woensdag 19 februari 2020, 05.46 uur

Vijf vragen over het nieuwe boerenprotest

Bij het protest in oktober trokken de boeren naar het RIVM in De Bilt. Foto: Cuno de Bruin

De kabinetsmaatregelen komen veel te vroeg en te snel, vinden veel boeren. Foto: Caspar Huurdeman

Waarschijnlijk leidt het boerenprotest niet tot grote opstoppingen op de snelwegen, zoals vorig jaar. Foto: Koen Laureij

Bij het protest in oktober trokken de boeren naar het RIVM in De Bilt.

De kabinetsmaatregelen komen veel te vroeg en te snel, vinden veel boeren.

Waarschijnlijk leidt het boerenprotest niet tot grote opstoppingen op de snelwegen, zoals vorig jaar.

1/3

Geschreven door
Richard Grootbod

PROVINCIE UTRECHT - Daar gaan we weer: boeren voeren vandaag opnieuw actie in Den Haag. De Farmers Defence Force (FDF) wil een gezamenlijk protest laten horen tegen de kabinetsplannen met de stikstofuitstoot. Maar hoe gezamenlijk is het boerenprotest eigenlijk nog? En lopen de snelwegen opnieuw vol met tractoren? Vijf vragen over de boerenprotesten.

WAAROM WEER PROTEST?

Samengevat vinden veel boeren het vooral veel te vroeg voor het kabinet om met ingrijpende beleidsmaatregelen te komen. Daarvoor hebben ze vier redenen. Een opsomming:

De regering komt donderdag met nieuw stikstofbeleid, maar dezelfde middag komt het Mesdag Zuivelfonds met eigen onderzoek dat is gebaseerd op data van het RIVM. Eerder concludeerde het RIVM uit die metingen dat de boerensector verantwoordelijk is voor veertig procent van de stikstofuitstoot, maar boeren trekken dat in twijfel. Het Mesdag Zuivelfonds heeft de afgelopen weken specialisten ingehuurd om de cijfers te analyseren. Het rekenmodel van het RIVM wordt daarbij kritisch bekeken.

De kabinetsmaatregelen komen veel te vroeg en te snel, vinden veel boeren. | Foto: Caspar Huurdeman

Ook zijn de actievoerende boeren het niet eens met de verdeling van het geld dat het kabinet ter beschikking stelt om boerenbedrijven uit te kopen en om stallen te verduurzamen. Dat is bij elkaar een half miljard euro. Veel boeren vinden dat er veel geld (350 miljoen) gaat naar uitkoopregelingen en te weinig naar verduurzamen. De actievoerders willen dat dit punt eerst wordt besproken.

Bovendien vragen ze zich af wat er met de vrijgekomen landbouwgrond gebeurt nadat een boerenbedrijf is uitgekocht. Boeren vinden dat zij die grond het beste kunnen herbestemmen. Als het alsnog bouwgrond zou worden, zorgt dat ook weer voor stikstofuitstoot. Ook dit punt moet met voorrang opgelost worden, zeggen de actievoerders.

Tot slot: boeren hebben zelf plannen gepresenteerd om hun stallen te verduurzamen. Daarmee zou volgens hen de stikstofuitstoot een heel eind omlaag kunnen. De voorstellen liggen al bij de Tweede Kamer en het kabinet, maar boeren hebben nog geen reactie ontvangen.

WAT GEBEURT ER VANDAAG?

Boeren gaan opnieuw met hun trekkers naar Den Haag. Volgens de Farmers Defence Force (FDF) is het echter niet de bedoeling dat de agrari�rs opnieuw de snelwegen laten dichtslibben. Ze worden opgeroepen om heel vroeg, rond 4.00 uur in de ochtend al, op pad te gaan en snelwegen te vermijden. Of ze ook de A28 vermijden, is nog niet helemaal duidelijk.

Waarschijnlijk leidt het boerenprotest niet tot grote opstoppingen op de snelwegen, zoals vorig jaar. | Foto: Koen Laureij

De actievoerders verzamelen zich vanmorgen op de Koekamp, een park naast het Malieveld in het centrum van Den Haag. Wanneer ze Den Haag naderen, worden ze door politiewagens begeleid. Daarvoor zal in de vroege ochtend de Utrechtsebaan in Den Haag worden afgesloten, dat is het deel van de A12 vanaf het Prins Clausplein de stad in.

Actievoerende boeren krijgen drie wegen aangewezen waar ze hun trekkers kunnen parkeren (de Benoordehoutseweg, de Bezuidenhoutseweg en de Van Alkemadelaan). Als die wegen volstromen met tractoren, is Den Haag zo goed als onbereikbaar geworden. Tijdens de manifestatie zal ook een vertegenwoordiger van de CDA-Kamerfractie de demonstranten toespreken, naast enkele vertegenwoordigers van de FDF.

Bij de vorige boerenprotesten in oktober trokken de boeren massaal naar het RIVM-gebouw in Bilthoven. Dit keer lijkt het erop dat dat niet zal gebeuren. Toch heeft het kennis- en onderzoeksinstituut voor de zekerheid overlegd met de gemeente over wat te doen als er toch opeens boze boeren op de stoep staan. De betonnen afzettingen die in oktober voor het RIVM-pand zijn neergezet, staan daar vandaag de dag nog altijd.

OPNIEUW VERKEERSCHAOS?

De politie en de gemeente Den Haag hebben geen idee van de omvang. Ook de FDF houdt het op "tussen de 750 en 7.500 actievoerders". De organisatie drukt de actievoerders op het hart om vooral niet met de tractoren de snelweg op te gaan.

"We verwachten tussen de 750 en 7500 actievoerders.""
Organisatie FDF

Daarbij zeggen veel boeren in de regio Utrecht die we gesproken hebben, dat ze om 4.00 uur al op pad willen en uitsluitend via de b-wegen gaan reizen. Dat zal vanuit onze regio onder meer de N228 (tussen Montfoort en Gouda) zijn. Daar kan het dus wel druk worden. Of de actievoerders zich aan de voorwaarden van de organisatie houden en de snelwegen vermijden, zal morgenochtend moeten blijken.

HEBBEN BOEREN NOG GOODWILL?

Vrijwel iedereen die we spraken, begon daarover. Protestorganisatie FDF kwam dan ook met strikte richtlijnen: geen geweld, geen alcohol, niet het Malieveld op en zeker niet opnieuw met de tractor op de snelwegen rijden.

Het lijkt allemaal ingegeven door het besef dat nog meer harde acties zich tegen de boeren zou keren. "De politie wil handhavend optreden en dat vinden we erg jammer. Er is vanuit de overheid een escalerende opdracht gegeven", zegt Mark van den Oever van FDF. De organisatie kan nog altijd op veel steun rekenen, maar veel boeren zijn genuanceerder over het stikstofprobleem gaan denken.

Onvoorwaardelijke steun voor de FDF, die je zag tijdens de eerste grote boerenactie vorig jaar, is kleiner geworden. De boeren die wij spraken, geven aan dat dit te maken heeft met het verlies aan steun in de samenleving. Tegelijkertijd is er ook steun: de vissersorganisatie 'Eendracht Maakt Kracht' roept vissers op zich vanmorgen bij de actievoerende boeren aan te sluiten. In onze regio zijn in Bunschoten-Spakenburg veel vissersbedrijven, maar of die het protest in Den Haag steunen, moet vandaag blijken.

De politie wil handhavend optreden en dat vinden we erg jammer. Er is vanuit de overheid een escalerende opdracht gegeven."
FDF-woordvoerder Mark van den Oever

WAT VINDT DE POLITIEK?

Bij de boeren die aangeven naar Den Haag te gaan, horen we vooral veel kritiek op het CDA. Die partij is van oorsprong de partij waar veel boeren zich door vertegenwoordigd voelen. Maar het CDA komt nu met een genuanceerd standpunt.

Forum voor Democratie en de PVV in de Tweede Kamer zijn erg kritisch op de stikstofmaatregelen die het kabinet tot nu toe bekendmaakte. Van deze twee partijen kunnen de actievoerende boeren tot op zekere hoogte steun verwachten.

Maar heel veel steun voor de boereneisen lijkt er verder niet te zijn. Een meerderheid in de Tweede Kamer wil dat het kabinet er samen met de boeren uitkomt, maar is wel voor enige mate van stikstofbeperkende maatregelen waaraan de boeren moeten voldoen. Veel actievoerende boeren vinden dat Kamerfracties zich daarmee teveel schikken naar wat de boeren 'de groene leugen' zijn gaan noemen.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.