Coronacrisis heeft weerslag op psychiatrische zorg, helft patiënten ontevreden

De ontwikkelingen die de psychische zorg meemaakt door het coronavirus, hebben grote invloed op de tevredenheid van patiënten. Ook over de aangepaste hulp die wordt geboden, zijn de cliënten ontevreden. Ze missen het face-to-face contact met hun hulpverleners.

Eind april startten de twee organisaties een onderzoek naar de gevolgen van de coronacrisis en de maatregelen die worden genomen voor mensen die al vóór de crisis hulp ontvingen. Er blijkt veel te zijn veranderd, vertelt Hans Kroon, programmahoofd Zorg & Participatie bij het Trimbos-instituut. "In het begin van de crisis is dat niet zo verwonderlijk", vertelt Kroon. "Door de lockdown werden sommige hulpverleners huiverig om op bezoek te gaan."

De richtlijnen veranderden begin april, en dat is volgens Kroon het moment om de oude werkwijze weer langzaam op te pakken. Maar verandering is nog niet terug te zien in de cijfers, legt Kroon uit. Bezoekers krijgen nog nauwelijks bezoek. Kroon: "Overleg, zoek een vorm van behandeling die bij de patiënt past. Aan de helft van de mensen is niet gevraagd: hoe wil jij je hulp hebben? Wil je beeldbellen? Wil je dat een hulpverlener langskomt? Mensen krijgen nu hulp op de manier die de hulpverlener uitkomt en daar zijn ze ontevreden over."

Het verbaast Kroon dat het overleg er niet is geweest tussen hulpverlener en patiënt. "Ik had verwacht dat, omdat het zo'n spannende tijd is, het overleg normaal zou zijn", vertelt hij. "En ik had ook verwacht dat er gaandeweg al meer face-to-face contact zou zijn geweest."

Wat ook uit het onderzoek naar boven kwam, is dat een groep meer psychologische klachten heeft dan twee maanden geleden. Normaal gesproken leven deze mensen vrij geïsoleerd, legt Kroon uit. Ze hebben vaak wel iets van vrijwilligerswerk of gaan naar den dagbesteding, maar dat valt nu weg. In het algemeen zijn deze mensen heel eenzaam. "We dachten dat de lockdown dan ook niet veel uit zou maken maar we horen toch andere berichten. Men heeft meer last van klachten dan twee maanden geleden."

"Sommigen voelen zich als een vis in het water met deze maatregelen", gaat Kroon verder. "Maar een grote groep begint somber te worden. Ze maken zich druk; hoe gaat het met Nederland? Hoe gaat het verder met mij? Ze missen contact met relaties en worden overweldigd door het nieuws over corona. Dat leidt tot angst, stress en meer somberheid."

WAT TE DOEN?
Er moet meer overleg plaatsvinden met de mensen die hulp krijgen, besluit Kroon. Hij vermoedt dat uit dat overleg komt dat patiënten hun hulpverlener in het echt willen zien. En om sombere gedachten tegen te gaan, moet er aandacht besteed worden aan de dagbesteding van psychiatrische patiënten. "Mensen ervaren veel problemen met hoe ze de dag door komen met het wegvallen van normale dagtaken. Het is belangrijk dat daarin perspectieven worden gevonden waardoor mensen minder de somberheid in gaan."

"Dit onderzoek is geen grote aanval op de hulpverlening", besluit Kroon zijn verhaal. "Hulpverleners doen echt hun uiterste best en dat het nu niet lukt, is geen schande. Het is voor iedereen moeilijk en het zal nog een tijdje flink wennen zijn. Dat vinden de patiënten die we hebben ondervraagd ook. Het belangrijkste is dat we nu volgende stappen gaan zetten om elkaar weer wat meer te treffen."

Het ggz-panel van MIND betreft zowel mensen die gebruik maken van basis ggz als mensen die specialistische ggz ontvangen. Beide groepen geven aan dat zij meer psychische klachten ervaren: veertig procent van het Panel Psychisch Gezien en 65 procent van het ggz-panel MIND. Dit is een toename ten opzichte van het onderzoek dat MIND al in maart onder haar panel hield: toen gaf de helft aan meer klachten te ervaren.