Winkelleegstand blijft voortdurende strijd, corona helpt niet mee

VIJFHEERENLANDEN - De binnenstad van Leerdam kampt met winkelleegstand. Er staan al lange tijd meerdere panden leeg en daar komt maar niets voor terug. Het is een probleem waar veel meer - vooral middelgrote gemeenten - tegenaan lopen. De coronacrisis maakt het niet makkelijker.
In de binnenstad van Leerdam staan veel panden leeg.
In de binnenstad van Leerdam staan veel panden leeg. © RTV Utrecht
Vooral in de centra van die middelgrote gemeenten staat veel leeg. De kleinere buurtcentra redden zich wel: daar komen mensen immers voor hun dagelijkse boodschappen. Ook grote steden trekken - afgezien van corona - makkelijker publiek, vanwege de 'totaalbeleving' met horeca en cultuur.
"De centra die ertussenin zitten vallen een beetje tussen wal en schip", legt centrumexpert Tycho Wissink uit. Voor die gebieden is de uitdaging groter om publiek te trekken. "Zij hebben bovendien veel last van het feit dat mensen steeds meer online aankopen doen. Dat effect wordt door corona alleen maar groter."
Het is een continue zoektocht om winkelleegstand tegen te gaan.
Frank Bartels, woordvoerder gemeente Veenendaal
Gemeenten hebben in de loop der jaren van alles geprobeerd om de leegstand tegen te gaan. Zo zet Veenendaal in op het aantrekkelijker maken van het centrum. Eerder werd daarom bijvoorbeeld de oude gracht hersteld. Startende ondernemers krijgen tegenwoordig bovendien hulp van een coach.
Waarom staan er vaak winkels leeg in middelgrote centra? Centrumexpert Tycho Wissink legt het uit.

Winkelambassadeur en gratis parkeren

"Het is een continue zoektocht", zegt woordvoerder Frank Bartels van de gemeente Veenendaal over het tegengaan van winkelleegstand. "We hebben regelmatig discussie over de vraag: hoe kunnen we ondernemers in de aanloopstraten verleiden om naar de binnenstad te gaan?"
Woerden stelde daarom een paar jaar terug een winkelambassadeur aan, die zich fulltime bezighoudt met het vullen van winkelpanden. Dat lijkt te werken. Het leegstandspercentage ligt daar nu rond de 5%, onder het landelijke gemiddelde van 6.
In de binnenstad van IJsselstein kun je sinds dit jaar de eerste twee uur gratis parkeren. Verder mogen de winkels tegenwoordig ook op zondag open en worden leegstaande winkelpanden gedeeltelijk omgebouwd tot woningen.
Veel mensen doen hun boodschappen en kopen daarna nog iets anders in een andere winkel.
Tycho Wissink, centrumexpert
"De aanpak is tot op heden redelijk succesvol gebleken", laat de gemeente in een reactie weten, "in die zin dat het aantal leegstaande panden niet substantieel is toegenomen de afgelopen jaren." De gemeente geeft aan dat de winkelleegstand om een blijvende aanpak vraagt.

Compacter centrum

Leerdam is op dit moment bezig met het opstellen van een centrumvisie. In een adviesrapport noemt centrumexpert Tycho Wissink een mogelijke oplossing voor de leegstand in de Leerdamse binnenstad: het inkrimpen van het centrum.
Gemeenten hebben de afgelopen jaren van alles geprobeerd om winkelleegstand tegen te gaan.
Dat houdt in dat het centrum compacter wordt. Wissink legt uit: "Het betekent dat je alle publieksfuncties concentreert, dus winkels, maar ook bijvoorbeeld de bibliotheek of de huisartsenpost. Alles waar maar publiek op afkomt zet je bij elkaar." Het idee: bezoekersstromen bundelen.

Impulsaankopen

Winkels met niet-dagelijks aanbod zoals kleding, moeten het namelijk hebben van passanten en zogenoemde impulsaankopen. Vandaar dat een supermarkt in het centrum ook soelaas biedt; het is een publiekstrekker. "Veel mensen doen hun boodschappen en kopen daarna nog iets in een andere winkel", aldus Wissink.
Hij verwacht door corona de komende tijd nog meer leegstand, in middelgrote gemeenten én in grote steden. Vanwege het virus doen steeds meer mensen namelijk online aankopen. "Dat heeft direct effect op de bestedingen in fysieke winkels", zegt hij.

Onzekerheid door corona

Hij roept gemeenten dan ook op in actie te komen. Wissink: "Corona zorgt voor veel onzekerheid onder ondernemers. De overheid kan duidelijkheid scheppen door te zeggen: dit zijn onze plannen voor het centrum de komende jaren. Daar kunnen ondernemers zich dan aan vasthouden."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.