Jarige supermarkt maakt geschiedenisboek over Houten: 'Weinig historisch besef bij inwoners'

In zijn Albert Heijn op het Plein in het centrum van Houten is een geschiedenisboek te krijgen. Klanten krijgen bij elke 10 euro die ze besteden een zakje stickers met daarop historische plaatjes, die ze in het boek kunnen plakken.

De supermarktondernemer vindt het belangrijk om het historisch besef van zijn dorpsgenoten te vergroten. "Er wonen hier tegenwoordig zo veel mensen (zo'n 50.000, red.). En zij weten amper iets over de geschiedenis van Houten. Dan is dit een mooi geschiedenisboek voor ze."

Martijn heeft het boek ook laten maken in het kader van het 85-jarig bestaan van zijn supermarkt. Want niet alleen het dorp, maar ook de winkel heeft een rijke en lange historie. De supermarkt, vroeger nog een echte kruidenierswinkel, zit al drie generaties lang in de familie.

"Kijk", zegt Martijn terwijl hij naar een raampje boven zijn supermarkt wijst. "In die kamer ben ik geboren. Mijn opa is in 1935 begonnen en mijn ouders hebben het overgenomen."

Het was toen nog een bakkerij, vertelt mevrouw Steenman, de moeder van Martijn. Ze is inmiddels gepensioneerd. In de jaren 30 had Houten nog maar een paar honderd inwoners. Bovendien waren er concurrerende bakkers. "De katholieken gingen naar Steenman en de protestanten gingen naar Van Leeuwen. Later, toen wij het overnamen, hebben we er een kruidenierswinkel van gemaakt. Toen bleef de verzuiling gewoon bestaan."

Anno 2020 werken twee dochters van Martijn in de Albert Heijn, de vierde generatie dus. Of zij de winkel ooit overnemen, weet hij nog niet. "Ik ga ze niet pushen, ik zie wel of ze die ambitie hebben."

Moeder Steenman heeft het vak enorm zien veranderen. Vroeger deed ze alles zelf: vakken vullen, lege flessen opruimen, suiker afwegen. Tegenwoordig kunnen klanten zonder enige vorm van menselijk contact door supermarkten lopen. "Maar volgens m'n zoon blijven kassières gewoon bestaan."

"Dat klopt", zegt hij. "Een supermarkt heeft een belangrijke sociale functie. En een kassière is een heel belangrijk punt in de supermarkt. Bij mijn 100-jarig jubileum heb ik nog steeds kassières zitten hoor!"

Supermarktondernemer Martijn kreeg bij het maken van het boek veel hulp van Otto Wttewaall. Hij is gepensioneerd historicus en heeft veel kennis van Houten. "Het dorp zag er vroeger heel anders uit dan nu. Alleen rondom het Plein stonden een paar huizen, winkels en bedrijfjes. Langs de wegen naar dat plein stonden ook wat woningen, maar dat was het dan wel."

Toch was er volgens Wttewaall ook in de beginjaren van de vorige eeuw voldoende klandizie voor de kruidenierswinkels. "Want boeren in de omgeving gingen ook winkelen in Houten."

Het geschiedenisboek dat hij maakte, vertelt ook wat de Tweede Wereldoorlog deed met het Plein. Voor 1940 stond daar een gemeentehuis en een grote school. Maar in de oorlog werd de school gebombardeerd. Twaalf Duitse soldaten kwamen om het leven, net als enkele inwoners van Houten. "Na de oorlog zijn de school en de supermarkt weggehaald", vertelt Wttewaall.

Naast Houten wordt in het geschiedenisboek ook verteld over de dorpen Schalkwijk, Tull en 't Waal en 't Goy, die bij de gemeente horen. Burgemeester Gilbert Isabella heeft afgelopen weekend het eerste exemplaar van het plakboek in ontvangst genomen.