Basisscholen die de wet overtreden, het gebeurt in meer gemeentes

Na Utrecht is Amersfoort de grootste gemeente in de provincie. Woordvoerder Manolito Buth erkent dat dit probleem ook in Amersfoort speelt. "Maar in de praktijk is het in Amersfoort geen groot probleem, omdat bijna elk kind naar de school kan die de ouders voor ogen hebben," zo beweert hij. "Slechts enkele basisscholen kunnen niet alle aangemelde kinderen toelaten."

Wethouder Klein van Utrecht zei gister dat ze de praktijk van voorinschrijving onacceptabel vindt, en heeft de schoolbesturen indringend opgeroepen er komend schooljaar al een einde aan te maken. Ook in Amersfoort gaat zo'n oproep richting de schoolbesturen. Buth: "We zullen de Amersfoortse schoolbesturen vragen hun aanmeldprocedures nog eens kritisch tegen het licht te houden. Want al komt het hier weinig voor, alle kinderen moeten even veel kans hebben om ingeschreven te worden op de school van hun ouders' eerste keuze."

Op sommige scholen in Utrecht worden kinderen al in hun eerste levensjaar ingeschreven bij een basisschool. Zodra ze 3 jaar oud zijn schuiven ze met voorrang door naar de inschrijflijst. Dit is wettelijk verboden, maar komt in Utrecht veelvuldig voor, zo blijkt uit het onderzoek van de gemeente.

Ook wethouder Chantal Broekhuis van de gemeente Utrechtse Heuvelrug herkent die praktijk in het basisonderwijs. Enkele basisscholen hanteren daardoor een ongewenste wachtlijst. Broekhuis: "Ouders die naar onze gemeente verhuizen en een passende school voor hun kinderen zoeken, worden geconfronteerd met deze wachtlijsten en benaderen de gemeente." Ook de wethouder in Utrechtse Heuvelrug wil van deze praktijk af, ze was al in gesprek met de schoolbesturen, met name in Driebergen-Rijsenburg. De wethouder: "Door de coronacrisis heeft dit overleg nog geen vervolg gekregen. De uitkomsten van het onderzoek in de gemeente Utrecht nemen we in een vervolgoverleg met de scholen mee.

Belangenvereniging Ouders & Onderwijs mengt zich ook in het debat. De vereniging vindt de manier van inschrijven zoals die in Utrecht gebeurt 'niet eerlijk'. Lobke Vlaming: "Wij vinden dat scholen zich aan de wet moeten houden."

Ouders & Onderwijs is een landelijke organisatie die zich inzet voor de belangen van ouders met schoolgaande kinderen. Vlaming: "We moeten wat aan deze praktijk doen." De organisatie weet niet of dit probleem ook in andere delen van de provincie of het land spelen. "Wellicht dat dit ook op andere plekken speelt waar vraag en aanbod niet met elkaar matchen." Mocht dat zo zijn, dan hoort Ouders & Onderwijs dat graag.

De Utrechtse schoolbesturen pareerden gister de kritiek door te stellen dat het probleem door de gemeente veroorzaakt wordt, er zijn te weinig klaslokalen om alle kinderen die zich aanmelden les te geven. Dat wordt bevestigd door Maarten Woolthuis, vader van schoolgaande kinderen: "De scholen hebben ook een punt, want de gemeente sluit al jaren scholen in onze buurt, Oog in Al en Lombok. De druk op de overgebleven scholen neemt toe en de ouders in deze buurt zijn echt bang dat er door het gebrek aan plekken hun kind niet geplaatst kan worden." Woolthuis stoort zich aan het huisvestingsbeleid van de gemeente, er komen noodlokalen voor zijn deur.

Andere gemeentes zeggen zich niet te herkennen in de problematiek. "In Woerden speelt dit niet in het openbaar onderwijs," zegt gemeentewoordvoerder Gérold Borsboom. "En we hebben ook geen signalen dat dit in het Katholiek of Protestants-christelijk onderwijs speelt." Wat een rol speelt volgens Borsboom is dat er voor het openbaar onderwijs in Woerden geen wachtlijsten bestaan.

Ook in Baarn speelt het probleem niet, vermoedt de gemeente, er komen nooit meldingen over binnen. Wethouder Hugo Prakke: "Waarschijnlijk is er geen sprake van voorinschrijving, maar we weten het niet zeker omdat we er geen onderzoek naar hebben gedaan." Volgens de wethouder zijn er in zijn gemeente nauwelijks wachtlijsten. En ook het dubbel inschrijven komt niet of nauwelijks voor. Prakke: "Naar aanleiding van het Utrechtse onderzoek gaan we wel met de scholen bespreken of het een issue is."