Zet Utrecht nu al een streep door 'Het Nieuwe Inzamelen'?

© RTV Utrecht / Marc van Rossum du Chattel
UTRECHT - De gemeente Utrecht heroverweegt net als Amsterdam of het gescheiden inzamelen van plastic, blik en drinkkartons wel zinvol is. Amsterdam stopt per 1 januari met het apart inzamelen, het blijkt meer milieuwinst op te leveren als het afval bij de afvalverwerker wordt gescheiden. Utrecht heeft die conclusie nog niet getrokken maar is wel bezig met een proef.
Het kwam een beetje als een verrassing, het besluit van de gemeente Amsterdam om plastic en blik niet meer gescheiden op te halen. Net als in Utrecht heeft de hoofdstad een coalitie waarin GroenLinks en D66 de boventoon voeren. Twee partijen die van milieubewust handelen een speerpunt hebben gemaakt. Juist van deze partijen zou je verwachten dat ze het apart inzamelen van afval eerder zouden willen uitbreiden dan willen inkrimpen.

BRONSCHEIDING EN NASCHEIDING

Het draait allemaal om de begrippen 'bronscheiding' en 'nascheiding'. Bij bronscheiding moeten de inwoners zelf al hun afval in aparte bakken gooien. Dat begint dus letterlijk thuis in de keuken en de achtertuin. Bij bronscheiding heb je diverse stromen aan afval vanuit de huishoudens. Dat betekent dat je het ophalen van afval gescheiden moet doen. Je hebt meerdere kliko's nodig, of ondergrondse containers. Maar daarnaast moeten er ook verschillende vrachtwagens door de wijk rijden om het gescheiden afval op te halen.
Bij nascheiding gebeurt dat niet. Het afval wordt gemengd opgehaald en naar een afvalverwerker gebracht. Die gooit het afval op een lopende band, waarna een machine het herbruikbare afval er uit haalt. Wat overblijft wordt verbrand. Het zorgt voor minder vrachtverkeer in de wijk en een efficiënter proces.
Amsterdam is al gestopt met het apart inzamelen van afval. Volgt Utrecht?
Amsterdam is al gestopt met het apart inzamelen van afval. Volgt Utrecht? © RTV Utrecht / Marc van Rossum du Chattel

MILIEUWINST

In Amsterdam zijn ze tot de conclusie gekomen dat nascheiding beter werkt dat bronscheiding. Wethouder Marieke van Doorninck is verantwoordelijk voor duurzaamheid: "Voor Amsterdammers die net gewend zijn aan het apart inzamelen van plastic roept dit misschien de vraag op waarom we de afgelopen jaren gescheiden hebben ingezameld," zegt de GroenLinks-bestuurder. "Maar juist doordat Amsterdam aan zowel bron- als nascheiding heeft gedaan, kunnen we nu op basis van de resultaten een weloverwogen keuze maken om vanaf 2021 plastic en drankkartons niet meer apart in te zamelen."
Uit onderzoek blijkt namelijk dat nascheiding meer milieuwinst oplevert. De gemeente Amsterdam zegt deze manier van afvalverwerking minder afhankelijk is van het gedrag van bewoners. Tussen het plastic en drankkartons zit namelijk ongeveer 20% tot 30% ander afval, en dat maakt het plastic nauwelijks herbruikbaar. In Utrecht is dat niet anders. Op de vraag hoe goed de Utrechter plastic en blik scheidt, krijgen we geen direct antwoord, de gegevens zouden niet beschikbaar zijn.
Alles bij elkaar levert dat de meeste milieuwinst op.
Marieke van Doornick (Wethouder Amsterdam (GroenLinks))
Woordvoerder Matthijs Keuning van de gemeente Utrecht laat weten dat in zijn algemeenheid de vervuiling met ander afval bij het plastic aanzienlijk is: "We weten alleen het percentage van alle gemeenten samen. Dit landelijk cijfer van alle gemeenten samen is 30 procent." In Amsterdam lag het percentage tussen de 20% en 30% en in die stad bleek dat percentage veel te veel hoog te zijn. Voor Utrecht zal de conclusie dus niet anders zijn, bronscheiding is niet efficiënt genoeg.

SORTEERPROEF

Maar de gemeente Utrecht is nog niet zo ver om het gescheiden inzamelen van plastic en blik nu al over boord te gooien, Keuning: "We doen op dit moment een proef met het nascheiden van plastic, blik en pak (PBP) uit het restafval. Hierbij haalt de afvalverwerker het PBP in de fabriek uit het restafval." Die proef loopt sinds december 2018, de eerste resultaten van de proef worden na de zomer verwacht. Dan gaat het college van B&W opnieuw kijken of bronscheiding wel zo'n succes is. Keuning: "Op basis van de resultaten van deze proef bekijken we waarschijnlijk nog dit jaar of we dit structureel kunnen gaan doen."
In Amsterdam hebben ze met nascheiden goede resultaten geboekt. Wethouder Van Doornick schrijft in een persbericht: "De kwaliteit van de machines waarmee afval wordt gescheiden is sterk verbeterd, waardoor machines méér plastic kunnen scheiden dan Amsterdammers zelf. Alles bij elkaar levert dat de meeste milieuwinst op."
Ik zou dan ook graag zien dat we in Utrecht ook op nascheiding overstappen.
Martijn van Dalen (Utrechtse VVD)
Utrecht zit midden in het proces om de afvalinzameling anders in te richten. Onder de noemer 'Het Nieuwe Inzamelen' verdwijnen de kliko's voor restafval, daarvoor in de plaats verschijnen er overal in de stad ondergrondse containers. Plastic, papier en GFT moet nu apart worden aangeboden met kliko's. Tegen het systeem is in diverse wijken veel verzet. Wellicht dat uit de proef blijkt dat bronscheiding ook in Utrecht niet de gewenste milieuwinst oplevert, en dat het hele systeem van Het Nieuwe Inzamelen weer op de schop zou moeten. Hoeveel het project van Het Nieuwe Inzamelen gekost heeft, wil de gemeente niet vertellen. Maar het is aannemelijk dat dit in de vele miljoenen loopt.
Eerder al besloot de gemeente om het pasjessysteem voor Het Nieuwe Inzamelen weer af te schaffen. Dat afschaffen kwam de gemeente op een extra kostenpost van 700.000 euro te staan.
Utrecht doet een proef met nascheiden van afval
Utrecht doet een proef met nascheiden van afval © RTV Utrecht / Marc van Rossum du Chattel

BRONSCHEIDING AFSCHAFFEN

De VVD in Utrecht laat na vragen van RTV Utrecht weten zo snel mogelijk te willen overstappen op nascheiding. Martijn van Dalen: "Als ik nu lees dat in Amsterdam nascheiding wordt toegepast en dat dat beter en goedkoper is, dan vraag ik mij af waarom dit niet in Utrecht kan. Ons als raadsleden is altijd voorgehouden dat voorscheiding goedkoper is." De VVD-er gaat binnenkort vragen stellen aan het Utrechtse college. "Ik zou dan ook graag zien dat we in Utrecht ook op nascheiding overstappen. Dat is gemakkelijker voor inwoners. Vanuit de VVD vind ik het belangrijk dat afval inzamelen en recyclen zo gemakkelijk mogelijk en zo goedkoop mogelijk voor inwoners is."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.