Sanering van Nedereindse Plas wordt doorgeschoven naar de toekomst

© RTV Utrecht / Marc van Rossum du Chattel
UTRECHT - Een ruime meerderheid van de Utrechtse raad ziet niets in een serieuze sanering van de Nedereindse Plas. De raad steunt het plan van het college om te stoppen met het afdekken van de voormalige vuilstort en alleen nog de vervuiling te monitoren. Pas als blijkt dat het water in de plas ernstig vervuild raakt wordt een sanering alsnog overwogen. Alleen de Partij voor de Dieren is faliekant tegen dit plan.
Door het staken van de sanering blijft er negen miljoen euro over. De partijen buitelen over elkaar heen om dat geld aan iets anders te besteden. Al wil een meerderheid nog een paar jaar wachten voordat dit geld wordt ingezet.

Tikkende tijdbom

De Nedereindse Plas is ontstaan in de jaren dertig van de vorige eeuw als zandwinning voor de aanleg van onder meer de snelweg A2. In de jaren 70 en 80 werd de plas ingezet als vuilstort. De helft van de plas is volgestort. Daarboven op is nog extra afval gestort, dat zijn de heuvels die nu in gebruik zijn als wielerbaan en skipiste. Eind jaren 80 ontstond het plan om een recreatiegebied te maken van de plas. Het gebied werd ontwikkeld, met naast de skipiste, een waterskibaan en zwemstrandjes. Maar nog voor de opening bleek dat zwemmen in de plas levensgevaarlijk is. Het werd op stel en sprong verboden.
Toen de plas nog in gebruik was als vuilstort is er namelijk heel veel illegaal afval in het water terecht gekomen. De plas was in heel Nederland bekend als plek waar alles tegen betaling gestort kon worden, wat elders geweigerd werd. Justitieel onderzoek heeft dat later aangetoond, maar er kan niet achterhaald worden wat er precies gestort is. Een administratie van de illegale stortingen werd niet bijgehouden. Vast staat dat er licht radioactief afval, lasplasma en vaten met onbekende chemische inhoud in het water terecht zijn gekomen. De kans bestaat dat een vat met onbekende inhoud knapt en het chemisch afval in het water van de plas terecht komt. Daarom werd besloten om de vuilnisbelt te isoleren van de plas door onder water een ondoordringbare laag aan te brengen op de bodem. Dat zou in twee delen gebeuren, eerst de west-plas en later de oost-plas.
De Nedereindse Plas
De Nedereindse Plas © RTV Utrecht / Marc van Rossum du Chattel

Mislukkingen

Het saneren van de west-plas werd een langlopend drama. Ondanks tegenwerpingen van diverse deskundigen werd er eerst geprobeerd om het onderwater-talud af te dekken met een soort klei, maar die klei bleef niet liggen en zakte naar het midden van de plas. Toen werd voorgesteld om het talud af te dekken met folie. Diverse deskundigen zeiden destijds tegen RTV Utrecht dat dit niet zou gaan werken omdat het folie zou gaan drijven. Toen het folie werd aangebracht bleken de criticasters gelijk te krijgen. Vervolgens werden er ventielen in het folie aangebracht.
De mislukkingen in de sanering van de west-plas worden door wethouder Linda Voortman (GroenLinks) nu aangedragen om de oost-plas ongemoeid te laten. Een uitgebreid monitoringsysteem moet voldoende zijn. Elders in het land zijn vergelijkbare plassen deels gedempt om problemen te voorkomen, maar die optie bleek in Utrecht te duur. Ook het isoleren kost te veel geld. En daarom stelt de gemeente voor om te stoppen met actief saneren.
De Partij voor de Dieren vindt dat onbegrijpelijk. Anne Sasbrink: "Wij begrijpen er niets van dat deze optie wordt gekozen. Daarmee worden eerdere afspraken over de sanering terzijde geschoven." De partij maakt zich zorgen dat vaten in de belt gaan knappen en zo onherstelbare schade zullen toebrengen aan mens en milieu. Sasbrink: "Dit is niets doen! Het is een tijdbom die er ligt."

GroenLinks

Coalitiepartij GroenLinks steunt het college. Raadslid Rachel Heijne laat duidelijk blijken dat de 10 miljoen euro die het afdekken kost wat haar betreft zonde van het geld is, de partij zet dat geld liever ergens anders in. Heijne: "De risico's zijn heel klein, dat is ons geen 10 miljoen euro waard." Al houdt ze en slag om de arm; de eerste paar jaar moet het geld beschikbaar blijven, voor het geval sanering alsnog nodig blijkt. Als de vaten met chemische afval over vijf of tien jaar knappen, dan moet er opnieuw naar geld gezocht gaan worden.
Rik van der Graaf, fractiemedewerker van de ChristenUnie gaat nog een stap verder. Hij pleit er voor om waterrecreatie op de plas weer mogelijk te maken. In het verleden hebben diverse deskundigen aangegeven dat het niet bekend is wanneer een vat met zwaar chemisch afval eventueel zou kunnen knappen. Een waterrecreant kan dus op een onverwacht moment met deze substantie in aanraking komen. De ChristenUnie vertrouwt op de rapporten over de monitoring. Bülent Isik van de PvdA pleit er voor om die rapporten eens per jaar openbaar te maken.

Bruisende plas

Door te kiezen voor monitoring in plaats van actieve sanering blijft er dus zo'n 9 miljoen euro over. De partijen willen dat geld een aantal jaren apart zetten, maar tussen de regels door hoor je al allerlei wensen om het geld in te zetten. Zo wil Student en Starter het geld gebruiken om het gebied bruisender te maken.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.