Advies: waterpeil verhogen tegen bodemverzakking, maatregel ligt gevoelig bij boeren

© RTV Utrecht / Peter Knieriem
WOERDEN/KAMERIK - Het waterpeil in veenweidegebieden rond Kamerik en Woerden moet omhoog om zo bodemverzakkingen te voorkomen en het milieu te helpen. Met dat advies komt de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (RLI) vandaag.
Bodemverzakkingen zorgen al jaren voor problemen met verzakkende straten. Maar het waterpeil verhogen ligt gevoelig bij boeren in het gebied. "We moeten met z'n allen ook eten. Wij máken dat eten. Vervolgens wordt wel erg makkelijk gezegd: 'Oh, dat importeren we dan wel'", vindt boer Jaco de Groot uit Kamerik.
Boeren maken zich zorgen over verhogen grondwaterpeil

Veenoxidatie

In het rapport van de RLI staat dat de bodemdaling komt omdat het grondwaterpeil wordt verlaagd om intensief landbouwgebruik mogelijk te maken. Dat verlaagde waterpeil leidt tot veenoxidatie, met bodemdaling als gevolg.
Niet alleen heeft bodemdaling nadelige effecten voor natuur- en waterkwaliteit en zorgt het voor oplopende kosten voor waterbeheer, het heeft ook een negatief effect op klimaatverandering. "Bij de oxidatie van veen komt CO2 vrij", schrijft de RLI in het rapport.

Veenweidegrond

Arend van Woerden is programmamanager bodemdaling van de gemeente Woerden. In deze gemeente zijn pittoreske dorpjes als Kamerik en Kanis gebouwd op veenweidegrond. "In Kanis heeft het waterschap al een hoogwatervoorziening geregeld, daar is het waterpeil dus al hoger dan in het landelijke gebied", vertelt hij.
"Maar als je het peil tussen stad en land blijft verhogen, moet je gaan werken met dijken en dammen en wordt het hele watersysteem veel complexer. Doe je dat niet, gaat het waterpeil in het dorp omlaag en dan krijg je problemen met houtenpaalfunderingen die gaan rotten en de weg gaat sneller verzakken."

Geen geliefde maatregel

De oplossing: waterpeilverhoging. Maar dat is geen geliefde maatregel bij boeren, weet ook Van Woerden. "Onze boeren gaan dat wel voelen. En we moeten met z'n allen ervoor gaan zorgen dat die gebieden in transitie vitaal blijven."
Volgens de RLI kan de stijging van het grondwaterpeil inderdaad "ingrijpende gevolgen" hebben voor boeren. "Die leidt immers tot 'vernatting' van hun percelen", schrijft de raad. "Meestal zullen zij hun bedrijfsvoering daarop moeten aanpassen, bijvoorbeeld door extensivering daarvan, met minder vee per hectare. Zij moeten daarbij door de overheid worden ondersteund, financieel en met kennis."

Eenzijdig plan

Een van de boeren uit zo'n gebied is Jaco de Groot. Hij is biologisch melkveehouder met grond op klei, veen en zand en heeft ook een boerderijwinkel met kaas. Ook heeft hij een zorgboerderij en vakantie-appartementen en is hij bezig met het oprichten van een peuterspeelzaal.
De Groot zegt te streven naar een gebied waarin je kan wonen en werken én waarin je boerenbedrijven hebt. "Ik wil maatschappelijke veiligheid, voedsel, waterberging en natuurbeheer combineren met wonen en mensen. Dit is een te eenzijdig plan."

Methaan

Volgens de boer worden er in het rapport van de RLI twee problemen door elkaar gehaald. Het verhogen van het waterpeil helpt namelijk niet bij het voorkomen van schade door verzakkende grond, zegt hij. "Als je huizen op veengrond bouwt, zullen die altijd gaan zakken. Het waterpeil verhogen helpt dan niet. Er zit bovendien een grens aan, anders komt het huis onder water te staan."
Het waterpeil verhogen om oxidatie (uitdroging en dus inzakking) van veen te voorkomen en daarmee de uitstoot van CO2 tegen te gaan, zoals de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur wil, helpt volgens hem wel. "Maar," zegt hij, "dan krijg je methaan en dat is nog veel erger."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.