Horeca in spanning: hoe verder na 28 april en is de anderhalvemetereconomie realistisch?

Dit beeld lijkt voorlopig ver weg. Grote vraag is nu: wat is er straks wel mogelijk binnen de zogenoemde 'anderhalvemetereconomie'?
Dit beeld lijkt voorlopig ver weg. Grote vraag is nu: wat is er straks wel mogelijk binnen de zogenoemde 'anderhalvemetereconomie'? © RTV Utrecht
UTRECHT - De horeca kijkt gespannen uit naar de persconferentie van vanavond, waarin duidelijk wordt wat er moet gebeuren met de coronamaatregelen na 28 april. Wanneer kunnen restaurants en kroegen weer (langzaam) op gang komen en hoe moet dat met die 'anderhalvemetereconomie'?
De afgelopen dagen verschijnen filmpjes op internet waarin het idee van een anderhalvemetereconomie in de horeca op de hak wordt genomen. Zo kreeg actrice en horecaondernemer Nicolette van Dam de lachers op haar hand met een video waarin ze probeert vanaf anderhalve meter drankjes te serveren op het terras van haar brasserie in Amsterdam.
Het is bedoeld als grapje, maar het filmpje legt de vinger wel op de zere plek. Want hoe kun je - nog los van de vraag wat anderhalve meter afstand houden economisch voor een horecaondernemer betekent - horeca draaien zonder enige vorm van intimiteit, zonder een praatje of een hand op de schouder?

CLOSE MET ELKAAR

"Een gezellige avond is niet afhankelijk van de hoeveelheid mensen of hoe druk het is, maar het gaat wel om 'close' zijn met elkaar", zegt Utrechtse horecaondernemer Jos de Winter van café Dikke Dries. "Zeker in een café als het onze. Je zit met zijn allen aan de bar, kletst in een groepje, er staat muziek aan. Alles wat je aan contact hebt, is binnen een meter."
De Winter wil nog niet teveel vooruitlopen op de zaak, in afwachting van de persconferentie, maar laat wel weten met een werkgroep na te denken over hoe de Utrechtse horeca weer "aan de praat" te krijgen. "Er zijn best dingen mogelijk. Iemand bestelt bij de bar, je zet een blad met bier neer en de gast haalt het op. Maar kijk hoe snel je contact met elkaar hebt. Bij ons komen sommige groepjes al jaren met zijn vieren bij elkaar, dat zou nu dan niet meer kunnen. Of bekenden treffen elkaar in het café, maar die mogen dan niet bij elkaar gaan staan. En wie gaat daar dan op handhaven? Ik wil daar niet verantwoordelijk voor zijn."

BEDENKINGEN

Ook de Koninklijke Horeca Nederland (KHN) heeft al nagedacht over hoe zo'n anderhalvemetereconomie vorm moet krijgen en heeft daar vorige week protocollen voor ingediend. "We hebben er onze bedenkingen bij", zegt KHN-directeur Dirk Beljaarts. "In veel gevallen is het technisch niet eens haalbaar. Denk aan een klein café waar je normaal gesproken met twintig personen een leuke avond hebt, en waarvan je er nu nog drie overhoudt. Dat gaat dan nog, maar zodra één persoon naar het toilet moet en zo'n smalle sluis door moet, moeten de andere twee buiten wachten tot er weer ruimte is? Want over zulke maatregelen heb je het dan."
Voor sommige ondernemers is het goedkoper om de zaak te sluiten en het personeel naar het UWV te sturen dan de zaak op 30 procent van de omzet draaiende te houden
Dirk Beljaarts, algemeen directeur KHN
Naast zulke technische overwegingen, is het voor veel horecaondernemers financieel ook niet aantrekkelijk om open te gaan in zo'n anderhalvemetereconomie. Denk aan eetcafés die hun tafels dicht op elkaar hebben staan en winst draaien door tafels meerdere keren op één avond te verkopen of overvolle discotheken.
"Het is voor bijna niemand economisch rendabel", zegt Beljaarts. "Als je 30 procent omzet draait, terwijl huur en vaste lasten voor 100 procent doorlopen, ben je hard bezig om verlies te draaien. Voor veel zaken betekent open blijven dat de spaarpot van de ondernemer leeg gaat. Dat maakt dat het voor sommige ondernemers goedkoper uitpakt om de zaak te sluiten en het personeel naar het UWV te sturen. Daarom zeggen wij: opstarten graag, maar zorg dat je de rekening niet bij de ondernemer legt."

NIET GEZOND

De Nederlandsche Bank-directeur Klaas Knot haalde de woede van veel horecaliefhebbers op de hals door in talkshow Op1 te stellen dat "binnen de anderhalvemetereconomie misschien wel de helft van de huidige horecabedrijven in de kern niet gezond zijn". "Misschien moeten er andere faciliteiten gefinancierd worden: omscholing en het opstarten van een ander bedrijf, in plaats van maar blijven subsidiëren", aldus Knot.
"Zeer pijnlijk, als iemand zo over een hele branche praat", vindt horecaondernemer De Winter. Ook KHN-directeur Beljaarts is niet te spreken over de uitlatingen van Knot. "Het laat zien dat hij ver afstaat van de werkelijkheid zoals hij door horecaondernemers beleefd wordt. Ik ga meneer Knot hier ook een brief over sturen, want zijn reactie heeft me zeer verbaasd."
Volgens Beljaarts valt de coronacrisis niet onder een ondernemersrisico. "Door het ingrijpen van de overheid zijn alle opbrengsten van de ene op de andere dag stilgevallen. Natuurlijk moeten horecaondernemers een buffer hebben en een dip kunnen opvangen, maar van de ene op de andere dag van 100 naar 0 procent omzet, en dat wekenlang, dat zijn geen normale omstandigheden. Het is beschamend voor iemand in die positie om de hele sector zo weg te zetten."

FAILLISSEMENTSGOLF

In de tussentijd proberen veel horecaondernemers met andere initiatieven voorlopig het hoofd boven water te houden. Zo is KHN de website www.helpdehoreca.nl gestart, waar mensen een waardebon kunnen kopen bij een horecagelegenheid. Cafés, restaurants en lunchrooms ontvangen daardoor nu toch nog inkomsten om hun vaste kosten te kunnen betalen. De waardebon kan verzilverd worden zodra de horeca weer opent. In Utrecht doen 150 horecazaken mee aan helpdehoreca.nl.
Toch zou het volgens Beljaarts zomaar kunnen dat veel horecabedrijven in de nasleep van de coronacrisis alsnog failliet gaan. "In de horeca spreek je van zogenaamde 'bederfelijke omzet'. Een winkel heeft een voorraad: de laptop die je nu niet verkoopt, verkoop je wellicht in december weer. Voor de horeca is dat anders: het terras zit bij lekker weer niet twee keer vol. Die omzet is dus weg. Ik ben bang dat als overheid en gemeenten niet op tijd ingrijpen, er in het najaar of volgend jaar alsnog een faillissementsgolf volgt."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.