Ook na zomervakantie ligt de nadruk op thuiscolleges: 'Studenten én docenten balen ervan'

In het nieuwe studiejaar zijn er weer meer onderwijsactiviteiten op hogescholen en universiteiten. Sinds 15 juni was dit al het geval voor praktijkonderwijs, toetsing en begeleiding van kwetsbare studenten, maar na de zomervakantie mogen er ook andere onderwijsactiviteiten plaatsvinden op locatie. Lessen en colleges worden gespreid over de week en de dag, zodat studenten gespreid kunnen reizen van en naar de instelling. Er moet 1,5 meter afstand worden gehouden tussen studenten onderling en tussen studenten en onderwijspersoneel.

De Universiteit Utrecht probeert binnen de regels maximaal les te geven op locatie. "Dat wil zeggen dat we alle capaciteit willen benutten", vertelt woordvoerder Maarten Post. "We hebben een berekening gemaakt en dat houdt in dat we straks op gemiddeld 25 procent van de capaciteit zitten. Dat betekent dus dat er een fors deel online moet gebeuren."

Maar de universiteit zal vanwege de maatregelen ook op andere tijdstippen gaan lesgeven, vanwege de spreiding van tijd en mensen. Voorheen lag de focus op overdag, straks wordt het tijdslot tussen 17.00 en 19.00 uur intensiever benut. "Maar we hebben ook gekeken naar wat er sowieso op locatie moet gebeuren. Dat zijn bijvoorbeeld de practica waarbij je het laboratorium nodig hebt. Maar ook de co-schappen. Die kunnen niet online", aldus Post.

Het online lesgeven was in maart snel geregeld op de Hogeschool Utrecht. Een goede oplossing, tijdelijk dan. Want zowel studenten als docenten missen de fysieke colleges, zegt Jos Steehouder, woordvoerder van de Hogeschool Utrecht. "Onderwijs is niet alleen kennisoverdracht, maar ook verdieping, discussie, verbinding en je laten inspireren. Daarvoor heb je ontmoeting nodig."

De hogescholen in de provincie Utrecht en de Universiteit Utrecht zitten gebakken aan een maximumbezetting van 25 procent van de gebouwen om de anderhalve meter in acht te kunnen nemen. Binnen de 25 procent bezetting probeert de Hogeschool Utrecht het zo te organiseren dat zoveel mogelijk studenten wekelijks op het Science Park zijn.

Eerstejaars en studenten met praktijkvakken, bijvoorbeeld op paramedische en laboratoria-opleidingen, krijgen voorrang. "Voor de eerstejaars is het erg belangrijk dat ze de verbinding krijgen met de hogeschool. Zij beleven in onze ogen echt een gemankeerde start en hebben ook al een moeilijk laatste schooljaar achter de rug. Maar ook voor ouderejaars doen we vanzelfsprekend ons uiterse best om hen geregeld te kunnen ontvangen. Daarin moeten we steeds weer afwegingen maken."

Ook de Universiteit Utrecht en Marnix Academie geven in het nieuwe collegejaar de eerstejaars studenten voorrang. "Voor hen geldt dat we ze zo veel mogelijk naar het gebouw proberen te halen", vertelt Van Til. "Zo'n start op een nieuwe opleiding is normaal gesproken ook best heftig. Dus je moet ze extra aandacht geven."

Op de universiteit proberen ze eerstejaars studenten ook zo veel mogelijk naar de campus te laten komen. Daarnaast kan het zo zijn dat bepaalde lessen dubbel worden gegeven. Andere vakken die deze docent geeft, worden dan bijvoorbeeld uitgesteld.

De Marnix Academie in Utrecht telt ongeveer 1500 pabo-studenten, die in tegenstelling tot de studenten van de universiteit minder afhankelijk zijn van fysiek onderwijs. Een meerderheid van de lessen zal daar vanaf september dus online plaatsvinden. "Bij elke collegezaal hebben we gekeken hoeveel studenten erin kunnen en op basis daarvan houden we straks 20 procent van de maximale capaciteit over", legt Jeroen van Til van de Marnix Academie uit. Effectief betekent dat ongeveer de helft van de leerlingen in een klaslokaal aanwezig kan zijn.

Toch zijn er vakken die docenten van de Marnix Academie niet online kunnen of willen geven. "Denk bijvoorbeeld aan bewegingsonderwijs en het vak drama. Die moeten echt hier plaatsvinden. Studiecoaching is bij ons ook heel belangrijk: we gaan dan in kleine groepjes met studenten in gesprek. Toen we niet in het gebouw mochten zijn, hebben we dat online gedaan. Je behaalt dan toch niet dezelfde resultaten. Je hebt namelijk soms heel persoonlijke gesprekken waarbij het belangrijk is dat studenten op elkaar kunnen reageren."

Sinds 1 juni is Nyenrode Business Universiteit de onderwijsactiviteiten in het gebouw weer aan het opstarten, daarvoor was alles online. Afgelopen maand hebben verschillende deelnemersgroepen voor het eerst weer een fysiek college gevolgd. "Dit gebeurt uiteraard met inachtneming van de richtlijnen van het RIVM, zodat er voor iedereen een veilige leer- en werkomgeving is." Deelnemers moeten zich op de locaties in Breukelen en Amsterdam aanmelden en er is een gezondheidscheck. Tentamens worden in ieder geval tot 30 september online afgenomen. Buitenlandreizen zijn tot nader order uitgesteld.