Utrechtse theatermaker lost 75 jaar oude belofte uit Duits kamp in en vindt eigenaar van bijbel
Foto: Oscar Kocken
De naam van Cornelis in de bijbel Foto: Oscar Kocken
De dagboeken van de opa van Kocken. Foto: Oscar Kocken
De zoektocht van Kocken begon tijdens een onschuldig bezoek aan zijn oma in Eindhoven. Normaal kreeg de theatermaker bij zulke bezoeken een zak kersenbonbons mee maar nu toverde zijn oma opeens een oude bijbel tevoorschijn. Die was door de opa van Kocken meegenomen uit een Duits gevangenenkamp. De eigenaar van de bijbel, een Nederlandse jongen van begin 20, had opa Kocken gevraagd het boek terug te brengen naar zijn familie in Woerden. Dat was dus niet gelukt.
"We moeten haast maken als we nog iemand willen vinden", zei de oma van Kocken. "Zeg Oscar, jij kent toch een boel mensen?" De theatermaker besloot de uitdaging aan te nemen. "Mijn opa heeft in de jaren na de oorlog verschillende pogingen ondernomen om de familie van de jongen te vinden. Maar toen hadden ze geen internet en nu wel. Dat maakt het niet per se makkelijker maar wél haalbaarder."
RODE KRUIS
Oscar Kocken wilde al langer wat doen met de dagboeken die zijn opa bijhield over zijn leven kort na de oorlog: "Mijn opa was vrijwilliger bij het Rode Kruis. Na de bevrijding is hij niet feest gaan vieren maar met de Amerikanen doorgetrokken Duitsland in."
In Duitsland kwam opa Kocken in het krijgsgevangenenkamp Forsterbruch bij Oberhausen de Nederlandse jongen tegen. Kocken: "Het beeld wat ik ervan kreeg, is van een verzwakte Nederlandse jongen in Duitsland die tewerkgesteld was en die aan het eind van zijn Latijn een Nederlandse man treft en zegt: 'Deze bijbel is dierbaar. Zorg dat hij bij mijn naasten terugkeert.'"
De naam van Cornelis in de bijbel | Foto: Oscar KockenCORNELIS
Kocken begon aan de zoektocht naar de nog levende familie van de jongen met maar een paar aanknopingspunten: "Op de eerste pagina staat: uitgereikt aan Cornelis Marinus van Leeuwen bij het verlaten van de zondagsschool Jezus Roept U in Woerden." Verder stonden er een paar boodschappen in van de familie van de jongen en in de bijbel zaten een paar brieven.
Die jongen was net 20 en wordt ver Duitsland ingestuurd in de oorlog ver van zijn familie en het enige dat hij van die familie heeft, is die bijbel met die boodschappen van zijn moeder erin."
Hoewel Kocken nog steeds niet helemaal zeker weet hoe Cornelis in het kamp belandde, kreeg hij uit de verschillende brieven in de bijbel wel een beeld. Waarschijnlijk is hij tewerkgesteld. Kocken kreeg daardoor nog meer sympathie voor de Nederlander: "Die jongen was net 20 en wordt ver Duitsland ingestuurd in de oorlog ver van zijn familie en het enige dat hij van die familie heeft, is die bijbel met die boodschappen van zijn moeder erin."
Aan de hand van de brieven ontdekte Kocken dat Cornelis uit de familie Van Leeuwen-Bloemendaal kwam die in Woerden woonde. Met de hulp van enthousiaste vrijwilligers die meezochten, werden de ouders van de jongen gevonden.
DOOD SPOOR
Maar met die doorbraak raakte de speurtocht ook op een dood spoor. Want de ouders waren uiteraard al lang overleden. Hoe nu nog verre familieleden te vinden? Kocken richtte de website www.groetenvaneenonbekende.nl op en bleef doorzoeken. Dat bleek niet voor niks toen een onbekende contact opnam: "Nicolaas Jacob van Leeuwen en Wilhelmina Bloemendaal waren de opa en oma van mijn moeder." De zoektocht was ten einde.
Het was lang geleden dat ik zo met bonzend hart aan de telefoon heb gezeten om de stem te horen van iemand naar wie al 75 jaar wordt gezocht, zonder dat ze het zelf wist."
WEDUWE
Het verre familielid van de jongen in het kamp had bovendien verbazingwekkend nieuws: de weduwe van de man leefde nog én Cornelis had het kamp overleefd. Kocken kreeg het telefoonnummer van de weduwe en belde haar op. "Het was lang geleden dat ik zo met bonzend hart aan de telefoon heb gezeten om de stem te horen van iemand naar wie al 75 jaar wordt gezocht, zonder dat ze het zelf wist."
De weduwe vertelde dat haar man na de oorlog weer naar Woerden was gekomen waar ze elkaar hadden ontmoet. Daarna waren ze verhuisd. De opa van Kocken had de bijbel naar hun oude adres gestuurd waarna hij was teruggestuurd.
TERUG
Cornelis overleed in 2010 dus de bijbel aan hem terugbezorgen, is onmogelijk. Maar het boek terugbrengen naar de weduwe is het minste wat hij kan doen, aldus Kocken. Zo gauw de coronamaatregelen voorbij zijn, gaat de bijbel terug en wordt een 75 jaar oude belofte, gemaakt in een Duits kamp na de oorlog, ingelost door een 36-jarige theatermaker uit Utrecht. Kocken: "Mijn oma bracht het goed: 'Ik zei toch, jij kent veel mensen.'"
De dagboeken van de opa van Kocken. | Foto: Oscar KockenTHEATER
Kocken gaat van het verhaal van zijn opa en zijn eigen zoektocht naar de eigenaar van de bijbel een theatervoorstelling maken. Hoe dat vlot is te volgen op de website www.groetenvaneenonbekende.nl.
Volgens de 36-jarige theatermaker schreeuwen de dagboeken van zijn opa erom om gedeeld te worden met een groter publiek. "De verhalen zijn zo rijk en beeldend opgeschreven." Ook zijn er volgens hem een boel parallellen tussen het verhaal van zijn opa en de situatie nu: "Het is een man in een crisissituatie waarin alle zekerheden verdwenen zijn die ervoor kiest niet zijn eigen hachje te redden maar die zich aansluit bij het Rode Kruis."
De lessen uit de dagboeken van opa Kocken gaan volgens zijn kleinzoon dan ook nu nog op: "In een wereld die op zijn grondvesten schudt: daarin ontdek je heel erg wie je als mens bent."
Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.
Nieuwsoverzicht
Middelbare scholen mogen weer open, maar de vraag is of dat overal lukt: 'Is een flinke puzzel'
Normaal gesproken houden roostermakers wel van een flinke puzzel. Maar de vraag hoe de middelba...
Huiskamerfestival Jazz on the Sofa gaat door, maar dan online
In Zeist vindt elk jaar een jazzfestival met kamermuziek in huiskamers rond het slot Zeist plaa...
Grote kater voor onherkenbaar FC Utrecht: 'Het was slecht wat wij hebben getoond'
Na de 0-1 nederlaag tegen FC Emmen zijn de spelers van FC Utrecht hard voor zichzelf. Verdedige...
Pijnlijke nederlaag FC Utrecht tegen hekkensluiter FC Emmen
Een onherkenbaar FC Utrecht heeft in Stadion Galgenwaard een pijnlijke nederlaag geleden. Hekke...
Man met nepwapen aangehouden in Utrechts park
In het Utrechtse Majellapark is een man aangehouden met een nepwapen. "Hij is meegenomen naar h...
LIVEBLOG: FC Utrecht verliest in eigen huis van FC Emmen
FC Utrecht behaalde in de laatste zes wedstrijden maar liefst zestien punten. Sinds het debacle...
RIVM meldt 334 nieuwe coronabesmettingen in provincie Utrecht
In de provincie Utrecht zijn het afgelopen etmaal 334 nieuwe besmettingen geregistreerd bij het...
Gewonden bij ongeluk met scooter en auto in Kanaleneiland
In de Utrechtse wijk Kanaleneiland zijn vanmiddag twee personen op een scooter gewond geraakt b...
Sportscholen voeren actie voor heropening: 'Veiligheid staat voorop, maar ook het belang van lekker bewegen'
Honderden sportschoolhouders zijn van plan om vandaag sportlessen te geven in de buitenlucht. H...
Bewoners Amersfoortse woonvoorziening komen al jaar niet meer samen, hoop is gevestigd op nieuwe tuin
Een deel van de bewoners van de 'Otheense Kreek' in Amersfoort vormt een bijzondere groep. Ze w...
Beschonken automobilist botst tegen stoptrein op spoorwegovergang in Baarn
Een automobilist die op de Luitenant Generaal van Heutzlaan in Baarn een gesloten spoorwegoverg...
Jan-Jorch (19) jongste Tweede Kamer-kandidaat: 'Tijd voor meer frisse wind'
Met zijn 19 jaar zit hij ver onder de gemiddelde leeftijd van de huidige Tweede Kamerleden. Maa...
Café-eigenaar zet grafsteen op bekende Utrechtse voetgangersrotonde
"De voetgangersrotonde staat er nu eenmaal, maar kan het misschien wat aantrekkelijker voo...
Baarn kiest voor planten om 'lelijk' stroomhuisje te camoufleren
Op verzoek van ruim 400 Baarnaars wordt een stroomhuisje in het centrum van Baarn achter een st...
EDO wil bouw trainingscomplex FC Utrecht stoppen, maar die is al begonnen
Voetbalvereniging EDO wil dat de werkzaamheden aan het nieuwe trainingscomplex van FC Utrecht i...
Actie tegen sluiproute in Soest na doodrijden Katy: 'Nu is het nog een kat, straks een mens'
De 'racebaan' voor zijn bedrijf in Soest is Wybren Nauta al langer een doorn in het oog, de doo...
Marieke Lucas Rijneveld gaat speech van Amanda Gorman toch niet vertalen na ophef
De Utrechtse schrijver Marieke Lucas Rijneveld vertaalt toch niet de veelbesproken speech van A...
Mark van der Maarel tot 2023 bij FC Utrecht: 'Ik heb Ton de Kruyk nu in het vizier'
Ruim 300 wedstrijden speelde hij al voor FC Utrecht. En daar gaan er, mits hij fit blijft, nog ...
Politie onderzoekt vondst van mogelijk drugsafval in Kockengen
Langs de Bosdijk bij Kockengen is mogelijk drugsafval aangetroffen. De politie bevestigt de von...
Niet nek omdraaien maar vangen: dierenorganisaties in de bres voor overlast gevende hanen Zuilen
Dierenorganisaties springen in de bres voor de loslopende kippen en hanen in de Utrechtse wijk ...
Houtens zwembad schreeuwt om zwemles: 'Kinderen moeten straks naar de kant kunnen komen'
Het kan echt niet langer meer duren of er gebeuren ongelukken, zegt zwembad De Startsprong in H...
'Schietincident' in Nieuwegein, politie doet buurtonderzoek
Bewoners van de Ruiterstede in Nieuwegein werden afgelopen nacht opgeschrikt door een knal. Get...
Grote woonwinkels niet blij met winkelen op afspraak: 'Vrijblijvend kijken kan niet'
Natuurlijk, er is iets van blijdschap te bespeuren nu er weer gewinkeld mag worden. Maar er zij...
Sportscholen komen ook in verzet met buitenlessen: 'Bewegen beste medicijn tegen corona'
Naast horeca-eigenaren en marktkooplieden komen nu ook sportschoolhouders in verzet tegen de co...
80 jaar februaristaking Utrecht: 'Dat was wel iets anders dan met een fluitje naar het Malieveld'
Tachtig jaar geleden legden fabrieksarbeiders het werk neer uit protest tegen de jodenvervolgin...
Zes miljoen euro nodig voor herstel trambaan Uithoflijn
De gecombineerde tram- en busbaan in universiteitswijk De Uithof gaat deze zomer ingrijpend op ...
Willem Janssen verlengt contract en legt toekomst bij FC Utrecht vast
Aanvoerder Willem Janssen heeft zijn contract bij FC Utrecht met een jaar verlengd. Hij tekende...
