Buurt komt op voor gekleurd spoorhuisje Utrecht: 'Gemeente mag weleens meedenken'
UTRECHT - Omwonenden van een monumentale spoorwachterswoning bij de Maliebaan in Utrecht verzetten zich tegen een besluit van de gemeente. De bewoonster van het huisje heeft het vervallen gebouw ruim twintig jaar geleden opgeknapt en wordt nu gesommeerd om het in de oorspronkelijke kleur terug te brengen. Een protestpetitie is inmiddels bijna duizend keer getekend.
Aline Barnhoorn nam in 1998 haar intrek in het vrijstaande huisje tegenover Sterrenwacht Sonnenborgh en maakte het weer bewoonbaar. "Het was een verschrikkelijke bouwval", legde ze vanmorgen vroeg op Radio M Utrecht uit. "Als je tegen het hout van het schuurtje duwde, viel het om. De gevel was een soort lappendeken, omdat het in 1922 grondig is verbouwd. Ze hebben het met een andere steensoort een stuk hoger gemaakt."
Buurt komt op voor Aline die van de gemeente haar monumentale huis niet had mogen schilderen
Dienstwoning
Wachtershuisje 48A, het nummer zonder de A staat groot op de muren geschilderd, werd in 1874 gebouwd. Dat is het jaar waarin de Oosterspoorbaan tussen Utrecht Lunetten en Hilversum werd geopend. Het gebouwtje diende als dienstwoning van de NS-beambte die bij de overweg van de Zonstraat de wissels en spoorbomen handmatig bediende.
In 2008 besloot Barnhoorn de muren egaal antraciet te laten schilderen. "Ik had schilders die het houtwerk kwamen onderhouden en die waarschuwden me dat de stenen niet goed meer waren. Ik moest ze beschermen tegen vorstschade." De donkere grijstint koos ze omdat ze wilde voorkomen dat het huisje te veel zou afsteken tegen de rest van de bebouwing.
Spouwmuren
Toen Barnhoorn onlangs energieadvies vroeg aan de gemeente ging het mis. "Ik kreeg te horen dat ik het huis nooit in deze kleur had mogen schilderen en dat er melding van gemaakt moest worden. Dat was heel droef voor mij. Toen ik het kocht hebben ze me wel verteld dat het een gemeentemonumentje was, maar dat ging om de spouwmuren. Die mag ik niet vullen. Over de kleur is toen nooit iets gezegd."
De gemeente wil dan ook dat Barhoorn alles weer terugbrengt naar de originele staat. Tot haar grote teleurstelling. "Ik heb er een vermogen aan besteed. Dat is niet niks geweest. Met veel toewijding en liefde. Het is natuurlijk heel naar en zuur als je weer een vermogen moet uitgeven om het weer lelijk te maken."
Ook de buurt is verbolgen dat het grijze huisje niet bij de gemeente in de smaak valt. "Ze heeft er een prachtig, beeldbepalend monument van gemaakt", zegt buurtgenoot Evert van der Veen. Hij vindt het wachtershuisje een markant herkenningspunt geworden. "We koesteren het allemaal, niet alleen de buurt maar ook iedereen die erlangs komt. Dat blijkt wel uit de petitie die we gestart zijn."
De gemeente Utrecht heeft RTV Utrecht een schriftelijke reactie gestuurd.
"We begrijpen de betrokkenheid vanuit de buurt goed. Het gaat echter om een pand dat beschermd stadsgezicht en een gemeentelijk monument is. De toegebrachte wijzigingen mogen vanwege die status formeel niet. We gaan met de eigenaar in gesprek over mogelijke oplossingen.
Toezicht hierop vindt veelal plaats op basis van meldingen. De reden daarvoor is dat het in een grote stad als Utrecht met heel wat monumentale panden lastig is om al die panden actief te controleren. De wijzigingen aan deze woning zijn ook op basis van een recente melding bekeken. Indien ten tijde van de aanpassingen de vereiste vergunning was aangevraagd, zou deze niet verleend zijn.
Het huisje is een voormalig overwegwachtershuisje en heeft een historisch belang als voorbeeld van zo'n woning. Tegelijkertijd snappen we ook goed dat de controle zo veel jaar na de wijzigingen vragen oproept bij de eigenaresse. Daarom gaan we ook met haar in gesprek over mogelijke oplossingen."
De buurt begrijpt niet dat er na twaalf jaar nog ingewikkeld gedaan wordt over de kleur van de gevel. "Het is juist haar intentie om het monument te behouden en meer karakter te geven", zegt Van der Veen. "En dan zo'n gemeente die heel stug reageert en zegt dat ze de verf moet verwijderen... Als het een monument is, dan mag je als gemeente juist wel meedenken in plaats van tegenwerken."
Geen verjaringstermijn
Architect Sietse van der Spuij kwam vanmorgen voor Radio M Utrecht een deskundige blik op het schilderwerk werpen. "Het zit heel goed in de verf", meldde hij verslaggever Robert Jan Booij. "Er is goed materiaal gekozen en het is mooi aangebracht. Maar we staan hier omdat het gaat over de kleur. Ik ben geen jurist, maar ik heb het wel vaker zien gebeuren dat een gemeente zegt dat iets niet volgens de regels is. Twaalf jaar is misschien wel erg lang, maar voor dit soort kwesties is er volgens mij geen wettelijke verjaringstermijn."
Van der Spuij oordeelt dat beide partijen valide argumenten aandragen. "De monumentencommissie zal op het standpunt staan dat ze de bakstenen weer willen zien. Aan de andere kant wil de buurt deze kleur houden. De vraag is welke mogelijkheden er nog tussenin liggen. Misschien kunnen ze in die lappendeken van metselwerk de indivduele stenen kleuren. Dan wordt het wellicht weer een geheel."
