Zoektocht naar Amersfoortse Sovjet-soldaat leidt naar Oezbekistan: 'Er zijn deuren opengegaan'

Uiterst rechts staat de Oezbeekse minister van Film, die Reiding vergezelgde op zijn reis.
Uiterst rechts staat de Oezbeekse minister van Film, die Reiding vergezelgde op zijn reis. © Stichting Sovjet Ereveld
AMERSFOORT - De Amersfoortse onderzoeker Remco Reiding is terug uit Oezbekistan, waar hij op zoek ging naar de identiteit van een Sovjet-soldaat die is omgekomen in Kamp Amersfoort. Hoewel zijn reis nog geen definitieve match opleverde, is Reiding hoopvol. "De autoriteiten wilden me echt helpen, dat is positief."
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vonden 101 Oezbeken de dood in Kamp Amersfoort. Ze liggen op begraafplaats Rusthof in Leusden, maar hun namen zijn onbekend. Remco Reiding van de Stichting Sovjet Ereveld wil de identiteit van de soldaten bijna tachtig jaar na dato dolgraag achterhalen.
Hij heeft zowaar een spoor gevonden. Een Nederlandse kampgevangene tekende in de oorlog portretten van Sovjet-soldaten en schreef bij een ervan de naam 'Xatam Kaderu'. Vermoedelijk bedoelde hij 'Chatam Kadyrov'. Remco Reiding heeft inmiddels twee mannen met de naam Chatam Kadyrov op het oog die mogelijk in de jaren 40 vanuit Oezbekistan via het Oostfront in Kamp Amersfoort belandden.
Er wonen zo'n vierhonderd mensen, maar op Google Maps kan je het nergens vinden.
Remco Reiding ging naar het gehucht waar de Sovjet-soldaat mogelijk is geboren
Om zo goed mogelijk onderzoek te kunnen doen, is Reiding afgelopen week naar Oezbekistan gereisd. Daar deed hij onderzoek naar één van de twee overleden mannen die Chatam Kadyrov heette. "We hebben mogelijk beet", zegt hij tegen RTV Utrecht. Maar zeker weten doet hij dat nog niet.
De zoektocht leidde Reiding naar een minuscuul dorpje genaamd Navroeztepa, in het oosten van het Centraal-Aziatische land. "Er wonen zo'n vierhonderd mensen, maar op Google Maps kan je het nergens vinden. Zelfs de Oezbeken zelf hadden nog nooit van het dorp gehoord."
In Navroeztepa werd in 1918 een Chatam Kadyrov geboren. Toen ruim twintig jaar later de oorlog uitbrak, moest hij direct naar het front. Hij raakte al snel vermist en keerde nooit meer terug in Navroeztepa. Vanwege de in Amersfoort gevonden tekening vermoedt Reiding nu dat het om dezelfde Chatam Kadyrov gaat.
De nieuwe president vindt het belangrijk dat er aandacht is voor de Tweede Wereldoorlog. Dus er gaan nu deuren open.
Remco Reiding
Bevestiging daarvan heeft hij tijdens zijn trip nog niet gekregen. Toch is hij hoopvol voor de toekomst. "De autoriteiten wilden me echt helpen. De nieuwe president (Shavkat Mirziyoyev is sinds 2016 aan de macht, red.) vindt het belangrijk dat er aandacht is voor de Tweede Wereldoorlog. Dus er gaan nu deuren open."
Tekst gaat verder onder de foto.
Remco Reiding met Abdoella Rasoelov, de 74-jarige oud-burgemeester van het dorpje Navroeztepa.
Remco Reiding met Abdoella Rasoelov, de 74-jarige oud-burgemeester van het dorpje Navroeztepa. © Stichting Sovjet Ereveld
Dat blijkt wel uit het feit dat Reiding tijdens zijn reis werd vergezeld door de Oezbeekse minister van Film. Ook sprak de Amersfoorter met de 74-jarige man die vroeger burgemeester van het dorp was. "In 1941 telde het gehucht ongeveer veertig huishoudens. Maar de familie van Chatam Kadyrov vonden we vooralsnog niet."
Hopelijk kunnen we ooit met behulp van dna uit het graf onderzoek doen.
Remco Reiding
Reiding is inmiddels weer terug in Nederland. Hij hoopt snel bewijs te vinden dat Chatam Kadyrov daadwerkelijk in Amersfoort is geweest. "Een andere optie is dat we familie vinden. Als zij een foto van hem hebben, kunnen we die vergelijken met de tekening uit Kamp Amersfoort."
Een derde optie is vooralsnog toekomstmuziek. "Hopelijk kunnen we ooit met behulp van dna uit het graf onderzoek doen. Maar dat gaat niet binnen nu en een jaar gebeuren."
RTV Utrecht bundelt verhalen over de Tweede Wereldoorlog op 75jaarvrijheid.nl.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.