Vijfheerenlanden verzuimt slachtoffer dwangarbeid Mitsubishi te horen over verkoop Eneco

© RTV Utrecht
VIJFHEERENLANDEN - De gemeente Vijfheerenlanden heeft nagelaten contact te zoeken met een slachtoffer van dwangarbeid in de Tweede Wereldoorlog. Dat zou de gemeente doen in verband met de verkoop van Eneco, waar Vijfheerenlanden aandeelhouder van is. De verkoop ligt gevoelig omdat beoogd koper Mitsubishi in de oorlog gebruik maakte van dwangarbeiders.
De 100-jarige Jan Oostdam uit Vianen is een van de Nederlanders die in de Tweede Wereldoorlog gedwongen werd te werken voor de Japanners. Hij wachtte tevergeefs op contact van de gemeente Vijfheerenlanden over de overname. "Nu is het eigenlijk te laat", zegt zijn dochter tegen RTV Utrecht.
Ruim vijftig jaar woonde Jan Oostdam met zijn gezin in Vianen in de gemeente Vijfheerenlanden. Nu woont de voormalig KNIL-officier noodgedwongen in IJsselstein, maar de band met de gemeente waar zijn acht kinderen opgroeiden blijft. Het nieuws dat Vijfheerenlanden als aandeelhouder van Eneco zaken doet met hetzelfde Japanse bedrijf waar hij tewerk werd gesteld raakte een snaar.

CONTACT

Een journalist van dagblad Trouw attendeerde de gemeente op het feit dat een slachtoffer uit Vianen komt. De burgemeester zou contact zoeken, zo reageerde de gemeente op 23 december 2019. Toen de dochter van Jan Oostdam dat hoorde nam ze zelf contact op. Truus Oostdam sprak een secretaresse van burgemeester Fröhlich en gaf contactgegevens door, waarna stilte vanuit de gemeente volgde.
Tijd verstreek en de plannen van een overname werden concreter. Het college van burgemeester en wethouders wil instemmen met de plannen van Mitsubishi en kan daar netto ruim 78 miljoen euro aan verdienen. De gemeenteraad moet er nog definitief over beslissen.

"DAN HEB IK RUST"

In een publicatie van Trouw komt Jan Oostdam kort aan het woord. "Ik heb jarenlang rondgelopen met de hoop dat het bedrijf haar oorlogsverleden erkent", zegt Oostdam in het stuk. "Stel dat de directie van Mitsubishi me excuses zou aanbieden, dan zal ik hen aankijken, maar niet de hand schudden. Hun excuses accepteer ik wel. Dan heb ik eindelijk rust." Het Japanse bedrijf wilde niet ingaan op vragen van Trouw of ze in gesprek gaan met de slachtoffers.
De 44 gemeenten die aandelen hebben in Eneco zeggen in Trouw dat ze willen dat Mitsubishi in gesprek gaat met de slachtoffers, maar het is dus onduidelijk of de Japanners dat ook van plan zijn. Als er excuses komen is het maar zeer de vraag of Jan Oostdam dat gaat meemaken. De gezondheid van de 100-jarige is de afgelopen periode verslechterd. Vijfheerenlanden heeft na vragen van RTV Utrecht wel contact opgenomen met dochter Truus Oostdam.
Indisch Platform 2.0 behartigt de belangen van de slachtoffers van dwangarbeid. Voorzitter Peggy Stein meldde zich bij RTV Utrecht met het verhaal van Jan Oostdam. Ze zegt: "Dat dit nu in het nieuws komt is stap één. Maar belangrijker is dat er erkenning en excuses komen. En uiteindelijk compensatie, want excuses zijn niks waard zonder compensatie."

Nederlandse krijgsgevangenen kregen in de jaren '50 na een akkoord tussen de regering van Nederland en Japan 264 gulden, maar ontvingen nooit excuses of een andere vorm van compensatie.

REACTIE GEMEENTE

Een woordvoerder van de gemeente zegt: "De burgemeester gaat het gesprek aan, zoals toen gezegd. Hoe, wat en wanneer dat is tussen de gemeente en meneer." De gemeente zegt verder: "Het contact is niet intensief genoeg, dat zijn we aan het oppakken om het te intensiveren."
Truus Oostdam bevestigt het contact met de gemeente. Maar volgens haar is het aan de late kant. Ten eerste omdat het college al heeft laten weten door te willen gaan met het plan, ten tweede wegens de verslechterde toestand van haar vader. "Het is eigenlijk te laat."
RTV Utrecht bundelt verhalen over de Tweede Wereldoorlog op 75jaarvrijheid.nl.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.