Ambtenaren hielden urgente brieven over tramproblemen weg bij gedeputeerde

Dat verklaarde de provinciebestuurder vandaag in een spoeddebat met Provinciale Staten. Politieke partijen werden deze maand onaangenaam verrast door de nieuwe problemen met de tramlijn en zien veel overeenkomsten met de miljoenenproblematiek van het Uithoflijn-project. Ze willen weten of de provincie het project van die andere tramlijn nog wel onder controle heeft.

Door het voorval is nu onduidelijk wanneer de tram van Utrecht naar Nieuwegein en IJsselstein na de langdurige opknapbeurt gaat rijden en hoeveel extra geld daarvoor nodig is. De provincie verwacht daar eind oktober meer over te kunnen vertellen. De extra kosten die de vertraging met zich meebrengt zijn sterk afhankelijk van wanneer er reizigers mogen worden vervoerd.

Het probleem ligt bij de aanvraag van de vergunningen voor veiligheid en de renovatie. De ambtenaren van de provincie moeten ervoor zorgen dat die er komen. De collega's van de Regionale Uitvoeringsdienst Utrecht moeten die beoordelen en goedkeuren. Daar ging het mis: er werd een renovatievergunning aangevraagd, terwijl de werkzaamheden zo groot waren dat het om een nieuwbouwvergunning moest gaan. En toen de veiligheidspapieren op tafel moesten komen, bleken deze papieren er niet te zijn.

In het debat werd duidelijk dat de afgelopen anderhalf jaar twee urgente brieven op het provinciehuis circuleerden. Eentje had een stempel van 'letter of concern' en de ander staat nu bekend als een 'vijf-voor-twaalf'-brief, met een onafhankelijk advies om in te grijpen. Gedeputeerde Schaddelee en zijn VVD-voorganger Dennis Straat hebben deze signalen nooit ontvangen.

Schaddelee was erg gefrustreerd toen dat hem deze maand duidelijk werd. "Bij dit soort brieven moet je in je buik voelen: 'Shit, dit is wel hot stuff. Dit moet ik misschien bij de gedeputeerde gaan aankaarten.'" Volgens de gedeputeerde is door de ambtenaren geprobeerd de problemen binnenshuis op te lossen, maar lukte dat uiteindelijk niet. De vertraging die hieruit volgde door de vergunningsproblemen vielen daardoor rauw op zijn dak.

Deze afstand tussen de ambtenaren en de politiek is in het provinciehuis van Utrecht niet nieuw. Bij de problemen met de Uithoflijn bleef ook veel urgente informatie hangen die nooit bij de Provinciale Staten terecht kwam. Vertragingen en extra miljoenenkosten kwamen daardoor vaak als onaangename verrassing op het bordje van de Statenleden. Onder andere de Rekenkamer en de accountant hebben de provincie hier meerdere keren op gewezen.

Zowel oppositie- als coalitiepartijen zijn dan ook verontwaardigd dat niet van deze fouten uit het verleden is geleerd. "Wat is er dan na anderhalf jaar aan cultuurbeleving veranderd?", vraagt de SGP zich af. "Hoe heeft het zich kunnen voordoen dat de gedeputeeerde niet heeft geweten wat er heeft afgespeeld?", zegt Lyke Veen van D66.

Ook de ChristenUnie, de partij van gedeputeerde Schaddelee zelf, is kritisch: "Ik wil weten of het college echt aan het stuur zit", zegt Statenlid Jeroen van Oort. "Dat vertrouwen zou ik wel graag richting de komende periode willen zien."

"Volgens mij ben ik dat wel met een groot deel met u eens", antwoordde de gedeputeerde. "Maar cultuur pas je niet aan over anderhalf jaar. Al die aanbevelingen van vroeger zijn niet in een la terechtgekomen, maar in documenten die gaan over organisatieverandering. Ik probeer u daarin zoveel mogelijk mee te nemen."

Alle partijen namen genoegen met de beantwoording van de gedeputeerde. Een meerderheid van de Staten wil daarom dat de Rekenkamer opnieuw onderzoek gaat doen naar de problemen binnen de organisatie, om de cultuur op het provinciehuis verder te verbeteren. Ook Schaddelee pleit voor een evaluatie van buitenaf.

Verder gaat de provinciebestuurder nog nadenken over compensatie voor de gedupeerde inwoners en ondernemers uit Utrecht, Nieuwegein en IJsselstein. Gekeken wordt naar meer en langere vervangende bussen, gratis reizen op een nog nader te bepalen moment en een 'gebaar' naar winkeliers van CityPlaza die direct aan een tramhalte grenzen.