinden zijn die zich niet in de cijfers herkennen. "Volgens mij kun je geen verkoopprijs hanteren van iets dat de container in moet", laat een van hen weten. De desbetreffende partij heeft de donaties sinds afgelopen kerst stopgezet, toen hij erachter kwam dat hij met een groot bedrag op de jaarrekening werd genoemd.
Drie andere bedrijven gaven RTV Utrecht informatie over de waarde van hun donaties. Daaruit blijkt dat de stichting de donaties van de twee opgevoerde bakkers in ieder geval 2800 tot 4600 euro hoger waardeert dan daadwerkelijk is gedoneerd. Bij de derde donateur was dat zelfs 7000 euro. Een vierde bedrijf vindt het bedrag dat hij gedoneerd zou hebben "aan de hoge kant".
Het kan zijn dat de stichting zich groter voordoet dan dat deze is
Hoogleraar Accountancy Joost van Buuren
"De stichting moet echt uitleggen hoe ze met een andere waardering komen dan de donateurs", vindt hoogleraar Accountancy Joost van Buuren van Nyenrode in Breukelen. Saillant detail is dat de stichting de pagina's waarop deze donateurs gespecificeerd worden na het belrondje van RTV Utrecht binnen een paar uur offline haalden.

'NAAR EER EN GEWETEN GEHANDELD'

Onduidelijk is waarom de stichting aantoonbaar foutieve bedragen opvoert. "Alles wat erin staat, klopt", stelt voorzitter van de stichting Jacco van den Essenburg. "We hebben naar eer en geweten gehandeld, dus waar die verschillen zitten; ik heb werkelijk geen idee."
"Het kan zijn dat de stichting zich zo groter voordoet dan dat deze is", zegt Van Buuren. "Het kan zijn dat ze hun vermogen zo proberen op te krikken, om zo eventueel een bank proberen over te halen een lening te verstrekken. In algemene zin is dat ook wel het spel dat wordt gespeeld. Maar in dit geval heb ik geen lening in de jaarrekening gezien, dus het blijft gissen wat hun bedoeling is", stelt Van Buuren.
"Als deze waardes ook in de verzekering zijn opgenomen, krijgen ze een behoorlijk bedrag uitgekeerd naar aanleiding van de brand. Misschien denk ik dan te cru, maar als mensen alleen maar vragen om helderheid en je krijgt zulke stukken te zien, dan springen bijna de tranen in mijn ogen. Dit klopt van geen kant", vindt Etienne van den Beek. Hij was bestuurslid in 2018, maar kreeg nooit inzicht in de cijfers.
Tussen kerst en oud en nieuw brandde het pand van de stichting in Scherpenzeel volledig af. Direct na de brand ontstond er ophef op sociale media. Op een Facebook-pagina voor Woudenbergers leverden mensen kritiek op de transparantie over donaties die de stichting kreeg. Volgens voorzitter Jacco van den Essenburg was er voor anderhalve ton aan schade, en waren 1200 tot 1500 mensen voor hun voedsel afhankelijk van de stichting. Later noemde hij een lager aantal; volgens hem helpen ze 125 gezinnen. Een dag na de brand vond de stichting een tijdelijke locatie in de voormalige Kwantumhallen in Woudenberg. Volgens voorzitter Van den Essenburg staat er deze maand nog een gesprek met de burgemeesters van Woudenberg en Scherpenzeel gepland om naar een definitieve locatie te kijken, maar beide gemeenten laten bij navraag weten dat dit niet het geval is.

'KOSTPRIJS IS NUL'

Afgaande op soortgelijke stichtingen, zoals andere voedselbanken die zijn aangesloten bij de Vereniging van Nederlandse Voedselbanken, is het überhaupt opmerkelijk dat de stichting ontvangen producten van supermarkten, bloemisten en andere instanties met een bedrag waardeert en op de jaarrekening zet. "We doen dat om te laten zien wat er aan spullen en bedragen uitgaan. Dat is met de boekhouder afgesproken", vertelt voorzitter van de stichting Jacco van den Essenburg.
In de jaarrekening wordt gesteld dat de waarde van de voorraden berekend wordt aan de hand van de zogenoemde verkrijgingsprijs. "Wij waarderen de producten aan de hand van wat het in het schap kost", stelt Van den Essenburg. "Maar ze betalen er niet voor; ze krijgen het. Dan is de verkrijgingsprijs nul, dus zouden ze het niet moeten opnemen (in de jaarrekening, red.)", stelt penningmeester Rob van Gerven van de Vereniging van Voedselbanken Nederland. "Ik vind het onzin, omdat je niet echt kan bepalen wat de waarde is." Ook van de Belastingdienst hoeven voedselbanken donaties die weer weggegeven worden niet op een jaarrekening te noemen.
Een boekhouding rond voedsel is niet te doen, want het gaat erin en eruit
Cieka Galenkamp, Voedselbank Amersfoort
Voedselbanken in de regio bevestigen deze werkwijze. "We hebben geen boekhouding rond voedsel, want dat is niet te doen. Het gaat erin en eruit", vertelt Cieka Galenkamp van de Amersfoortse vestiging. "En als men dat toch zou doen is de waarde praktisch gezien ook nihil, want de kostprijs is nul", legt penningmeester Ineke Kuiper uit Utrecht uit.
De tekst gaat door onder de foto.
De jaarrekening 2018.
De jaarrekening 2018. © RTV Utrecht / Jordi de Jong
Daarnaast is voorraad van de stichting in een jaar van 2500 euro naar ruim 53.000 euro gegroeid. Daarmee staat een kwart van de donaties, die in de jaarrekening als 'baten' worden opgevoerd, aan het eind van het jaar nog op de voorraad. "Zo'n stijging van de voorraadpositie van een voedselbank, dat is opmerkelijk. Als de voorraden worden uitgedeeld, loopt die voorraadpositie ook weer weg. In principe moet je daar geen voordeel aan kunnen behalen. Dus dat is ook echt een vraag aan het bestuur: waarom hebben jullie dat gedaan?", vindt hoogleraar Accountancy Joost van Buuren.
Van Buuren denkt dan ook dat de stichting het beste transparant kan zijn. "Het is goed als het bestuur openheid van zaken gaat geven over hoe hun berekeningssystematiek werkt en het gesprek aangaat met de donateurs, anders vrees ik voor het voortbestaan van deze stichting."
Bestuur maakt zooitje van boekhouding voedsel- en kledingbank Woudenberg

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.