Zwanger ten tijde van corona: 'Meer vrouwen kiezen voor thuisbevalling'

Verloskundigenpraktijk Utrecht, met vestigingen aan de Maliebaan en Amsterdamsestraatweg, hanteert strenge regels. Zo wordt een groot aantal controles nu telefonisch gedaan en moeten vrouwen eventuele vragen via de mail stellen, zodat de afspraak zo kort mogelijk duurt. Tijdens de controles meten ze alleen nog de bloeddruk van de zwangere vrouw en controleren ze de groei van de baby.

Ook de nacontrole, zes weken na de bevalling, doen ze bij de Utrechtse praktijk telefonisch: "Maar als het nodig is komen wij langs", vertelt Hanna de Bruin van de praktijk. Ook verloskundige Anne Roos van Veldroos Verloskundigen in Soest en Baarn kiest voor die aanpak: "Ook wij gaan indien nodig gewoon langs, bijvoorbeeld om hechtingen te verwijderen."

Een zwangere vrouw mag - mits gezond - nog altijd kiezen tussen een thuis- of ziekenhuisbevalling. Anne Roos begeleidt ook gewoon thuis nog bevallingen. Sterker nog, zelfs meer: "Wij zien dat juist meer vrouwen daar nu voor kiezen", vertelt ze. "Om juist contact te vermijden met eventuele coronapatiënten in het ziekenhuis."

Wie hoest of verkouden is wordt gevraagd niet meer naar de huisarts te gaan. Maar wie hoest en moet bevallen heeft geen keus en heeft een zorgverlener nodig. "Zolang niet bewezen is dat de vrouw besmet is met corona doen wij de bevalling gewoon", aldus Roos. "Wel met beschermende kleding, een mondkapje en bril. En bij de bevalling mag maar 1 extra iemand erbij zijn, vaak is dat de partner."

Bij de Utrechtse verloskundigenpraktijk worden vrouwen nadrukkelijk geadviseerd een thuisbevalling te overwegen. Hanna de Bruin: "Je komt dan toch met minder mensen in aanraking." Anne Roos adviseert dat ook: "Als het voor vrouwen niet uitmaakt waar ze willen bevallen dan adviseer ik momenteel thuis te bevallen."

Op termijn kan dat advies wel weer veranderen, aldus De Bruin: "Mochten er veel verloskundigen tegelijkertijd ziek zijn, zullen we met een grote groep alles in de regio opvangen. Je hebt dan namelijk minder verloskundigen nodig."

De Utrechtse Kyra Koolhaas (27) is in verwachting van haar eerste kind en staat op knappen. Deze week is ze 39 weken zwanger van een meisje.

Ze wilde al thuis bevallen en bang voor het virus is ze niet: "Maar het is wel een beetje gek. Je weet ook niet wanneer je gaat bevallen en je weet niet wat dan de regels zijn met kraamvisites en kraamhulp. Gelukkig ken ik geen mensen die besmet zijn, dus voor mij lijkt het wel wat verder weg."

Wel vreest ze voor de eventuele lockdown. "Als de situatie straks na de bevalling net zo is als nu, dan mogen onze ouders misschien wel heel even langskomen. Maar als niemand meer naar buiten mag dan kan dat niet. Ik vind het wel lastig, dat mijn ouders m'n kind dan niet kunnen zien."

Verloskundige Anne Roos herkent die gevoelens ook vanaf de andere kant: "De jeu is er gewoon een beetje af. De roze wolk is minder. Het gaat alleen nog maar over corona. De hele beleving is anders, een beetje sober. Pretecho's doen we ook niet meer."

Ze vervolgt: "Ook als een vrouw tijdens haar bevalling toch naar het ziekenhuis moet, mag ik haar daar niet meer begeleiden. De ene persoon die erbij mag zijn, is dan de partner. Ik wil de hand van die vrouw ook vast blijven houden, maar dat mag niet meer."

De zwangere Kyra ervaart ook dat de lol er wel een beetje af is: "Ik had alleen al m'n verlof me heel anders voorgesteld. Mijn broer woont bijvoorbeeld dichtbij met zijn gezin, maar verder dan een kort praatje in de deuropening komen we niet."

Sheily Belhaj is zwanger van haar tweede kind. De Utrechtse is bijna 36 weken onderweg en wilde juist wel graag in het ziekenhuis bevallen, maar twijfelt nu: "Ik heb dat juist altijd een veilig idee gevonden", vertelt ze. "Mijn dochter is ook in het ziekenhuis geboren en werd uiteindelijk met een vacuümpomp gehaald, ik was heel blij dat we al in het ziekenhuis waren."

"Voor mijn tweede wilde ik daarom ook naar het ziekenhuis, maar nu weet ik echt niet of het ziekenhuis nog wel de veiligste plek is daarvoor. Ik merk dat ik me toch mentaal ook al aan het voorbereiden ben op een eventuele thuisbevalling. Het is een hele moeilijke keuze geworden."

De tekst gaat onder de foto door.

Net als Kyra rekent ook Sheily erop dat de kraamtijd er anders uit gaat zien. "Mijn moeder heeft astma, mijn schoonmoeder heeft een longziekte, COPD en mijn oma is gewoon oud. We moeten tegen die tijd echt even goed gaan bedenken wat slim is."

De dochter van Sheily is 4. Zij werd geboren in 2015. "Ik dacht dat het toen een rare tijd was, met al die terreuraanslagen. Ik rekende erop dat het nu allemaal anders zou zijn. Nu hadden we alles ook helemaal gepland. Het is wel een goede les ook. Je kunt dingen nog zo goed plannen, over sommige dingen heb je gewoon geen controle."

Hoewel de verloskundige erkent dat veel vrouwen door de coronamaatregelen niet alles uit hun kraamtijd kunnen halen, denkt ze niet dat het vaker zal leiden tot een postpartum depressie: "Dames die in een depressie schieten, schieten daar niet in omdat oma niet langs mag komen."

Anne Marleen Meulink is counselor voor vrouwen met psychische klachten na de bevalling via haar praktijk Postpartum Steun in Utrecht. Zij is het daar gedeeltelijk mee eens. Wel is het ontbreken van sociale steun in de kraamtijd volgens Meulink een aangetoonde risicofactor voor het ontwikkelen van psychische klachten zoals somberheid of angst. "Het is dus belangrijk dat je goed in contact blijft met een aantal mensen die belangrijk voor je zijn, ook al kan dat niet fysiek."

"Het feit dat het kraambezoek minder zal zijn is misschien een teleurstelling, maar weet dat het ook wel weer positieve kanten heeft. Je kunt je wat meer op je eigen gezinnetje richten, iets waar veel vrouwen achteraf van zeggen dat ze dat veel meer hadden moeten doen."

Daarnaast roept Meulink vrouwen op die zich na de bevalling psychisch uit balans voelen raken om vooral niet te lang alleen met hun klachten te worstelen. "Praat erover en zoek hulp, via je verloskundige, de huisarts of het consultatiebureau. Ook nu. Op tijd aan de bel trekken is dan echt belangrijk'.