Inspectie: uithuisgeplaatste kinderen slechter af dan thuis, interventie dreigt bij jeugdzorg

© Pixabay
PROVINCIE UTRECHT - De inspectie Gezondheidszorg en Jeugd dreigt in te grijpen bij zogenoemde gecertificeerde instellingen als Samen Veilig Midden-Nederland, als die niet snel hun zaakjes op orde brengen. Dat schrijft de Inspectie in een rapport dat deze week verscheen. Volgens de Inspectie zijn kinderen inmiddels slechter af als ze uit huis worden geplaatst dan wanneer ze thuis blijven wonen.
Eind vorig jaar kwam de inspectie met een rapport waarin werd gesteld dat dat de wijze waarop jeugdbescherming en jeugdreclassering op dat moment werd uitgevoerd niet acceptabel is. Kinderen die hulp nodig hebben, kregen die niet of ze kregen die te laat. In het rapport van deze week gaat de inspectie nog een stap verder. De inspectie stelt vast dat de situatie van kinderen die uit huis zijn geplaatst eerder verslechtert dan verbetert.
De IGJ schrijft in haar rapport: "De inspecties komen tijdens toezichtbezoeken op plekken waar kinderen met ernstige gedrags- en/of psychische problemen zijn geplaatst en waar onvoldoende deskundigheid is om deze kinderen daadwerkelijk te helpen. Ondanks de vaak goede intenties leidt dit tot verdere verergering van problemen van een kind en een nieuwe verlieservaring."
In Utrecht wordt de jeugdbescherming en -reclassering uitgevoerd door Samen Veilig Midden-Nederland. Dat is een zogenaamde gecertificeerde instelling (GI). Onder Samen Veilig valt Veilig Thuis, het meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling.

Crisissituatie bij jeugdzorg

De Inspectie heeft vorig jaar aangegeven dat er wat moet veranderen bij de GI's en stelt nu vast dat er wel plannen en goede intenties zijn, maar dat er feitelijk niets is veranderd. Daar speelt onder andere de corona-crisis een rol in. De inspectie eist een onmiddellijk aanpak van het probleem: "Er is sprake van een langdurige crisissituatie in de jeugdbescherming, die doorbroken moet worden. Dat is ingewikkeld, maar niets doen is geen optie."
De Inspectie signaleert een aantal oorzaken voor de problemen in de jeugdzorg. Zo is er een groot verloop in personeel, wat de continuïteit schaadt. Verder geeft de Inspectie aan dat tussen de 60% en 80% van de casussen bij GI's gerelateerd zijn aan problematische scheidingen. De Inspectie geeft geen antwoord op de vraag waarom kinderen bij scheidende ouders vaker dan kinderen uit andere gezinnen slachtoffer zouden zijn van verwaarlozing, misbruik of mishandeling, of betrokken zouden zijn bij het plegen van misdrijven.

Samen Veilig Midden-Nederland

Wel stelt de Inspectie vast dat instellingen het zó slecht doen dat acuut ingrijpen noodzakelijk is: "Dit is een situatie die niet langer mag voortduren: de overheid grijpt verstrekkend in het persoonlijke leven van kinderen en ouders in, en vervolgens gebeurt er een tijd lang niets om de geconstateerde ontwikkelingsbedreiging en de structurele onveiligheid weg te nemen."
Wat opvallend is aan het rapport is dat de Inspectie in een kadertje benadrukt dat jeugdbescherming een overheidstaak is. De Inspectie schrijft, vetgedrukt: "De bescherming van kwetsbare kinderen: een overheidstaak." In Nederland heeft de overheid de jeugdbescherming en -reclassering geprivatiseerd. Zelfstandige bedrijven als Samen Veilig Midden Nederland voeren de taken voor jeugdbescherming en jeugdreclassering uit in opdracht van de plaatselijke overheid. De Inspectie zegt niets over de wenselijkheid van deze constructie, aangezien dat niet haar taak is. Toch mag het kader opvallend genoemd worden. gezien de harde conclusies die de Inspectie trekt over de huidige situatie in de jeugdzorg.
Er is sprake van een langdurige crisissituatie in de jeugdbescherming, die doorbroken moet worden.
Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
Jeugdbescherming en -reclassering was vroeger een rijkstaak. Tegenwoordig zijn gemeentes verantwoordelijk en zij hebben die taak op hun beurt uitbesteed aan bedrijven en instellingen die konden inschrijven op deze klus. Sindsdien is het aantal kinderen dat een beroep doet op jeugdhulp explosief gestegen en lopen de kosten enorm uit de hand. Rijk, gemeentes en GI's wijzen inmiddels naar elkaar wie die extra kosten moet dragen. De Inspectie omschrijft die situatie als een patstelling. In Utrecht is opvallend dat veel kinderen bij de GI terechtkomen via Veilig Thuis. Veilig Thuis is een onderdeel van dezelfde GI, iets wat door lokale politici en juristen wordt omschreven als een 'perverse prikkel'.

Honderden klachten

Naast kritiek van de inspectie is er ook kritiek van ouders op Samen Veilig Midden Nederland. De afgelopen jaren zijn er bij RTV Utrecht vele honderden klachten binnengekomen over Samen Veilig en Veilig Thuis Utrecht. Tot op de dag vandaag komen er wekelijks klachten over het bedrijf en de Utrechtse jeugdzorg binnen. De kritiek van de ouders komt deels overeen met wat de Inspectie constateert. Zo spreken ouders over steeds wisselende voogden en contactpersonen.
Verslaggever Marc van Rossum in UNieuws

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.