Doorbraak in strijd tegen corona: UMC Utrecht keurt sneltest goed

UTRECHT - Twee van vijf corona-sneltesten die in Nederland onderzocht worden op hun betrouwbaarheid, zijn goedgekeurd. Hiermee wordt binnen een kwartier duidelijk of je wel of niet besmet bent.
Er wordt hard gewerkt om de corona- sneltesten op grote schaal in te zetten, zegt een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid (VWS). Wel moet eerst duidelijk zijn hoe de tests het beste in de praktijk gebruikt kunnen worden. Wanneer daar meer duidelijkheid over komt, kon het ministerie nog niet zeggen.
UMC Utrecht keurt sneltest goed
Een van de goedgekeurde sneltesten is onderzocht door het UMC Utrecht, de ander door het Amphia Ziekenhuis in Breda. Ook op Aruba is onderzoek gedaan. Bij de proeven varieerde de zogeheten sensitiviteit van 71,6 procent tot 94,1 procent.
Hieronder zie je hoe het onderzoek is gedaan.
Arts-microbioloog Marije Hofstra van het UMC Utrecht is enthousiast over de resultaten. "Op dit moment is de PCR-test de standaard. Dit is een hele gevoelige test die op basis van detectie van het virale genoom vaststelt of het Covid-19-virus aanwezig is. Het nadeel van deze nauwkeurige test is dat het minimaal vijf uur duurt voordat je de uitslag hebt en deze in het laboratorium moet worden uitgevoerd."
De nieuwe sneltest die is onderzocht - de Panbio Covid-19 antigeen test - meet de aanwezigheid van eiwitten die op het oppervlakte van het virus zitten; antigenen. "De sneltest is qua testprincipe meer te vergelijken met een zwangerschapstest. De afgenomen wattenstok gaat in een buisje met vloeistof en je druppelt dat op een teststrookje. Hierop is al na een kwartier de uitslag te zien."
Door de snelheid kan de test ook op andere manieren ingezet worden, bijvoorbeeld bij sportwedstrijden. "Daar zijn we nu in samenwerking met de KNVB naar aan het kijken", zegt Hofstra. "Bij betaald voetbalclubs zijn we nu ook dubbel aan het testen, onder andere bij FC Utrecht. Om te kijken of de test ook in die setting een betrouwbaar resultaat geeft."

Betrouwbaarheid

De vraag bij het onderzoek was of de sneltest dezelfde uitslagen geeft als de PCR-test. "De afgelopen twee weken hebben we iedereen die in de UMC Utrecht/GGD regio Utrecht-teststraat kwam gevraagd of we ze naast de PCR-test óók de sneltest mochten afnemen. Op die manier konden we de resultaten naast elkaar leggen. Ongeveer de helft van de mensen deed hieraan mee, waardoor we 1257 keer de testen hebben kunnen vergelijken. Daarvan testten 90 personen positief met de sneltest en 123 met de PCR-test."
Wie positief testte met de sneltest, was ook positief getest met de PCR-test. Dat betekent volgens het UMC Utrecht dat een positief resultaat heel betrouwbaar is. Wel kwam het voor dat de PCR-test positief was terwijl de sneltest negatief was. Hofstra: "Dit komt voor wanneer de hoeveelheid virus dat aanwezig is erg laag is. Dat zien we bijvoorbeeld bij mensen die al wat langer klachten hebben. Dat hoeft niet erg te zijn, omdat mensen met een lagere hoeveelheid virus waarschijnlijk minder bijdragen aan nieuwe besmettingen dan mensen met een hoge hoeveelheid virus."

Niet zonder risco

Marc Bonten, hoofd medische microbiologie in het UMC Utrecht, noemt de resultaten "zeer bemoedigend" en stelt dat de nieuwe testen de aanpak "rigoureus veranderen". Hij en andere onderzoekers zien ook goede mogelijkheden voor het toepassen van sneltesten in het onderwijs en de gezondheidszorg. Daarvoor moet wel "nog veel uitgezocht worden". Want vertrouwen op sneltesten is niet zonder risico's, aldus Bonten.
Hij verwijst bijvoorbeeld naar de receptie in de tuin van het Witte Huis die mogelijk is uitgedraaid op een zogenoemd "superspreading event". Diverse aanwezigen, die volgens Amerikaanse media allemaal vooraf een sneltest hadden ondergaan, zijn in de week daarna positief getest op het virus, onder wie Donald Trump en zijn vrouw Melania.
"Ik denk dat dit een doorbraak gaat betekenen in het testbeleid", zegt ook Jan Kluytmans, hoogleraar en hoofd medische microbiologie tegen de NOS. Hij noemt de onderzoeksresultaten zeer overtuigend. "Ik had niet durven hopen dat het zo goed zou werken. Dit kan de zaak echt volledig veranderen."
Kluytmans heeft inmiddels zelf ook sneltest gedaan:
Minister De Jonge is enthousiast. "Je kunt deze test zeker gaan gebruiken in een snelteststraat voor mensen in het onderwijs of de zorg, maar ook in andere vitale beroepen", zegt hij bij de NOS. "Of voor mensen die naar voren komen uit de bron- en contactonderzoeken, zodat je die heel snel kunt testen. Of voor gebruikers van de corona-app." De twee goedgekeurde sneltesten worden verder onderzocht op hun bruikbaarheid. "De komende weken gaan we in de praktijk uitvinden voor welke toepassingen deze testen het meest geschikt zijn", zegt de minister.

Breed inzetbaar

Hofstra van UMC Utrecht is er voorstander van om eerst goed te definiëren voor welke populaties de test het beste kan worden ingezet en dit in enkele pilot-teststraten te gaan toepassen, om ook de optimale praktische uitvoering vast te stellen. "Daarna zou de sneltest breed in te zetten moeten zijn."
Ze verwacht dat beide tests naast elkaar kunnen bestaan. "De PCR-test blijven we bijvoorbeeld gebruiken bij patiënten die met verdenking van Covid-19 in het ziekenhuis komen. Bij deze patiënten wil je zeker weten of ze besmet zijn, ook als ze maar een kleine hoeveelheid virus bij zich hebben." Hetzelfde geldt voor ziekenhuismedewerkers. "In die gevallen is de PCR-test het meest nauwkeurig. Maar voor mensen met milde klachten buiten de ziekenhuiszorg lijkt de sneltest een heel mooi alternatief."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.